Spreidvoet: klachten, oorzaken en behandeling

Spreidvoet is een voetafwijking waarbij de voorvoet is doorgezakt. Er kunnen verschillende oorzaken voor zijn die echter alle te maken hebben met overbelasting van de voorvoet. De behandeling ervan wordt afgestemd op de oorzaken. Oorzaken kunnen erfelijk zijn, maar er zijn ook beïnvloedbare oorzaken gerelateerd aan leefstijl.

Wat is een spreidvoet?

De voetboog bestaat uit twee lengtebogen en een dwarsboog. De dwarsboog zit in de voorvoet, bij de kopjes van de middenvoetsbeentjes. Bij een spreidvoet, ook wel doorgezakte voorvoet genoemd, is die dwarsboog doorgezakt. De kopjes van de middenvoetsbeentjes zakken daardoor door en raken de grond. De kopjes gaan ook uit elkaar staan waardoor de tenen zich spreiden, en de voorvoet breder wordt. Hierdoor kan het dragen van schoenen pijnlijk worden. Er kan ook pijn ontstaan onder de bal van de voet en bovenop de voorvoet. Kenmerkend is ook eelt en likdoorns onder de voorvoet. Spreidvoet kan tevens leiden tot andere voetproblemen zoals mortons neuralgie, hallux valgus, hamertenen en platvoeten (doorgezakte binnenste lengteboog). De overbelaste middenvoetsbeentjes kunnen een stressfractuur oplopen.

Oorzaken van een spreidvoet

Spreidvoeten ontstaan door overbelasting van de voorvoet. Overbelasting kan ontstaan wanneer u dagelijks veel moet staan of lopen, als gevolg van bepaalde sporten zoals hardlopen, andere voetproblemen zoals platvoeten en holvoeten, overgewicht, zwangerschap, maar ook door het dragen van bepaalde schoenen. Bij hoge hakken bijvoorbeeld wordt het lichaamsgewicht vooral door de voorvoeten gedragen. Als gevolg van bijvoorbeeld reuma en ouderdom kunnen ook de middenvoetsbeentjes en het bindweefsel verzwakt zijn geraakt, en het vetkussen onder de voorvoet kan beschadigd zijn geraakt waardoor de middenvoetsbeentjes erdoorheen zakken. Erfelijke factoren zoals een te korte kuitspier en lange tweede en derde middenvoetsbeentjes spelen ook een grote rol bij een overbelaste voorvoet.

Behandeling van een spreidvoet

Een behandeling kan conservatief of operatief zijn.

Conservatieve behandeling

Ter vermindering van de pijnklachten zal doorgaans eerst geprobeerd worden de spreidvoet te behandelen door middel van schoenadvies, steunzolen of voorvoetsteuntjes, of aangepast schoeisel.

Operatieve behandeling

Helpt de conservatieve behandeling niet, kan er over worden gegaan op operaties waarbij een te korte kuitspier verlengd wordt zodat de druk op de voorvoet vermindert, of de middelste middenvoetsbeentjes worden gebroken en ingekort zodat de druk verplaatst wordt en een ander deel van het vetkussen belast wordt. Het resultaat van de laatstgenoemde behandeling hangt sterk af van de kwaliteit van het vetkussen op niet eerder belaste delen, omdat het vetkussen zelf niet operatief hersteld kan worden. De herstelperiode na deze operaties kan oplopen tot 12 maanden en hangt onder andere af van hoe ernstig de afwijking is en de leeftijd van de patiënt.

Complicaties

Er kunnen verschillende complicaties optreden na een operatieve behandeling. Na een kuitspierverlenging kan de kuit dunner worden of aan kracht verliezen, waardoor het moeilijker wordt op de tenen te staan. Tevens kunnen de klachten terugkomen. Na verkorting van de middelste middenvoetsbeentjes kan de pijn blijven (al dan niet in minder ernstige vorm) of op een andere plek in de voorvoet ontstaan, een teen omhoog gaan staan en het komt vaak voor dat de voorvoet gedurende een lange tijd gezwollen blijft. Ook kan het zijn dat de breuk niet goed heelt waardoor er een vervolgoperatie nodig is. De middenvoetsbeentjes zijn na een operatie vaak minder beweeglijk.