Encefalomalacie: Verweking van hersenen met hersenschade

Encefalomalacie, letterlijk vertaald als 'hersenverweking', is een aandoening waarbij ernstig hersenweefsel schade oploopt door verweking of afsterven van het hersenweefsel. Dit kan veroorzaakt worden door ontstekingen, bloedingen of andere factoren die leiden tot schade aan het hersenweefsel. De verweking kan zich in een gelokaliseerd gebied bevinden of wijdverspreid zijn, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. De symptomen zijn variabel en afhankelijk van de ernst, de omvang en de locatie van de hersenschade. De behandeling richt zich op het verwijderen van aangetast hersenweefsel indien mogelijk, maar dit biedt geen garantie voor verbetering. De prognose is afhankelijk van de leeftijd waarop de schade aan de hersenen optreedt en kan variëren.

• Oorzaken
• Abnormale ophoping van bloed
• Beroerte
• Littekenweefsel
• Traumatische hersenschade
• Andere oorzaken
• Typen encefalomalacie
• Polioencefalomalacie
• Leukoencefalomalacie
• Soorten verweking van de hersenen
• Rode verweking
• Witte verweking
• Gele verweking
• Symptomen van encefalomalacie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van hersenaandoeningen
• Levenskwaliteit en revalidatie
• Complicaties door Ernstige Hersenschade
• Preventie van hersenschade

Oorzaken

Abnormale ophoping van bloed

Wanneer de bloedstroom in de hersenen wordt belemmerd, kan bloed zich ophopen op specifieke plekken in de hersenen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een hersenzwelling (hersenoedeem) of door de verwijdering van hersentumoren, wat kan leiden tot hersenschade.

Beroerte

Een beroerte is een veelvoorkomende oorzaak van encefalomalacie. Hierbij wordt de bloedtoevoer naar de hersenen onderbroken, wat resulteert in een gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen in de hersencellen. Dit kan leiden tot schade of afsterven van de hersencellen indien de bloedtoevoer niet snel herstelt.

Littekenweefsel

Littekenweefsel kan ontstaan door aandoeningen zoals beroertes. Dit littekenweefsel veroorzaakt veranderingen in het aangetaste hersengebied, wat kan leiden tot encefalomalacie.

Traumatische hersenschade

Encefalomalacie kan ook optreden door traumatisch hersenletsel. Dit kan veroorzaakt worden door een stomp trauma, zoals een klap op de schedel, of door penetrerend trauma, zoals een steekwond.

Andere oorzaken

Encefalomalacie kan soms ook het gevolg zijn van:

• Biologische ziekteverwekkers die chemische toxines (gifstoffen) afgeven, waardoor de hersenen geïnfecteerd raken
• Cerebrale ischemie (tekort aan zuurstof en voedingsstoffen in de bloedvaten)
• Chirurgische ingrepen
• Cerebrale beroerte of infectie
• Degeneratie van het hersenweefsel
• Geblokkeerde bloedtoevoer naar de hersenen
• Leptomeningeale cysten

Typen encefalomalacie

Polioencefalomalacie

Polioencefalomalacie, ook bekend als cerebrocorticale necrose, is een neurologische aandoening die voortkomt uit een verstoorde thiamineproductie. Thiamine (vitamine B1) uit het vitamine B-complex is essentieel voor het glucosemetabolisme. Een tekort aan thiamine leidt tot diverse problemen, waaronder verminderde neurologische activiteit. Polioencefalomalacie veroorzaakt schade aan de grijze massa van het centrale zenuwstelsel, wat invloed heeft op spraak, spiercontrole, geheugen, sensorische waarneming en emoties.

Leukoencefalomalacie

Leukoencefalomalacie betreft schade aan de witte stof in de hersenen (substantia alba), die verantwoordelijk is voor de communicatie tussen verschillende hersendelen en de grijze stof (substantia grisea). Wanneer de witte stof is aangetast, kunnen problemen ontstaan met ademhaling, hartslag, lichaamstemperatuurregulatie en bloeddruk.

Soorten verweking van de hersenen

Rode verweking

Rode verweking, vaak gezien bij een hemorragische beroerte, wordt gekenmerkt door roodheid in bepaalde hersengebieden door de aanwezigheid van bloed. Dit wijst op een bloeding die tot hersenweefselbeschadiging heeft geleid.

Witte verweking

Witte verweking ontstaat door een gebrek aan bloedtoevoer naar het getroffen hersengebied, wat resulteert in een bleekwit of gelig uiterlijk van het weefsel. Dit duidt vaak op ischemische schade die de dreiging van schade of het afsterven van hersencellen aangeeft.

Gele verweking

Gele verweking komt voor wanneer het hersenweefsel geel kleurt door de ophoping van plaque in de slagaders van de hersenen. Dit wordt vaak gezien bij slachtoffers van trauma's.

Symptomen van encefalomalacie

De symptomen van encefalomalacie zijn afhankelijk van het getroffen hersengebied, de ernst en de omvang van de schade. Sommige patiënten vertonen geen symptomen, terwijl anderen ernstige klachten kunnen ervaren, zoals:

• Duizeligheid
• Coma (in zeer ernstige gevallen)
• Permanente of tijdelijke visuele beperkingen
• Ernstige hoofdpijn
• Extreme slaperigheid
• Geheugenverlies en stemmingswisselingen (bij betrokkenheid van de frontale kwab)
• Onhandigheid en coördinatieproblemen

Diagnose en onderzoeken

Om encefalomalacie te diagnosticeren, kan de arts gebruikmaken van beeldvormende technieken zoals een CT-scan en/of een MRI-scan. Deze onderzoeken helpen bij het identificeren van hersenschade en het bepalen van de ernst en omvang van de schade.

Behandeling

Encefalomalacie leidt vaak tot permanente hersenschade. De behandeling richt zich op het voorkomen van verdere schade en het verbeteren van de symptomen. In ernstige gevallen kan beschadigd hersenweefsel chirurgisch worden verwijderd. Hoewel sommige symptomen kunnen verminderen door behandeling, biedt dit geen garantie voor volledige herstel. Stamceltherapie kan een optie zijn voor sommige patiënten.

Prognose van hersenaandoeningen

De prognose voor encefalomalacie varieert sterk. Bij zuigelingen en jonge kinderen is de levensverwachting vaak beperkt door de ernst van de aandoening. Bij volwassenen kan de prognose beter zijn, vooral met de juiste behandeling, hoewel de vooruitzichten nog steeds afhankelijk zijn van de ernst van de hersenschade.

Levenskwaliteit en revalidatie

Na een diagnose van encefalomalacie kan revalidatie noodzakelijk zijn om de levenskwaliteit te verbeteren en de functionele capaciteit te herstellen. Revalidatie kan bestaan uit:

• Fysiotherapie om motorische functies te verbeteren
• Ergotherapie voor het dagelijks functioneren
• Logopedie voor spraak- en taalproblemen
• Psychologische ondersteuning voor emotionele en cognitieve problemen

Door een uitgebreide en multidisciplinaire benadering kan de levenskwaliteit van patiënten met encefalomalacie worden gemaximaliseerd, zelfs als volledige genezing niet mogelijk is.

Complicaties door Ernstige Hersenschade

Encefalomalacie kan leiden tot ernstige complicaties, vooral als de aandoening onbehandeld blijft. Mogelijke complicaties zijn:

• Coma
• Dood
• Functionele invaliditeit
• Toevallen

Preventie van hersenschade

Hoewel het onmogelijk is om encefalomalacie volledig te voorkomen, zijn er enkele maatregelen die kunnen helpen om het risico op hersenschade te verminderen:

• Het dragen van beschermende kleding bij contact- en contactsporten waarbij het hoofd beschermd wordt
• Een gezonde voeding met voldoende vitamines om vitaminetekorten te voorkomen
• Het vermijden van risicovolle activiteiten en het nemen van voorzorgsmaatregelen om traumatisch hersenletsel te voorkomen