Papulaire urticaria: Huidziekte met rode jeukende bultjes

Papulaire urticaria is een veelvoorkomende huidaandoening die vooral voorkomt bij kinderen. Het betreft een overgevoeligheidsreactie op insectenbeten, waarbij de huid reageert met groepjes jeukende, rode bultjes, vaak op gebieden die blootgesteld zijn aan insecten. De aandoening is goedaardig, maar kan leiden tot blijvende littekens en veranderingen in huidskleur. Een snelle en effectieve behandeling is cruciaal om complicaties, zoals infecties door krabben, te voorkomen. Hoewel de aandoening vaak na enkele jaren vanzelf verdwijnt, kunnen opflakkeringen gedurende meerdere jaren voorkomen.

• Synoniemen
• Epidemiologie: Vooral bij kinderen
• Oorzaken: Allergische reactie op insectenbeten
• Symptomen: Groepjes van jeukende, rode bultjes op de huid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van papulaire urticaria
• Medicatie
• Insecten bestrijden en voorkomen
• Prognose van de huidaandoening
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen

Papulaire urticaria staat ook bekend onder verschillende andere benamingen, waaronder:

• Angio-oedeem (): Zwelling van de diepere huidlagen.
• Urticaria bijenkorven: Ook bekend als reus of Quincke-syndroom.
• Lichen urticatus ([ARTIKEL=194333]): Een andere term voor papulaire urticaria.
• Persistente insectenbeetreactie.
• Reuzenurticaria.

Epidemiologie: Vooral bij kinderen

Papulaire urticaria komt vaker voor bij kinderen tussen de twee en tien jaar dan bij volwassenen. Dit komt doordat kinderen nog niet volledig immuun zijn voor insectenbeten. Volwassenen kunnen echter ook getroffen worden, vooral als ze naar nieuwe omgevingen reizen. Er is geen significant verschil tussen jongens en meisjes of mannen en vrouwen wat betreft de frequentie van de aandoening. De aandoening komt voor bij alle etnische groepen, hoewel Aziatische individuen mogelijk meer intense reacties vertonen. Papulaire urticaria manifesteert zich doorgaans tijdens de zomer- of herfstmaanden.

Oorzaken: Allergische reactie op insectenbeten

Papulaire urticaria ontstaat door een overgevoeligheidsreactie (immunologische reactie) op insectenbeten. De reactie verdwijnt meestal na enkele maanden of jaren naarmate de persoon immuun wordt voor het veroorzakende insect. Vaak worden [ARTIKEL=189113]vlooien en mijten die op katten en honden leven, als veroorzakers geïdentificeerd. Hoewel vlooien gemakkelijk te zien zijn, zijn mijten microscopisch klein en moeilijk waar te nemen. Niet alle patiënten hebben huisdieren, wat betekent dat de oorzaak soms onbekend blijft. Andere mogelijke oorzaken zijn allergieën voor beten of steken van muggen, motten, vogelmijten, tapijtkevers, bedwantsen, rupsen en andere insecten.

Symptomen: Groepjes van jeukende, rode bultjes op de huid

De symptomen van papulaire urticaria omvatten clusters van jeukende rode papels (kleine rode puistjes) en blaasjes. Deze huidbultjes verschijnen vaak op onbedekte huidgebieden zoals de benen, onderarmen en het gezicht, maar kunnen ook verspreid over het lichaam voorkomen. Elk bultje heeft een centrale punt en kan een diameter van 0,2 tot 2 centimeter bereiken. Soms verschijnen er ook blaasjes of blaren gevuld met vocht. De huidletsels kunnen dagen tot weken aanhouden en verdwijnen uiteindelijk, waarna nieuwe letsels kunnen ontstaan. Deze aandoening wordt als een vorm van netelroos (urticaria) beschouwd, hoewel papulaire urticaria geen andere symptomen met zich meebrengt.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De diagnose papulaire urticaria wordt meestal gesteld op basis van de klinische presentatie van de huidletsels. Een biopsie kan de diagnose ondersteunen door het karakteristieke microscopische uiterlijk van insectenbeten te bevestigen.

Differentiële diagnose
Verschillende andere huidaandoeningen kunnen lijken op papulaire urticaria. Deze omvatten:

• Andere vormen van prurigo: Jeukende plekjes of bultjes op de huid.
• Atopische dermatitis (): Ook bekend als eczeem, een huidziekte met jeuk.
• Dermatitis herpetiformis ([ARTIKEL=176265]): Huidziekte die vaak wordt veroorzaakt door gluten.
• Cellulitis ([ARTIKEL=178500]): Een huidinfectie met rode en gezwollen huid.
• Impetigo ([ARTIKEL=176932]): Bacteriële huidinfectie, meestal op gezicht en ledematen.
• Insectenbeten: Kan de huiduitslag nabootsen.
• Lymfomatoïde papulose: Een aandoening met huidbultjes.
• Pityriasis lichenoides ([ARTIKEL=195734]): Huiduitslag met bultjes of vlekjes.
• Schurft ([ARTIKEL=170503]): Besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een mijt.

Behandeling van papulaire urticaria

Medicatie

De behandeling van papulaire urticaria richt zich voornamelijk op het verlichten van de symptomen:

• Topische steroïden ([ARTIKEL=178794]): Steroïde crèmes kunnen jeuk en ontsteking verminderen.
• Systemische corticosteroïden ([ARTIKEL=172308]): Bij ernstige gevallen kan een kortdurende kuur met krachtige ontstekingsremmers noodzakelijk zijn.
• Antihistaminica ([ARTIKEL=171469]): Tabletten helpen de jeuk en de ernst van de bultjes te verminderen.
• Antiseptische crèmes: Voorkomen of verminderen van secundaire infecties.
• Antibiotica ([ARTIKEL=172274]): Indien er secundaire bacteriële infecties optreden, kunnen lokale of systemische antibiotica nodig zijn.

Insecten bestrijden en voorkomen

Preventieve maatregelen omvatten:

• Volledig bedekkende kleding: Vermijd blootstelling van huidgebieden aan insecten.
• Insectenafwerende middelen: Aanbrengen op blootgestelde huidgebieden.
• Insectendodende middelen: Toepassen in de woon- en werkomgeving.
• Professionele hulp: In gevallen van ernstige insectenplagen.
• Huisdieren: Behandelen voor vlooien of mijten en preventieve maatregelen treffen.

Prognose van de huidaandoening

Papulaire urticaria kan enkele dagen tot maanden aanhouden en soms blijvende veranderingen in huidskleur veroorzaken, zoals postinflammatoire [ARTIKEL=178762]hyperpigmentatie of hypopigmentatie. Littekens ontstaan vaak door diep krabben. De aandoening is goedaardig en verdwijnt doorgaans na enkele maanden of jaren, hoewel opflakkeringen mogelijk zijn bij veranderingen in omgeving of vakanties. In zeldzame gevallen kan de aandoening na enkele jaren opnieuw optreden zonder duidelijke reden.

Complicaties

Complicaties kunnen optreden door krabben aan de huidletsels, zoals:

• Secundaire bacteriële infecties: Impetiginisatie kan leiden tot pijnlijke huidzweren, puisten, bloedingen en korsten.
• Cellulitis: Een huidinfectie die kan ontstaan door onbehandelde insectenbeten.
• Bacteriëmie / Sepsis ([ARTIKEL=174781]): In zeldzame gevallen kan bloedvergiftiging optreden.
• Gelokaliseerde cutane vasculitis ([ARTIKEL=180967]): Ontsteking van bloedvaten nabij de huid.
• Herhaling van letsels: Nieuwe bultjes kunnen ontstaan en oude bultjes doen opflakkeren, wat leidt tot intense jeuk.

Preventie

Papulaire urticaria kan worden voorkomen door het minimaliseren van blootstelling aan de oorzaken die deze huidaandoening kunnen uitlokken. Hieronder worden de belangrijkste preventieve maatregelen besproken:

Bescherming tegen insectenbeten
Insectenwerende middelen
Gebruik insectenwerende middelen op de huid en kleding, vooral tijdens het buitenzijn, om insectenbeten te voorkomen. Kies producten die DEET of picaridine bevatten, en volg de instructies op de verpakking voor veilig gebruik.

Kleding en bescherming
Draag lange mouwen en lange broeken wanneer je in gebieden verblijft waar insecten veel voorkomen, zoals grasvelden of bossen. Het dragen van lichtgekleurde kleding kan helpen, omdat insecten vaak worden aangetrokken door donkere kleuren.

Onderhoud van huisdieren
Regelmatige vlooien- en mijtenbestrijding
Behandel huisdieren regelmatig met geschikte vlooien- en mijtenbestrijdingsmiddelen om de kans op insectenbeten te verminderen. Raadpleeg een dierenarts voor de meest effectieve behandelingen en producten.

Hygiëne van huisdieren
Houd huisdieren schoon en inspecteer ze regelmatig op tekenen van parasieten. Zorg ervoor dat je huisdieren worden gebaad volgens de aanbevelingen van een dierenarts en vermijd het delen van beddengoed of andere persoonlijke items met je huisdieren.

Schoon en gezond leefmilieu
Opruimen en onderhoud
Houd je woonomgeving schoon door regelmatig te stofzuigen en oppervlakken te reinigen om de aanwezigheid van vlooien en mijten te minimaliseren. Zorg ervoor dat je huis goed geventileerd is om de luchtcirculatie te verbeteren en de ophoping van stof te verminderen.

Controle van buitengebieden
Inspecteer buitenruimtes zoals tuinen en speelplaatsen op mogelijke bron van insecten. Vermijd het lopen in gebieden met veel ongedierte en zorg ervoor dat deze gebieden regelmatig worden onderhouden en schoongemaakt.

Vermijd blootstelling aan bekende oorzaken
Allergieën en overgevoeligheden
Identificeer en vermijd bekende allergenen die papulaire urticaria kunnen verergeren. Dit kan inhouden dat je voorzorgsmaatregelen neemt bij het omgaan met bekende insecten of het vermijden van omgevingen waar je overgevoelig op reageert.

Medische opvolging
Als je al eerder last hebt gehad van papulaire urticaria, overleg dan met een arts voor aanvullende preventieve maatregelen en advies. Dit kan helpen om toekomstige episodes te voorkomen door gerichte maatregelen te nemen op basis van je medische geschiedenis.

Lees verder

• Netelroos (urticaria): Huidziekte met jeukende bultjes