AVNTR: AV-nodale re-entry tachycardie (hartritmestoornis)

AVNTR of AV-nodale re-entry tachycardie is een type hartritmestoornis. Er gaat dan iets mis bij het doorgeven van elektrische prikkels door de AV-knoop in het hart. Dit kan leiden tot een zeer hoge hartslag en zelfs tot flauwvallen. AVNTR wordt vaak behandeld met medicatie. Als dit niet goed werkt of men een definitieve oplossing wenst dan wordt gekozen voor een ablatie. Dit is een operatieve ingreep waarbij een van de prikkelverbindingen die het probleem veroorzaakt wordt weggebrand. Na deze ingreep wordt medicijngebruik overbodig en krijgt men als het goed is geen aanvallen meer.

AVNTR, een type hartritmestoornis

• Over hartritmestoornissen
• Normale hartslag
• Hartkloppingen
• Wanneer is iets een hartritmestoornis?
• AV-nodale re-entry tachycardie (AVNRT)
• Symptomen
• Behandeling: medicatie of ablatie

Over hartritmestoornissen

Hartritmestoornis of ritmestoornis is een verzamelnaam voor een breed scala aan aandoeningen die duiden op een stoornis van de hartslag. Dit kan iets relatief onschuldigs zijn - zoals het af en toe 'overslaan' van een slag - maar kan ook een ernstige aandoening zijn, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van vertrikelfibrileren en de pompfunctie van het hart onvoldoende werkt.

Normale hartslag

Bij een normale hartslag ontstaat in de sinusknoop ongeveer één keer per seconde een elektrische impuls die de hartspiercellen doet samentrekken. Deze prikkel verspreidt zich vervolgens over de boezems. Tussen de boezems en kamers van het hart bevindt zich tevens de AV-knoop. Deze houdt de elektrische prikkel kort vast om de kamers van het hart de tijd te geven zich te vullen met bloed. Vervolgens geeft de AV-knoop de prikkel via de bundel van His, de bundeltakken en de Purkinjevezels door aan de kamers. Het samentrekken van de kamers zorgt ervoor dat het bloed vanuit het hart naar de organen gepompt wordt.

Hartkloppingen

Sommige mensen hebben met regelmaat last van 'hartkloppingen'. Hiervan wordt gesproken wanneer het hart onregelmatig klopt of erg bonst. Dit is een normale reactie van het lichaam op bepaalde prikkels zoals emoties, zware inspanningen, vermoeidheid, pikant eten, alcohol-, medicijn- of drugsgebruik of verblijf op hoogte. Er kan daarnaast ook een onderliggende medische oorzaak zijn zoals een probleem met de schildklier, een hoge bloeddruk, bloedarmoede of hyperventilatie. Ook vrouwen die in de overgang zijn kunnen last krijgen van hartkloppingen. Alhoewel dit een vervelend gevoel geeft is het meestal onschuldig.

Wanneer is iets een hartritmestoornis?

Bij hartritmestoornissen zijn de klachten vaak ernstiger en dit kan een bedreiging voor de gezondheid vormen. Er wordt gesproken van hartritmestoornissen wanneer er daadwerkelijk een probleem ligt in het circuit van doorgave van elektrische prikkels in het hart. Dit kan ervoor zorgen dat het hart heel snel gaat kloppen (tachycardie), heel langzaam gaat kloppen (bradycardie), heel onregelmatig gaat kloppen of dat de boezems en kamers niet meer goed samenwerken. Alhoewel hartritmestoornissen niet tot klachten hoeven te leiden kan het zorgen voor een angstig en gejaagd gevoel, pijn op de borst, benauwdheid, kortademigheid, tintelingen in de ledematen, hoofdpijn, duizeligheid en flauwvallen. Soms gaat dit vanzelf over maar niet zelden is medisch ingrijpen noodzakelijk om het hart weer in een normaal ritme te krijgen. Soms lukt dit met medicijnen maar het kan ook zijn dat het nodig is om een elektrisch schok op de borst toe te dienen die het hart weer in het gareel brengt.

Soorten hartritmestoornissen
Er bestaan zeer veel verschillende soorten hartritmestoornissen. Voorbeelden hiervan zijn:

• Sick sinus syndroom
• Brugada-syndroom
• Wolff-Parkinson-White syndroom
• AV-blok
• Boezemfibrileren
• Boezemflutter
• Kamertachycardie
• Inappropriate Sinus Tachycardie (IST)
• Catecholaminerge Polymorfe Ventriculaire Tachycardie (CPVT)
• Lange-QT-syndroom (LQTS)
• Aritmogene Rechter Ventrikel Dysplasie (ARVD)

AV-nodale re-entry tachycardie (AVNRT)

AV-nodale re-entry tachycardie of atrio-ventriculaire nodale re-entry tachycardie - vaak afgekort tot AVNTR - is een type hartritmestoornis die begint in de AV-knoop en leidt tot een te hoge hartslag. Normaliter zorgt de AV-knoop voor een vertraging in de doorgifte van een elektrische prikkel om de kamers de tijd te geven zich te vullen met bloed zodat dit door het lichaam gepompt kan worden. Is er sprake van AVNTR dan zijn er in de AV-knoop niet één maar twee bundels die deze elektrische prikkel geleiden en wel en snelle en een langzame. Deze vormen samen een cirkel waarin de prikkel rondgaat. De prikkels worden van de boezem naar de kamers gestuurd en weer terug. Dit wordt re-entry genoemd. Hierdoor gaan de boezems en kamers snel en tegelijk samentrekken. Dit leidt tot een zeer hoge hartslag en kan leiden tot duizelingen en zelfs flauwvallen. De aandoening is vast te stellen middels het doen van een ECG (elektrocardiogram) of elektrofysiologisch onderzoek (EFO).

Symptomen

AVNTR kan al op jonge leeftijd ontstaan en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De aandoening komt op in aanvallen. Dergelijke aanvallen kunnen plotseling ontstaan, ook wanneer men bijvoorbeeld gewoon in rust is. De hartslag schiet dan omhoog maar blijft wel regelmatig. Kenmerkend is dat de aderen in de hals erg opzwellen. Het kan tevens leiden tot hoofdpijn, duizelingen, pijn op de borst, ademnood en flauwvallen. Een aanval kan vanzelf overgaan maar mogelijk is medisch ingrijpen noodzakelijk. In het ziekenhuis wordt dan het medicijn adenosine toegediend.

Behandeling: medicatie of ablatie

AV-nodale re-entry tachycardie kan bestreden worden met medicijngebruik. Er worden dan vaak bètablokkers of calciumblokkers voorgeschreven om de via de AV-knoop geleidde prikkels te vertragen en zo het probleem te voorkomen. Helaas werkt dit niet bij iedereen. Bij AV-nodale re-entry tachycardie die moeilijk onder controle te brengen is met medicijnen wordt vaak gekozen voor een operatieve ingreep. Het gaat dan om een ablatie. Dit is een type ingreep waarbij een van de twee prikkelverbindingen in de AV-knoop wordt weggebrand. Alhoewel dit gevaarlijk klinkt is het een operatie die relatief vaak wordt uitgevoerd en die als weinig risicovol wordt gezien. In circa 0,05% van de gevallen wordt bij de ingreep ook de tweede prikkelverbinding geraakt, wat kan leiden tot een AV-blok. In dat geval is het inbrengen van een pacemaker noodzakelijk.