Wheezing: oorzaken piepende ademhaling bij uitademen
Wheezing is een hoog, grof fluitend geluid dat kan optreden wanneer iemand uitademt. De oorzaken van piepende ademhaling bij uitademen kan variëren. De oorzaak van wheezing kan variëren van chronische, meestal goed controleerbare aandoeningen zoals astma, tot zeer ernstige aandoeningen waaronder hartfalen. Astma en bronchitis behoren tot de meest voorkomende oorzaken van wheezing of piepende ademhaling bij volwassenen. Wheezing wordt in deze gevallen meestal behandeld door de onderliggende aandoening te behandelen. Bij wheezing door astma krijg je waarschijnlijk een soort inhalator voorgeschreven om ontstekingen te verminderen en je luchtwegen te openen. In geval van wheezing door bronchitis, kan een bronchusverwijder helpen, of een antibioticum om een bacteriële infectie aan te pakken. Daarnaast is het belangrijk om niet te roken of je te begeven in rokerige ruimtes. Een gezonde leefstijl met voldoende slaap en gevarieerde voeding zijn ook van belang.
Wat is wheezing?
Wheezing verwijst naar een piepend geluid bij uitademing, zoals bij astma, en is een teken van een obstructie in de lagere luchtwegen. Dit moet niet verwart worden met
stridor, waarbij het gierende of piepende geluid aanwezig is bij de inademing.
Wheezing: piepende ademhaling bij uitademen
Wheezing is een hoog, grof fluitend geluid dat kan optreden wanneer iemand ademt. Sommige geluiden worden alleen gehoord met de stethoscoop van een arts, maar een piepende ademhaling is vaak goed te horen met het blote oor. Wheezing wordt meestal veroorzaakt door een obstructie (verstopping) of vernauwing van de bronchiën, de vertakkingen van de luchtwegen. Het kan ook worden veroorzaakt door een obstructie in de grotere luchtwegen of in de stembanden. De pieptoon kan variëren, afhankelijk van welk deel van het ademhalingssysteem is geblokkeerd of versmald. Versmalling in het bovenste gedeelte van het ademhalingssysteem kan een pieptoon veroorzaken. Lagere obstructies kunnen een meer 'muzikale' toon hebben.
Wie ontwikkelt een piepende ademhaling?
Iedereen, van baby's tot oudere volwassen mannen en vrouwen, kan een piepende ademhaling of wheezing krijgen.
Kinderen
Jonge kinderen met astma ontwikkelen vaak een piepende ademhaling. Wheezing of piepende ademhaling komt ook veel voor bij baby's; naar schatting ontwikkelt 25 tot 30 procent van de kinderen piepende ademhaling in hun eerste levensjaar.
Baby's
Piepende ademhaling komt vaker voor bij baby's vanwege hun kleinere luchtwegen. Ook zijn kinderen onder de twee jaar vatbaar voor een veel voorkomende, maar gemakkelijk te behandelen aandoening die bronchiolitis wordt genoemd. Dit wordt veroorzaakt door een virale luchtweginfectie en kan piepende ademhaling veroorzaken.
Volwassenen
Bij volwassenen hebben rokers en personen met
longemfyseem en hartfalen meer kans op een piepende ademhaling.
Wheezing oorzaken
De oorzaken van wheezing variëren sterk en betreffen vaak chronische (langdurige) aandoeningen zoals astma, tot zeer ernstige aandoeningen waaronder hartfalen. De meest voorkomende oorzaken van wheezing zijn:
Benauwdheid /
Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.comAstma
Astma is een chronische ontsteking van de longen. Veel voorkomende symptomen van astma zijn hoesten, een piepende ademhaling (wheezing),
benauwdheid en kortademigheid. Astma varieert in ernst. Voor sommige mensen is astma niet meer dan een vervelende bijkomstigheid, terwijl voor anderen het een groot probleem kan zijn dat de dagelijkse activiteiten verstoort en kan leiden tot een levensbedreigende astma-aanval. Astma kan niet worden genezen, maar de symptomen ervan kunnen onder controle worden gehouden.
Bronchitis
Acute
bronchitis is een ontsteking van de bronchiën en ontstaat vaak na een
verkoudheid of
griepje. Mensen met bronchitis hoesten vaak
verdikt slijm op, dat verkleurd kan zijn. Bronchitis kan zowel acuut als chronisch zijn. Bronchitis kan gepaard gaan met de volgende symptomen:
- Hoesten;
- Productie van slijm (sputum), dat helder, wit, geelachtig grijs of groen van kleur kan zijn en soms bevat het streepjes bloed;
- Vermoeidheid;
- Kortademigheid;
- Lichte koorts en koude rillingen;
- Pijn op de borst.
Bronchiolitis
Bronchiolitis is een luchtweginfectie die leidt tot een ontsteking van de bronchiolen en vooral kinderen hebben er last van. Het geeft klachten als hoesten, piepende ademhaling (wheezing), kortademigheid, benauwdheid en stokken van de ademhaling (apneu).
Roken
Roken tast de luchtwegen aan en mensen die lang roken hebben vaak een rokershoest. Ze zijn vaak kortademig, kunnen een piepende ademhaling hebben die komt en gaat, en hebben een slechte conditie.
Longemfyseem
Longemfyseem is een longziekte die valt onder
COPD. Bij longemfyseem zijn veel longblaasjes onherstelbaar beschadigd. Klachten kunnen bestaan uit kortademigheid en een constante vermoeidheid.
Hartfalen
Chronisch
hartfalen geeft een waaier aan symptomen, waaronder aanhoudende hoest of wheezing met witte of roze bloedgetinte fluimen.
Longontsteking
Een
longontsteking duidt op een ontsteking van de kleine vertakkingen van de longen en de longblaasjes diep in je longen, vaak veroorzaakt door een virus of bacterie.
Vreemd voorwerp
Een vreemd voorwerp in de longen kan piepende ademhaling veroorzaken.
Anafylaxie
Een ernstige acute (plotselinge) allergische reactie genaamd anafylaxie veroorzaakt door voedsel of een
insectenbeet.
Bijkomende symptomen
De symptomen variëren en zijn afhankelijk van de oorzaak van je piepende ademhaling. Een hoorbaar hoog piepgeluid is het meest opvallende symptoom van wheezing. Andere symptomen die kunnen optreden bij een piepende ademhaling zijn:
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek
Je huisarts zal aan een onderzoek beginnen door te vragen hoe lang en hoe vaak je piept. Hij of zij zal vragen of het piepen optreedt bij lichamelijke inspanning, zoals tijdens het sporten, of dat je de hele tijd door piept. Andere vragen die de arts zal stellen, zijn onder meer:
- Doet je piepende ademhaling zich altijd voor op een bepaalde plaats, waar stof of allergenen uitlokkende factoren zijn?
- Komt het piepen zowel overdag als 's nachts voor? Helpt rust?
- Komt het piepende geluid voor bij inademen of uitademen of beide?
- Rook je?
- Lijken bepaalde voedingsmiddelen je piepende ademhaling uit te lokken?
Arts onderzoekt patiënt met stethoscoop /
Bron: Monkey Business Images/ShutterstockLichamelijk onderzoek
Je huisarts zal ook een lichamelijk onderzoek uitvoeren om te luisteren naar je
adem- en longgeluiden. Hij of zij kan ook een long-röntgenfoto, longfunctietests en
bloedtests voorschrijven om je zuurstofniveau te controleren. Als de patiënt een kind is, kan de arts ook controleren of hij of zij een klein voorwerp, zoals speelgoed of een munt die de piepende ademhaling kan veroorzaken, heeft ingeslikt of ingeademd.
Behandeling van wheezing
De behandeling van wheezing hangt af van de onderliggende oorzaak. Soms is acute behandeling nodig in de vorm van het toedienen van zuurstof om je te helpen met ademhalen. Soms is een ziekenhuisopname nodig totdat je ademhaling verbetert.
Astma behandelen
Als je piepende ademhaling of wheezing wordt veroorzaakt door astma, krijg je waarschijnlijk een soort inhalator voorgeschreven om ontstekingen te verminderen en je luchtwegen te openen (een bronchodilatator of luchtwegverwijder). Inhalatiecorticosteroïden en pillen zijn ontstekingsremmende geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van astma.
Medicatie bij wheezing /
Bron: Stevepb, PixabayBronchitis behandelen
Als wordt vastgesteld dat je piepende ademhaling of wheezing wordt veroorzaakt door bronchitis, kan je een bronchusverwijder worden voorgeschreven, of een antibioticum om een bacteriële infectie aan te pakken. Hierdoor zal de wheezing verdwijnen.
Andere behandeling
Andere oorzaken van piepende ademhaling kunnen een andere behandeling vereisen. Ongeacht de oorzaak van je piepende ademhaling, kan het gebruik van een verdamper of het zitten in een ruimte met vochtige, verwarmde lucht zoals een douche, de symptomen helpen verlichten.
Zelfzorgmaatregelen
Probeer deze maatregelen om lichte piepende ademhaling (wheezing) in verband met verkoudheid of een griepje te verlichten:
- Bevochtig de lucht. Gebruik een luchtbevochtiger, neem een warme douche of ga in de badkamer zitten met de deur gesloten terwijl je een warme douche neemt. Vochtige lucht kan in sommige gevallen helpen bij het verlichten van een lichte piepende ademhaling.
- Drink warme dranken. Warme dranken kunnen de luchtwegen ontspannen en plakkerig slijm in je keel losmaken.
- Vermijd tabaksrook. Actief of passief roken kan het piepen verergeren.
- Neem alle voorgeschreven medicijnen in. Volg de instructies op van de arts. Wees therapietrouw.
Casus: Wheezing
Patiënt
David, 40 jaar, bouwvakker.
Presentatie
David klaagde over piepende ademhaling (wheezing), vooral 's nachts en tijdens inspanning. Hij had ook last van kortademigheid en een beklemmend gevoel op de borst. Geen koorts of sputumproductie.
Onderzoek
- Anamnese: Roker sinds 20 jaar, blootstelling aan bouwstof en chemicaliën. Geen voorgeschiedenis van astma of allergieën.
- Fysiek onderzoek: Bij auscultatie van de longen was er duidelijk hoorbaar piepen (wheezing) bij uitademing. Geen tekenen van acute infectie.
- Spirometrie: Verminderde luchtstroom, indicatief voor obstructieve longziekte.
Diagnose
Chronische obstructieve longziekte (COPD) met wheezing als prominent symptoom.
Behandeling
- Stoppen met roken: Dringend advies om te stoppen met roken en verwijzing naar een rookstopprogramma.
- Medicatie: Inhalatiebronchodilatoren en corticosteroïden om luchtwegobstructie en ontsteking te verminderen.
- Longrevalidatie: Verwijzing naar een programma voor ademhalingsoefeningen en fysieke training.
Gezonde leefstijl is meer dan alleen gezonde voeding /
Bron: Anna Shepulova/Shutterstock.comAdvies
- Vermijden van triggers: Blootstelling aan bouwstof en chemicaliën minimaliseren door beschermende uitrusting te dragen.
- Gezonde leefstijl: Gezond dieet en regelmatige beweging.om de algemene conditie te verbeteren.
- Regelmatige controles: Periodieke controles bij de longarts om de voortgang te monitoren en de behandeling aan te passen.
Prognose
Met strikte naleving van het behandelplan en stoppen met roken verbeterden David's symptomen geleidelijk. Zijn wheezing nam af en hij had minder vaak last van kortademigheid. De longfunctie stabiliseerde, maar blijvende follow-up was noodzakelijk.
Preventie
Vermijden van roken en blootstelling aan schadelijke stoffen. Vroege interventie bij ademhalingssymptomen. Regelmatige medische controles voor risicogroepen.
Lees verder