Oranje urine: Oorzaken en symptomen bij oranje urinekleur

Urine heeft normaal gezien een (licht)gele kleur. Maar in een aantal milde tot ernstige omstandigheden kan de urine oranje van kleur zijn. Bij het consumeren van voedingsmiddelen die bètacaroteen bevatten, is het normaal dat mensen meer oranje urine produceren. Ook in de ochtend is de eerste plas vaak oranje. Een abnormale oranje urinekleur kan echter ook wijzen op onder andere leverproblemen of bijwerkingen van bepaalde behandelingen, zoals bij kanker. Wanneer er meer plasproblemen, urineafwijkingen en/of bijkomende symptomen optreden, moet de arts grondig onderzoek verrichten en de gepaste behandeling inzetten.

• Aandoeningen en oranje kleur van de urine
• Omgevingsfactoren en oranje urinekleur
• Symptomen bij oranje urinekleur
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling is afhankelijk van de oorzaken
• Preventie van oranjegekleurde urine

Aandoeningen en oranje kleur van de urine

Kanker

Alvleesklierkanker, blaaskanker, leverkanker en nierkanker kunnen oranje urine veroorzaken.

Leverproblemen

Oranje urine kan wijzen op leverproblemen zoals acute hepatitis, levercirrose of leverfalen.

Nierproblemen

Ook een nierziekte, nierstenen (vorming van kristallen met pijn in buik en rug) en een nierinfectie (nefritis) kunnen de urine oranje kleuren.

Uitdroging

Oranje urine komt vaak voor bij milde tot ernstige uitdroging (dehydratie). Wanneer iemand onvoldoende water drinkt, is de urine meer geconcentreerd, wat een donkergele tot oranje tint veroorzaakt.

Urineweginfecties

De urinekleur kan veranderen bij blaasinfecties of blaasontsteking (cystitis) of prostaatontsteking (prostatitis).

Omgevingsfactoren en oranje urinekleur

Gebruik van Laxeermiddelen

Sommige laxeermiddelen bevatten senna, een kruid dat gebruikt wordt voor het verlichten van obstipatie. Dit kan de urine een diepgele tot oranje kleur geven.

Inspanning

Na fysieke inspanning kan de urine donkerder worden door uitdroging en verhoogde stofwisseling, wat resulteert in meer geconcentreerde urine die donkergeel of oranje van kleur is.

Medicatie
Chemotherapie
Chemotherapie kan bij de behandeling van diverse vormen van kanker de nier- en blaasfunctie beïnvloeden, wat een oranjeachtige urinekleur kan veroorzaken. Het is belangrijk dat de arts op de hoogte is van deze bijwerking.

Andere medicatie
Andere medicijnen, zoals Warfarine (bloedverdunner) en Rifampine (antibioticum), kunnen ook oranje urine veroorzaken.

Ochtendurine

De eerste urine van de dag is vaak oranje omdat de urine 's nachts in de blaas blijft en daardoor meer geconcentreerd is. De urinekleur varieert gedurende de dag afhankelijk van de vochtinname. Donkere ochtendurine is meestal normaal en geen reden tot bezorgdheid. Duidelijk bruine urine kan echter wijzen op bloed in de urine (hematurie), wat een teken kan zijn van een ernstiger probleem.

Vitaminen en supplementen

Healthline meldt dat bepaalde vitamine B en hoge doses vitamine C eveneens kunnen leiden tot een oranje kleur van de urine.

Voeding

Het eten van sinaasappels, rode vruchten en rode en oranje groenten zoals zwarte bessen, rabarber, bieten en wortelen, kan de urinekleur ook oranje maken door de aanwezigheid van bètacaroteen.

Symptomen bij oranje urinekleur

Urine en plassen

Oranje urine kan gepaard gaan met andere urineafwijkingen en plasklachten, zoals:

• Bloed in de urine (hematurie) of donkerroze urine
• Frequent plassen (pollakisurie)
• Pijn bij het plassen / branderig gevoel bij het plassen (dysurie)
• Plasaandrang (urinaire urgentie)
• Stinkende urine
• Troebele urine
• Weinig urineproductie (oligurie)

Andere symptomen

Oranje urine kan ook gepaard gaan met algemene klachten zoals:

• Dorst
• Jeukende huid
• Kleigekleurde ontlasting
• Verlies van eetlust
• Geelzucht
• Kneuzingen
• Koorts
• Koude rillingen
• Misselijkheid
• Onbedoeld gewichtsverlies

Alarmtekens

Hoge koorts, aanhoudend braken, ernstige buikpijn of pijn in de onderrug (lage rugpijn), en urineretentie (blaas niet of onvolledig kunnen ledigen) zijn symptomen die in combinatie met oranje urine wijzen op een ernstige aandoening. Hiervoor is onmiddellijk medische hulp nodig.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de patiënt vragen over eventuele veranderingen in de urine en het plaspatroon. Ook bevraagt hij de patiënt over medicatiegebruik en supplementen, evenals over voedingsgewoonten. Afhankelijk van de aanwezige symptomen zijn soms verdere onderzoeken nodig, zoals een urineonderzoek, een bloedonderzoek, een MRI-scan, een CT-scan en een biopsie van de nieren of lever.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaken

De behandeling voor een oranje kleur van de urine hangt af van de oorzaak. Wanneer voedingsmiddelen verantwoordelijk zijn voor de gewijzigde urinekleur, is een medische behandeling niet nodig. Indien de persoon zich ongemakkelijk voelt met de situatie, kan hij voedingsmiddelen consumeren met minder bètacaroteen. Een infectie die een oranje urinekleur veroorzaakt, behoeft medicatie. Wanneer de medicatie effectief is, krijgt de urine weer een normale gele kleur.

Preventie van oranjegekleurde urine

Het is belangrijk om voldoende water te drinken om uitdroging te voorkomen en zo de concentratie van urine te verlagen. Daarnaast is het raadzaam om voedingsmiddelen en supplementen die de urine kunnen kleuren met mate te consumeren. Regelmatige medische controles en het correct gebruik van voorgeschreven medicatie helpen bij het vroegtijdig opsporen en behandelen van onderliggende aandoeningen die de urinekleur kunnen beïnvloeden.