Gezwollen oorlellen: Oorzaken van zwelling van oorlel

Een gezwollen oorlel komt vaak voor, bijvoorbeeld als gevolg van een verwonding, maar ook enkele aandoeningen, infecties of andere omgevingsfactoren leiden mogelijk tot een oorlelzwelling. In de meeste gevallen is het mogelijk om de zwelling van de oorlel te behandelen met huismiddeltjes en vrij verkrijgbare medicijnen, maar sommige oorzaken vereisen dringende medische aandacht.

• Abces en oorlelverdikking
• Allergische reactie of contactdermatitis
• Bloemkooloor
• Cellulitis
• Cyste
• Giftige planten
• Insectenbeet of insectensteek
• Mastoïditis en dikke oorlel
• Oorknobbeltjes en verdikte oorlel
• Piercings en zwelling van oorlellen
• Trauma (verwonding) en dikkere oorlel
• Zwemmersoor en gezwollen oorlellen
• Zelfzorg en huismiddeltjes
• Alarmsignalen
• Preventie van oorlelzwelling

Abces en oorlelverdikking

Een abces is een met pus gevuld bult(je) op of onder de huid, dat door een bacteriële infectie tot stand is gekomen. De symptomen van een abces zijn variabel maar bestaan uit onder andere koorts, misselijkheid en een pusafscheiding uit het gebied. De arts moet dit behandelen door het abces te draineren (pus afvoeren) omdat de symptomen anders verergeren.

Allergische reactie of contactdermatitis

Contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk) is een andere veelvoorkomende oorzaak van een gezwollen oorlel. Hierbij reageert de huid allergisch op sommige soorten sieraden. Oorbellen van nikkel en andere niet-hypoallergene metalen leiden bijvoorbeeld tot gezwollen oorlellen (nikkelallergie). Het is belangrijk om de sieraden die problemen veroorzaken, te vermijden. Ook reageert de huid mogelijk allergisch op lotion, parfum of een ander verzorgingsproduct, hetgeen leidt tot een rode, ontstoken, jeukende, schilferende en/of droge huid. De patiënt houdt het best alle gebruikte middelen bij die leiden tot symptomen, zodat een huidarts hiermee aan de slag kan om het ingrediënt op te sporen dat de reactie uitlokt. Ook bij huidverzorgingsproducten die leiden tot een allergische reactie, is het aanbevolen om deze bepaalde middelen te vermijden. Bij ernstige symptomen van een allergische reactie is medische hulp nodig.

Bloemkooloor

Een bloemkooloor (auriculair hematoom) is een aandoening die tot uiting komt na een stomp trauma aan de oorstructuur, bijvoorbeeld veroorzaakt door het boksen. Het bloed hoopt zich op in het buitenoor. Wanneer de arts dit niet behandelt, ontstaat een vervorming waardoor een ruw en hobbelig uiterlijk verschijnt. Het bloemkooloor is bovendien pijnlijk en is vatbaar voor een infectie. Dringende medische hulp is nodig voor patiënten met een bloemkooloor.

Cellulitis

Cellulitis is een bacteriële huidinfectie die resulteert in een pijnlijke, gezwollen huid. Een oorlel met cellulitis is gevoelig en warm. Cellulitis verspreidt zich soms naar de bloedbaan of andere weefsels dus een medische behandeling is nodig.

Cyste

Een talgcyste veroorzaakt soms een gezwollen oorlel. Cysten zijn met zwavelachtig materiaal gevulde zakvormige holtes in de huid. Cysten zijn vaak vervelend en vereisen vaak een medische drainage om volledig te genezen.

Giftige planten

Wanneer een patiënt in contact komt met een giftige plant, zoals sumak, ontstaat een zwelling in de oorlel. Giftige planten veroorzaken bovendien andere symptomen in het getroffen gebied, zoals blaren, een huiduitslag, een prikkelend gevoel en/of jeuk.

Insectenbeet of insectensteek

Wanneer ’s nachts een oorlelzwelling ontstaat, is dit vaak te wijten aan een insectenbeet of insectensteek. Soms is een zichtbare beet of punt in het midden van de zwelling. Insectenbeten of insectensteken leiden tevens tot andere symptomen, zoals jeuk, pijn en roodheid. Orale (via de mond ingenomen) antihistaminica of hydrocortisoncrèmes zijn medicijnen die de symptomen helpen verlichten. Als de symptomen verergeren of zich uitbreiden naar de nek, het gezicht of de keel, moet een patiënt onmiddellijk medische hulp inroepen omdat hij dan mogelijk lijdt aan een allergische reactie.

Mastoïditis en dikke oorlel

Het mastoïdbot is het sponsachtige bot van het binnenoor. Bij mastoïditis ontstaat een infectie in dit bot waardoor het oor opzwelt. Deze aandoening vereist dringende medische hulp. Andere symptomen zijn onder meer:

• een oorafscheiding die wegvloeit uit het geïnfecteerde oor
• gehoorverlies
• hoofdpijn
• koorts of koude rillingen
• pijn en irritatie
• prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
• roodheid achter het oor
• slaperigheid

Oorknobbeltjes en verdikte oorlel

Een steenpuist is een infectie rond een haarzakje onder het huidoppervlak. Een groep steenpuisten is gekend als een ‘karbonkel’. Pijn bij aanraking, zwelling, koorts, vermoeidheid, en pus of een afscheiding zijn mogelijke kenmerken van een steenpuist of karbonkel. Ook andere oorknobbels veroorzaken mogelijk een dikkere oorlel, zoals wratten, oortumoren en huidkanker aan het oor.

Piercings en zwelling van oorlellen

Heel vaak is een gezwollen oorlel te wijten aan een piercing. Hierbij ontstaat namelijk een open wonde. Als reactie op deze ‘schade’ gaat het lichaam van nature een zwelling veroorzaken. De meeste patiënten met piercings hebben tot één week of iets langer pijn en een zwelling aan het oor. Geïnfecteerde oorpiercings leiden bovendien tot een gezwollen oorlel, zelfs als de patiënt al vele jaren een piercing heeft. Houden de symptomen langer dan twee weken aan of zijn ze ernstig, dan bezoekt de patiënt best een arts.

Trauma (verwonding) en dikkere oorlel

Een klein letsel of trauma irriteert de oorlel of veroorzaakt een ontsteking. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het dragen het dragen van zeer zware oorbellen of een slag van een voorwerp op het oor. Een gewonde oorlel zwelt op en is pijnlijk en gevoelig.

Zwemmersoor en gezwollen oorlellen

Otitis externa (zwemmersoor) is een infectie in de gehoorgang. Deze verspreidt zich mogelijk naar de oorlel en veroorzaakt daar een zwelling. Bijkomende symptomen zijn onder andere een ontsteking, gevoeligheid, jeuk net binnen in het oor (jeukend oor), oorpijn en roodheid.

Zelfzorg en huismiddeltjes

Sommige huismiddeltjes verlichten de symptomen als de oorzaak van een gezwollen oorlel geen medische aandacht vereist. Tea tree olie, havermoutbaden en toverhazelaar zijn enkele natuurlijke middelen voor het verlichten van pijn, zwelling en huidirritatie. Vrij verkrijgbare pijnstillers en ontstekingsremmers zijn ook inzetbaar voor het verlichten van de pijn en zwelling. Een koud kompres verdooft de oorpijn en een warm kompres verbetert de bloedsomloop in het gebied zodat de zwelling vermindert.

Alarmsignalen

Thuismiddeltjes zijn vaak effectief voor de behandeling van gezwollen oorlellen. Is dit toch niet het geval, dan is medische aandacht nodig zodat de arts een goede diagnose kan stellen en een correct behandelplan kan inzetten. Een medische behandeling is vereist bij een toenemende zwelling of wanneer andere symptomen verergeren, of wanneer pus uit de oorlel komt. Ook infecties vereisen zo snel mogelijk een behandeling om complicaties te voorkomen. Wanneer een oorlelzwelling optreedt in combinatie met een ernstige allergische reactie (netelroos, ademhalingsproblemen, …) is dit tot slot ook een noodsituatie.

Preventie van oorlelzwelling

Het vermijden van bekende allergenen (uitlokkende stoffen of materialen) voor een gezwollen oorlel is nodig. Verder moet de patiënt zorgen voor een goede oorhygiëne. Ze mogen echter zelf geen voorwerpen (ook geen vingers) in de gehoorgang te steken, omdat dit schade veroorzaakt. Het is ook van vitaal belang letsels aan de oorlel goed te verzorgen en medisch advies in te winnen, omdat sommige onderliggende aandoeningen gehoorverlies veroorzaken als de patiënt geen behandeling krijgt.