Het urinestelsel; hoe herkent u urinewegproblemen

Het urinestelsel in ons lichaam heeft een hele belangrijke taak voor onze gezondheid en dat is voornamelijk het filteren en uitscheiden van giftige stoffen. Het is daarom van groot belang dat het urinestelsel zo gezond mogelijk blijft. De meeste mensen kunnen dit vrijwel zelf regelen door gezond eten en drinken, maar ook door het verstandig gebruik van bijvoorbeeld medicijnen. Op deze manier levert u al een grote bijdrage aan een gezond nierstelsel. Ook is het heel belangrijk om vroege signalen van eventuele blaas- en nierproblemen te herkennen. Klachten van bijvoorbeeld een urineweginfectie kunnen pijnlijk en irriterend zijn, daarom is het belangrijk om te weten wat normaal is en wat niet.

Urinewegproblemen herkennen

Problemen aan de urineweg zijn niet altijd even makkelijk te herkennen. Zo komen bij een urineweginfectie een aantal symptomen plotseling en vrij snel opzetten, die wel herkenbaar zijn, zoals pijn bij het plassen. Dit is een duidelijk symptoom dat vaak vastgesteld wordt bij een blaasontsteking. Maar er zijn ook symptomen die minder duidelijk zijn en sommige openbaren zich pas ná weken of maanden. Om vroegtijdig problemen te herkennen is het handig als u goed uw lichaam kent en weet wat voor u normaal is. Als u dit goed overdenkt en gaat kijken naar wat voor u normaal is, zult u sneller problemen kunnen herkennen.

Checklist voor een gezond urinestelsel

Onze blaas kan in principe zo’n 300 tot 500 milliliter urine opslaan, maar dit is voor iedereen anders, dus als u hiervan afwijkt, is dit niet erg. Het wordt anders als er iets verandert. U moet opeens elk uur urineren, terwijl dit niet eerder het geval is, dan is er dus iets verandert in de gewoonte en is het zaak dat u ontdekt hoe dit komt. Om te weten te komen hoe gezond uw blaas is, kunt u een aantal stappen volgen uit de checklist waaruit u kunt opmaken wat gebruikelijk en normaal is bij een gezonde blaas en een gezond urinestelsel.

Veel voorkomende urinewegproblemen

Er zijn een aantal problemen die veel voorkomen aan de urinewegen, zoals incontinentie, nierweginfecties en nierstenen. Deze problemen zijn niet levensbedreigend, maar kunnen wel voor veel pijn en ongemak zorgen. Maar blaaskanker is heel ernstig en zelfs levensbedreigend. De klachten van blaaskanker lijken op die van een nierweginfectie, dus is het heel belangrijk om bij de eerste symptomen, zoals pijn bij het plassen, direct contact op te nemen met de huisarts, zodat de urine nagekeken kan worden.

Een overactieve blaas

Vooral bij het ouder worden is de kans groot dat er sprake is van een overactieve blaas. Als er sprake is van een overactieve blaas, dan hebben deze mensen veel aandrang om te urineren, maar kunnen ze steeds een klein beetje urineren. De urinelozing is dan niet heel groot. Dit komt doordat de blaas te vaak samentrekt, maar niet genoeg om de blaas helemaal leeg te maken. Dit kan er dan weer voor zorgen dat de hoeveelheid urine teveel wordt en overloopt en zo ontstaat er ongewild urineverlies. Om er voor te zorgen dat de blaas echt leeg raakt, gaan de mensen persen om de blaas te legen. Dit kan er echter voor zorgen dat de blaas en de urinebuis zwakker worden of zelfs kunnen beschadigen.

Prostaatklachten bij mannen

De prostaat bij mannen kent twee belangrijke groeifasen. De eerste groeifase is tijdens de puberteit en de tweede groeifase begint rond de leeftijd van 25 jaar en loopt daarna door. Tot aan hun 40e jaar hebben mannen over het algemeen geen problemen met hun prostaat, maar rond hun 60e levensjaar merken de mannen vaak wel iets dat hun prostaat groter is geworden. Zo kunnen ze vaak niet helemaal goed hun blaas legen of het duurt veel langer voordat de blaas echt leeg is. In ernstige gevallen wordt de plasbuis dichtgedrukt door de prostaat en is een medische ingreep noodzakelijk.

Incontinentie

Het ongewild verliezen van urine is een veel voorkomend probleem bij vrouwen en dit kan meerdere oorzaken hebben. Vrouwen die een of meer bevallingen hebben gehad hebben te maken met verzwakte blaasspieren of een verzwakte blaas en baarmoeder, waardoor er ongewild urineverlies is. Soms zijn de spieren zo beschadigd, bijvoorbeeld tijdens of ná een bekkeninstabiliteit dat er een urinelozing plaatsvindt zonder aandrang. Gelukkig kan dit met behulp van fysiotherapie of andere vormen van therapie grotendeels verholpen worden.

Urineweginfecties

Deze term, ook wel afgekort met UWI, bestaat uit verschillende uiteenlopende klachten. Het kan gaan om een lichte ontsteking aan de urinebuis of blaas, ook wel blaasontsteking genoemd, maar het kan ook zijn dat er een ernstige infectie aan de nieren is zoals een nierbekkenontsteking. Urineweginfecties komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, dit komt omdat vrouwen een kortere urinebuis hebben dan mannen. Hierdoor kunnen bacteriën sneller bij de blaas komen. Bij oudere mensen is het gelijk, dan komt het net zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen.

Blaasontsteking (cystitis)

De grootste oorzaak van een blaasontsteking is een bacterie uit de anus, die via de urinebuis in de blaas terechtkomt. Door regelmatig de blaas te legen krijgt deze bacterie geen kans om zich te nestelen. Als mensen de blaas niet volledig kunnen legen, worden de bacteriën niet weggespoeld, waardoor er infecties kunnen ontstaan. Bij een blaasontsteking kun je klachten hebben, zoals:

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen.
• Een donkere of geen heldere urine (troebele urine)
• Een nare urinegeur.
• Pijn onder in de rug of onderin de buik.

Blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis)

Dit is een vervelende chronische aandoening die vaak niet opgemerkt wordt. In een vroeg stadium wordt er ook vaak een verkeerde diagnose gesteld, omdat de symptomen lijken op die van een gewone urineweginfectie. Maar bij blaaspijnsyndroom gaan de klachten niet weg, ook niet na een antibioticakuur. Dit komt omdat er eigenlijk geen bacteriën gevonden. Het kan zelfs zijn dat de klachten alleen maar erger worden ná het gebruik van een kuur. Blaaspijnsyndroom komt veel voor bij vrouwen tussen de 20 en de 50 jaar en veelgehoorde klachten zijn:
Pijn bij het voller worden van de blaas en deze pijn kan naar de bekken, rug, liezen en de flanken gaan.

• Vaak kleine beetjes plassen.
• Steeds zere aandrang tot plassen.
• Zere plasbuis.
• Drukkend gevoel in de onderbuik.
• Pijn bij de geslachtsgemeenschap.
• Pijn (stekend) in de vagina bij vrouwen.
• Pijn in de penis, testikels, scrotum en perineum bij mannen.

Nierstenen

Nierstenen zijn kleine, harde stukjes steen die worden gevormd uit mineralen in de urine. Door bepaalde factoren kunnen deze mineralen tot een vaste vorm worden, ook wel kristalliseren genoemd en raken ze versteend. Meestal zijn deze steentjes heel klein, en kunnen ze zonder problemen via de urineleider en de blaas het lichaam verlaten. Van deze kleine nierstenen voelt u in principe niets. Maar soms zijn ze groter en kunnen ze zelfs vast komen te zitten. Er is niet echt een oorzaak voor nierstenen, sommige mensen zijn er ook vatbaarder voor dan anderen. Maar er zijn wel factoren die de kans op nierstenen vergroten, zoals overgewicht, weinig drinken, overmatig zweten, gebruik van bepaalde medicijnen of een urineweginfectie. De klachten van nierstenen zijn:

• Misselijkheid en overgeven.
• Pijn in de zij van de rug (flanken), maag of lies.
• Zweten.

Ernstige nieraandoeningen

Naast bovengenoemde problemen kunnen er ook ernstige aandoeningen aan de nieren zijn en dan is het heel belangrijk om zo spoedig mogelijk contact op te nemen met uw huisarts. Symptomen die duiden op een ernstig nierprobleem zijn:

• Bloed in urine of troebele urine.
• Schuimende urine.
• Gezwollen ogen, handen of voeten (met name bij kinderen!).
• Veel 's nachts moeten plassen.
• Hoge bloeddruk.

Hoge bloeddruk en diabetes

Mensen met een hoge bloeddruk en diabetes moeten meer dan anderen hun bloeddruk regelmatig laten controleren. Dit zijn namelijk de twee belangrijkste oorzaken van nierschade. Bij diabetes kan er sprake zijn van hoge bloedsuikerwaardes en dit kan schade aanbrengen aan de nierfilters. Hoge bloeddruk kan ook zorgen voor schade aan de nierfilters, maar ook aan de bloedvaten. Anderzijds kan diabetes zorgen voor een hoge bloeddruk, maar nierschade kan ook zorgen voor een hoge bloeddruk. Nieren zijn heel belangrijk bij de regulatie van de bloeddruk en als de nieren beschadigd zijn, dan kan de bloeddruk niet goed gereguleerd worden. Laat uw bloeddruk dus regelmatig controleren.

Blaaskanker

Een andere ernstige aandoening is blaaskanker. Bij langdurige irritaties aan de blaas, zoals steken en pijn in het schaambeen is het aan te raden om de urine te laten onderzoeken op kankercellen. Ook als u al geruime tijd te vaak moet urineren, zonder dat daar een reden voor is. Blaaskanker begint namelijk met symptomen van een blaasontsteking, dus wordt er niet altijd verder gekeken. Het eerste zichtbare symptoom van blaaskanker is meestal bloed in de urine, maar vaak is dit bloed alleen aantoonbaar door middel van een urineonderzoek, omdat de bloeddeeltjes minimaal zijn. Soms krijgen mensen ten onrechte te horen dat ze een blaasontsteking hebben en krijgen ze een antibioticakuur. De klachten verdwijnen even, maar komen dan toch weer terug. Dus bij twijfel, laat uw urine onderzoeken op kankercellen.

Tot Slot

Veel voorkomende urinewegproblemen zijn prima te behandelen. Als u met uw klacht naar de huisarts gaat kan deze u doorverwijzen voor de juiste hulp. Blijf niet te lang rondlopen met klachten, dat kan het alleen maar erger maken. Ook als er iets verandert in uw patroon van urineren. Bespreek en meld het bij uw huisarts. Voorkomen is beter dan genezen!