Hypertrichose: Beharingsaandoening met overmatige haargroei

Hypertrichose is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt overmatige haargroei op het lichaam vertoont. Deze extra haren zijn meer dan normaal op basis van leeftijd, ras en geslacht. Hypertrichose kan zowel aangeboren als verworven zijn en kan voorkomen bij zowel mannen als vrouwen, op verschillende lichaamsgebieden en in diverse patronen. De vaak cosmetisch storende aandoening kan behandeld worden door het identificeren en behandelen van een eventueel onderliggend probleem. Daarnaast zijn er verschillende technieken beschikbaar om overtollige haren tijdelijk of langdurig te verwijderen.

• Terminologie: Hypertrichose versus hirsutisme
• Synoniemen van hypertrichose
• Epidemiologie
• Vormen en oorzaken van beharingsaandoening
• Aangeboren
• Verworven
• Symptomen
• Lanugohaar
• Vellushaar
• Ontwikkeld haar
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van overmatige haargroei
• Kortetermijnoplossingen
• Langetermijnoplossingen
• Prognose van overmatige lichaamsbeharing
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het leven / omgaan met hypertrichose
• Omgaan met overmatige haargroei
• Psychosociale ondersteuning en zelfvertrouwen
• Langdurige zorg en medische opvolging
• Misvattingen rond hypertrichose
• Hypertrichose is hetzelfde als overmatige beharing
• Hypertrichose wordt altijd veroorzaakt door genetische factoren
• Hypertrichose is alleen een cosmetisch probleem
• Hypertrichose kan eenvoudig worden verholpen met waxen of scheren
• Hypertrichose is een zeldzame aandoening
• Hypertrichose kan altijd worden behandeld met medicatie

Terminologie: Hypertrichose versus hirsutisme

Sommige mensen verwarren de term hypertrichose met ‘hirsutisme’. Hirsutisme is een meer algemene aandoening die ervoor zorgt dat vrouwen meer haar hebben op plekken waar normaal ook haar groeit, zoals op de kin. Vrouwen ontwikkelen vaak hirsutisme als gevolg van een hormonale onbalans.

Synoniemen van hypertrichose

Synoniemen voor hypertrichose zijn:

• Ambras-syndroom
• hypertrichosis
• polytrichia
• polytrichie
• polytrichose
• polytrichosis
• trichauxesis
• trichauxis
• weerwolfsyndroom

Epidemiologie

Hypertrichose is een zeldzame aandoening en komt bij minder dan 1 op de 10.000 mensen voor. De aandoening kan zowel aangeboren als verworven zijn. De prevalentie varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de populatie die wordt bestudeerd. Aangeboren hypertrichose kan erfelijk zijn en in sommige gevallen kan de aandoening binnen een familie voorkomen. Verworven hypertrichose kan ontstaan door diverse externe factoren, zoals medicatiegebruik en hormonale veranderingen.

Vormen en oorzaken van beharingsaandoening

Aangeboren

Wanneer hypertrichose aangeboren is, kan dit erfelijk zijn, waarbij meerdere familieleden aan de aandoening lijden. Genen die de haargroei stimuleren, zijn hierbij vaak overmatig actief. Bij de meeste mensen zijn de genen die uitgebreide haargroei veroorzaakten in de vroege voorouders nu inactief, omdat deze functie niet langer nodig is om warm te blijven. In de baarmoeder van patiënten met de aangeboren vorm worden de genen geactiveerd, hoewel de oorzaak hiervan onbekend is.

Congenitale hypertrichosis lanuginosa

De fijne lanugoharen verschijnen reeds in de foetus, maar vervagen niet na de geboorte. Ze groeien dan tijdens het leven overmatig op bepaalde lichaamsdelen.

Congenitale hypertrichosis terminalis

De baby wordt geboren met terminaal haar dat gedurende het hele leven blijft groeien. Getroffen patiënten hebben vaak dik, volledig gepigmenteerd haar dat het lichaam bedekt, inclusief het gezicht.

Naevoïde hypertrichose

Een andere mogelijke vorm van aangeboren hypertrichose is ‘naevoïde hypertrichose’. Hierbij ontstaat overmatige haargroei op één of meer plekken op de huid. Een typisch voorbeeld is een zeer solide en behaarde unibrow (samengegroeide, doorlopende wenkbrauwen).

Genetische aandoeningen

De overmatige lichaamsbeharing komt voor als onderdeel van enkele genetische afwijkingen, zoals:

• het Barber Say-syndroom (aandoening met afwijkingen aan beharing, mond en ogen)
• het Cantú-syndroom (aandoening met afwijkingen aan hart, haar en gezicht)
• het Winchester-syndroom (aandoening met afwijkingen aan bot en huid)

Verworven

In sommige gevallen ontwikkelt hypertrichose zich later in het leven. Dit volgt meestal dezelfde patronen en haarsoorten als bij aangeboren hypertrichose. Bekende oorzaken zijn:

• auto-immuunziekten en infectieziekten die de huid aantasten
• bepaalde chronische huidaandoeningen zoals lichen simplex (herhaalde huiduitslag, jeuk en krassen op een bepaald huidgebied); de symptomen verschijnen dan aan dat specifieke lichaamsdeel
• bepaalde medicijnen zoals medicijnen tegen haargroei, bepaalde immunosuppressiva (geneesmiddelen die het immuunsysteem onderdrukken) en androgene steroïden
• een verhoogde bloedtoevoer (vasculariteit) in een specifiek lichaamsdeel
• het dragen van een gipsverband (de symptomen verschijnen dan aan dat gebied)
• kanker en celmutaties (wijzigingen aan genen)
• ondervoeding
• porfyria cutanea tarda (extreem gevoelige huid voor UV-licht)
• slechte voeding of bepaalde eetstoornissen, zoals anorexia nervosa

Symptomen

De patiënt vertoont overmatige haargroei op gebieden waar normaal haar groeit, maar ook op ongebruikelijke plekken. Er kunnen verschillende soorten haar aanwezig zijn:

Lanugohaar

Lanugohaar is lang, dun en zeer zacht. Het lijkt op het haar van een pasgeboren baby. Lanugohaar heeft meestal geen pigment en valt gewoonlijk een paar weken na de geboorte uit. Bij patiënten met hypertrichose blijft dit lanugohaar aanwezig totdat het behandeld wordt.

Vellushaar

Vellushaar is meestal kort, zacht en zwak gepigmenteerd. Dit soort haar kan overal op het lichaam voorkomen, behalve op plaatsen zonder haarzakjes, zoals de slijmvliezen, de voetzolen en de handpalmen.

Ontwikkeld haar

Ontwikkeld haar (terminale haren) is het donkerste haartype van de drie. Deze haren zijn doorgaans dik, grof en lang. Ontwikkeld haar is vaak gerelateerd aan hormonale invloeden en bevindt zich veelal op het gezicht, de oksels en de lies. Vrouwen ontwikkelen vaak terminaal haar op het gezicht, de rug, de armen en de borst. De ernst van de symptomen van hypertrichose kan toenemen of afnemen met de leeftijd.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de diagnose hypertrichose op basis van de aanwezigheid van overmatige haargroei. Indien er een onderliggend probleem wordt vermoed, kan de arts de patiënt doorverwijzen naar een specialist zoals een internist, kinderarts of geneticus voor verdere evaluatie en behandeling.

Behandeling van overmatige haargroei

Sommige patiënten ontwikkelen hypertrichose door medicatiegebruik. Het verminderen of vermijden van bepaalde immunosuppressiva, androgene steroïden en haargroeimiddelen kan de overmatige haargroei stoppen. Voor aangeboren hypertrichose bestaat geen definitieve remedie; de behandeling richt zich voornamelijk op het verwijderen van de haren uit het getroffen gebied.

Kortetermijnoplossingen

Tijdelijke methoden voor het verwijderen van overtollige haren zijn bleken, chemische epilatie, harsen, ontharen, plukken en scheren. Het haar groeit uiteindelijk terug, en deze kortetermijnoplossingen kunnen leiden tot huidirritatie, huiduitslag of ingegroeide haren. Deze behandelingen zijn ook niet altijd geschikt voor alle lichaamsdelen.

Langetermijnoplossingen

Sommige patiënten kiezen voor behandelingen die langdurige resultaten opleveren, zoals laserepilatie of elektrolyse. Elektrolyse vernietigt de individuele haarzakjes met behulp van elektrische ladingen, terwijl laserepilatie dit doet met laserlicht. Laserepilatie is doorgaans minder pijnlijk dan elektrolyse. Voor sommige patiënten kan deze behandeling leiden tot permanent haarverlies, hoewel vaak meerdere sessies nodig zijn om het gewenste resultaat te bereiken.

Prognose van overmatige lichaamsbeharing

De prognose van hypertrichose hangt af van het type en of er sprake is van een onderliggende aandoening. Het behandelen van de oorzaak en het beheersen van de symptomen zijn essentieel. Onbehandeld blijft de overmatige lichaamsbeharing meestal aanwezig.

Complicaties

Mogelijke complicaties van hypertrichose zijn huidirritatie door frequente ontharingsmethoden, huidinfecties door ingegroeide haren, en psychologische impact zoals schaamte of sociale angst door de cosmetische gevolgen van de aandoening.

Preventie

Er is geen specifieke manier om hypertrichose te voorkomen, vooral niet wanneer de aandoening erfelijk is. Voor verworven hypertrichose kunnen preventieve maatregelen worden genomen door het vermijden van risicofactoren zoals bepaalde medicijnen of schadelijke stoffen. Regelmatige controle en het tijdig behandelen van aandoeningen die hypertrichose kunnen veroorzaken, kunnen ook helpen om de symptomen te beheersen of te voorkomen.

Praktische tips voor het leven / omgaan met hypertrichose

Omgaan met overmatige haargroei

Hypertrichose, gekarakteriseerd door overmatige haargroei op delen van het lichaam waar normaal geen of weinig haargroei is, kan voor veel mensen een emotioneel en sociaal uitdagend probleem zijn. Het is belangrijk om te beslissen welke aanpak voor haargroei het beste bij je past. Er zijn verschillende behandelingsopties, zoals het scheren, epileren of het gebruik van hars of lasertherapie om de haargroei te verminderen. Sommige mensen kiezen voor permanente oplossingen zoals laserontharing of elektrolyse, die vaak effectief kunnen zijn op de lange termijn. Het is belangrijk om je keuzes zorgvuldig af te wegen in overleg met een arts of dermatoloog, aangezien bepaalde behandelingen misschien niet geschikt zijn voor alle huidtypes.

Psychosociale ondersteuning en zelfvertrouwen

Naast de fysieke behandeling is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan de psychologische aspecten van hypertrichose. Voor veel patiënten kan overmatige haargroei leiden tot schaamte, zelfkritiek en angst, wat invloed heeft op het zelfvertrouwen. Het is waardevol om emotionele ondersteuning te zoeken, bijvoorbeeld via therapie of gespreksgroepen waarin ervaringen met anderen gedeeld kunnen worden. Het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het leren accepteren van je lichaam kan essentieel zijn voor het omgaan met de aandoening. Social media kunnen ook een rol spelen in het vormen van een positieve en ondersteunende gemeenschap, maar het is belangrijk om grenzen te stellen en ervoor te zorgen dat de online interacties bijdragen aan het versterken van je zelfvertrouwen.

Langdurige zorg en medische opvolging

Hypertrichose kan variëren in ernst, en het is belangrijk om langdurige zorg en opvolging te plannen met een arts. In sommige gevallen kan de haargroei gepaard gaan met andere hormonale of genetische aandoeningen, wat aanvullende medische begeleiding kan vereisen. Regelmatige controles kunnen ervoor zorgen dat je behandelingsplan wordt aangepast aan eventuele veranderingen in je gezondheidstoestand of je reactie op behandelingen. Dit helpt niet alleen de haargroei te beheren, maar kan ook andere gezondheidsproblemen identificeren die mogelijk verband houden met hypertrichose.

Misvattingen rond hypertrichose

Hypertrichose is een aandoening die gekarakteriseerd wordt door een overmatige haargroei op delen van het lichaam waar normaal weinig of geen haargroei voorkomt. Er bestaan verschillende misvattingen over de oorzaken, behandeling en gevolgen van hypertrichose. In dit artikel worden enkele van de meest voorkomende misverstanden over hypertrichose besproken.

Hypertrichose is hetzelfde als overmatige beharing

Hoewel hypertrichose een overmatige haargroei inhoudt, is het belangrijk om het te onderscheiden van 'normale' overmatige beharing, die kan optreden door genetische factoren of hormonale veranderingen. Hypertrichose betreft een ongebruikelijke haargroei die kan optreden op plekken waar normaal geen of weinig haargroei aanwezig is, terwijl overmatige beharing vaak voorkomt in gebieden die van nature meer haargroei hebben, zoals het gezicht of de benen.

Hypertrichose wordt altijd veroorzaakt door genetische factoren

Hoewel genetische factoren een belangrijke rol spelen in sommige gevallen van hypertrichose, kunnen er ook andere oorzaken zijn. Het kan het gevolg zijn van bepaalde medische aandoeningen, zoals psychische stoornissen of het gebruik van bepaalde medicijnen. Soms kan het ook optreden door hormonale veranderingen, of door een zeldzame genetische aandoening. Het is belangrijk om een arts te raadplegen voor de juiste diagnose en behandeling.

Hypertrichose is alleen een cosmetisch probleem

Hypertrichose wordt vaak gezien als een cosmetisch probleem, maar de emotionele en psychologische gevolgen van de aandoening kunnen significant zijn. Veel mensen met hypertrichose ervaren gevoelens van schaamte of onzekerheid, wat kan leiden tot sociale isolatie of psychologische stress. Het is essentieel om zowel de fysieke als de emotionele impact van de aandoening te erkennen en passende ondersteuning te bieden.

Hypertrichose kan eenvoudig worden verholpen met waxen of scheren

Hoewel waxen of scheren tijdelijk de haargroei kan verminderen, lost het de onderliggende oorzaak van hypertrichose niet op. De haargroei kan terugkeren zodra de behandelingen stoppen. Er zijn andere opties, zoals laserbehandeling of medicatie, die effectiever kunnen zijn op de lange termijn. Het is belangrijk om met een arts te bespreken welke behandelingsoptie het beste bij jouw situatie past.

Hypertrichose is een zeldzame aandoening

Hoewel hypertrichose relatief zeldzaam is, komt het vaker voor dan vaak wordt gedacht. Het is een aandoening die wereldwijd voorkomt, hoewel de prevalentie varieert afhankelijk van genetische factoren, omgevingsomstandigheden en de aanwezigheid van andere medische aandoeningen. De meeste gevallen van hypertrichose zijn echter mild en beïnvloeden niet het dagelijks leven van de persoon.

Hypertrichose kan altijd worden behandeld met medicatie

Hoewel sommige gevallen van hypertrichose kunnen worden behandeld met medicatie, zoals hormonale therapieën of medicijnen die de haargroei kunnen remmen, is dit niet altijd mogelijk. De effectiviteit van medicatie varieert afhankelijk van de oorzaak van de aandoening en de specifieke situatie van de patiënt. Het is belangrijk om samen met een arts een behandelplan te ontwikkelen dat het beste past bij de oorzaak van de hypertrichose.

Hypertrichose is een complexe aandoening die veel verschillende oorzaken en behandelopties kent. Het is belangrijk om misvattingen te vermijden en een goed begrip te hebben van de aandoening om de juiste behandeling te zoeken en een optimaal herstel of beheer te bevorderen.

Lees verder

• Hirsutisme: Overtollige lichaamsbeharing bij vrouwen