Vasculaire dementie: Definitie, symptomen en oorzaken

Vasculaire dementie is, na Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie. Dementie is een verzamelnaam voor ziekten die de werking van het geheugen verminderen. Ongeveer 200.000 mensen hebben dementie in Nederland. In Nederland lijden 32.000 mensen aan deze vorm van dementie. Bij 80% van de mensen die aan vasculaire dementie lijden is de oorzaak een herseninfarct.

Wat is vasculaire dementie?

Vasculair wil zeggen dat deze vorm van dementie te maken heeft met de bloedvaten. Vasculaire dementie ontstaat door problemen met de doorbloeding van de hersenen. Het treedt meestal plotseling op. Oorzaken zijn een herseninfarct of hart- en vaatziekten.

Symptomen

De symptomen en de ernst ervan zijn erg wisselend per persoon. Problemen zijn gekoppeld aan verlammingsverschijnselen. In het beginstadium er vaak nog geen sprake van geheugenproblemen. Mensen met vasculaire dementie weten daarom dat ze ziek zijn en worden vaak depressief.

Oorzaak: herseninfarct

Bij een herseninfarct wordt de bloedtoevoer naar de hersenen onderbroken. Het hersenweefsel krijgt hierdoor niet genoeg zuurstof waardoor het kan afsterven. Symptomen van een herseninfarct zijn: dubbelzien, blindheid aan één oog, wartaal praten, evenwichtsstoornissen, duizeligheid, coördinatiestoornissen van armen en benen, een scheef hangend gezicht of mondhoek. Dit kan teweeg worden gebracht door een hersenbloeding, hersentrombose of hersenembolie.

Hersenbloeding

Een hersenbloeding kan ontstaan doordat er een scheurtje in een bloedvat zit. Hierdoor wordt bloed opgehoopt en wordt het hersenweefsel beschadigd. Oorzaken voor scheurtjes in bloedvaten kunnen vaak niet achterhaald worden. Desondanks treedt een hersenbloeding vaak op bij mensen met een hoge bloeddruk, suikerziekte en/of aderverkalking. De symptomen van een hersenbloeding zijn: dubbelzien of blindheid aan één oog, spraakproblemen, ernstige hoofdpijn, duizeligheid, een scheef hangende mond, verlamming of spasmen van één helft van het lichaam en bewusteloosheid.

Hersentrombose

Bij trombose treedt stolling op in de bloedvaten. Er bestaan twee soorten trombose die voor het afsterven van hersenweefsel kunnen veroorzaken. De eerste soort heet arteriële trombose. Dit is een stolsel dat zich vormt in de slagaders. Deze vorm van trombose kan ontstaat door aderverkalking. Bij aderverkalking kan een bloedvat bijna gesloten worden en kan op die plaats een stolsel vormen. Arteriële trombose kan veroorzaakt worden door roken, een te hoog cholesterolgehalte, een te hoge bloeddruk, diabetes en door erfelijke factoren.

De tweede soort is veneuze trombose. Dit is trombose die zich in de aderen bevindt. Veneuze trombose kan ontstaan door een operationele ingrijp, een ongeval, kanker, zwangerschap, het gebruik van de anticonceptiepil, regelmatig vliegen of door erfelijke aanleg. De symptomen van een hersentrombose zijn: kortademigheid, duizeligheid, misselijkheid, het opgeven van bloed, overmatig zweten, neiging tot flauwvallen, pijn achter het borstbeen, hartkloppingen –en bonzen en pijn op de borst bij zuchten en hoesten.

Hersenembolie

Net als bij een hersentrombose, komt bij een hersenembolie een stolsel vast te zitten in een bloedvat van de hersenen. De meest voorkomende oorzaak is boezemfibrilleren. Boezemfibrilleren is een hartritmestoornis, waarbij stolsels kunnen ontstaan in de boezem van het hart. Als het stolsel losschiet, kan het via de bloedbaan naar de hersenen gaan. Boezemfibrilleren komt veelal voor bij mensen één van de volgende kenmerken hebben: een hoge bloeddruk, een te snel werkende schildklier of een aandoening hebben aan de hartspier, kransslagaderen of hartklep. De symptomen van een hersenembolie zijn identiek aan de symptomen van een hersentrombose.

Oorzaak: hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen die te maken hebben met het hart en de bloedvaten. Risicogroepen voor deze aandoening zijn mensen die roken, een hoge bloeddruk hebben, een te hoog cholesterolgehalte hebben, diabetici, overgewicht hebben of mensen met familieleden die hart- en vaatzieken hebben. Hart- en vaatziekten kunnen ontwikkeld worden door een ontsteking of infectie van het hart of kunnen aangeboren zijn.

Ontsteking of infectie van het hart

Een hart ontsteekt in de meeste gevallen als een gevolg van een hartafwijking. Een hartafwijking zorgt er meestal voor dat het bloed niet langs de normale weg stroomt, en dan soms niet langs de longen komt, waar de zuurstoftoevoer plaatsvindt. Hartafwijking kan ontstaan doordat de moeder geïnfecteerd is met rode hond of omdat het kind bij de geboorte teveel zuurstofarm bloed door het lichaam werd gepompt. Door een hartafwijking kunnen oneffenheden ontstaan op (delen van) het hart. Bij de ontsteking groeien bacteriën op (de kleppen van) het hart, op de plaatsten die oneffen zijn. Ook bij mensen met een kunstklep kunnen stolsel ontstaan op beschadigde hartkleppen. Deze stolsels kunnen losraken en naar de hersenen worden vervoerd. Een hartontsteking kan verscheidene symptomen veroorzaken: bloedarmoede (matig), vermoeidheid, koude rillingen, verminderde eetlust, hoofdpijn, pijnlijke gewrichten en een lichte miltvergroting.

Aangeboren

Je kunt geboren worden met hartritmestoornissen, hartklepafwijkingen of met een hartblok (dit is een hartritmestoornis waarbij de hartkamer niet goed sluit waardoor een onregelmatige hartslag ontstaan en slagen worden overgeslagen).

Lees verder

• Alzheimer: Risicofactoren, symptomen en nieuwe doorbraak