Oranje urine: Oorzaken en symptomen bij oranje urinekleur
Urine heeft normaal gezien een (licht)gele kleur. Maar in een aantal milde tot ernstige omstandigheden is sprake van een oranje kleur. Bij het consumeren van voedingsmiddelen waarin bètacaroteen zit, is het normaal dat mensen meer oranje urine gaan plassen. Ook in de ochtend is de eerste plas vaak oranje. Maar een abnormale oranje urinekleur komt mogelijk ook voor bij onder andere leverproblemen of bij (de behandeling van) kanker. De arts moet grondig onderzoek verrichten wanneer meer plasproblemen, urineafwijkingen en/of bijkomende symptomen optreden, en zet hierop dan de gepaste behandeling in.
Aandoeningen en oranje kleur van de urine
Kanker
Alvleesklierkanker (
kanker van alvleesklier),
blaaskanker,
leverkanker en
nierkanker gaan mogelijk vergezeld met oranje urine.
Leverproblemen
Soms wijst oranje urine op een
leverprobleem zoals acute
hepatitis,
levercirrose of
leverfalen.
Nierproblemen
Ook een
nierziekte,
nierstenen (vorming van kristallen met pijn in buik en rug) en een nierinfectie (
nefritis) zorgt voor een oranje kleur van de urine.
Uitdroging
Oranje urine plassen komt vaak voor bij milde tot ernstige
uitdroging (dehydratie). Wanneer iemand onvoldoende water drinkt, is de urine meer geconcentreerd waardoor een donkergele tot oranje tint mogelijk is.
Urineweginfecties
De urinekleur wijzigt mogelijk bij de aanwezigheid van een blaasinfectie of blaasontsteking (
cystitis) of een prostaatontsteking (
prostatitis).
Omgevingsfactoren en oranje urinekleur
Verder resulteren enkele omgevingsfactoren in een oranjeachtige verschijning van de urine.
Gebruik van laxeermiddelen
Sommige
laxeermiddelen (geneesmiddelen bij obstipatie) bevatten senna. Dit is een
kruid dat inzetbaar is voor het verlichten van
obstipatie. Wanneer mensen zo’n laxeermiddel nemen, krijgt de urine een diepgele tot oranje verschijning.
Inspanning
Na een fysieke inspanning krijgt de urine vaak een donkerdere kleur, waardoor een oranje verschijning mogelijk is. Zware lichaamsbeweging draagt namelijk bij aan uitdroging en een verlies van vocht, waardoor meer geconcentreerde urine verschijnt die donkergeel of oranje van kleur is. De stofwisselingssnelheid neemt toe bij inspanning. Hierdoor moeten de nieren en urinewegen meer metabolische bijproducten filteren.

Medicatiegebruik leidt soms tot oranje urine /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicatie
Chemotherapie
Chemotherapie zet de arts in bij de behandeling van diverse vormen van kanker. Dit beschadigt echter de nier- en blaasfunctie, waardoor mogelijk een oranjeachtige urinekleur ontstaat. Het is belangrijk dat de arts op de hoogte is van deze gewijzigde urinekleur.
Andere medicatie
Andere
medicijnen zoals
Warfarine (
bloedverdunner) en Rifampine (
antibioticum) veroorzaken eveneens oranje urine.
Ochtendurine
De ochtendurine is vaak oranje. Dit komt omdat de urine in de blaas blijft tijdens de nacht. De urine is dan meer geconcentreerd. De urinekleur varieert wel gedurende de dag, afhankelijk van de hoeveelheid vocht die de persoon gebruikt. Ochtendurine die donker gekleurd is (
donkere urine) is vrij normaal en wijst niet altijd op een medisch probleem. Wanneer de urine echter duidelijk bruin is (bruine urine), wijst dit soms op
bloed in de urine (hematurie) en dit is dan weer een teken van een meer ernstig probleem.
Vitaminen en supplementen
Healthline meldt op zijn website dat bepaalde
vitamine B en hoge doses vitamine C eveneens leiden tot een oranje kleur van de urine.
Voeding
Het eten van
sinaasappels, rode vruchten en rode en oranje groenten zoals zwarte bessen,
rabarber, bieten en
wortelen, doet de urinekleur eveneens wijzigen naar oranje. Deze voedingsmiddelen zijn rijk aan bètacaroteen.
Symptomen van oranje urine
Urine en plassen
Wanneer mensen oranje urine plassen, verschijnen soms nog andere urineafwijkingen en
plasklachten zoals:
Andere symptomen
Ook andere, algemene klachten gaan mogelijk gepaard met oranje urine zoals:
Alarmtekens
Hoge koorts, aanhoudend
braken en ernstige
buikpijn of pijn in de onderrug (
lage rugpijn),
urineretentie (blaas niet of onvolledig kunnen ledigen) zijn symptomen die in combinatie met oranje urine wijzen op een ernstige aandoening. Hiervoor is onmiddellijk medische hulp nodig.

Een bloedonderzoek is soms nodig /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
De arts stelt de patiënt vragen met betrekking tot eventuele wijzigingen van de urine en het plaspatroon. Daarnaast bevraagt hij de patiënt inzake het eventuele medicatiegebruik en de supplementen die de patiënt neemt. De voedingsgewoonten neemt de arts ook door met de patiënt. Afhankelijk van de aanwezige symptomen, zijn soms nog verdere onderzoeken nodig zoals een
urineonderzoek, een
bloedonderzoek, een
MRI-scan, een
CT-scan, en een
biopsie van de nieren of lever.
Behandeling is afhankelijk van de oorzaken
De behandeling voor een oranje kleur van de urine is afhankelijk van wat hiervan de oorzaak is. Wanneer voedingsmiddelen die verantwoordelijk zijn voor de gewijzigde urinekleur, is een medische behandeling niet nodig. Indien de persoon zich verveeld voelt met de situatie, dan mag hij voedingsmiddelen consumeren met minder bètacaroteen. Een infectie die een oranje urinekleur veroorzaakt, behoeft medicatie. Wanneer de medicatie effectief is, krijgt de urine weer een normale gele kleur.