Oogsproeten: Sproetjes in oog door blootstelling aan zon

Een sproet op de huid is een goed bekend symptoom dat vooral bij mensen met een lichte huidskleur, rode haren en lichtgekleurde ogen plaatsvindt. In het oog komt echter soms ook een sproetje tot stand. Net zoals een gewone huidsproet, is een oogsproet meestal ongevaarlijk en gaat dit symptoom niet vergezeld met andere tekenen. De oogarts wil dit oogsproetje wel mee opvolgen omdat dit vlekje in het oog soms ontaardt in een oogmelanoom, een vorm van huidkanker. Het is tot slot belangrijk om de ogen goed te beschermen tegen de zon want ultraviolet licht is net zoals bij gewone sproeten een risicofactor voor oogsproeten.

• Oorzaken van oogsproeten
• Risicofactoren: Door blootstelling aan de zon
• Soorten
• Naevus
• Irissproeten
• Symptomen
• Alarmsymptomen: Bezoek aan oogarts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van oogsproetje
• Prognose van sproet in ogen
• Preventie

Oorzaken van oogsproeten

De stipjes in het oog zijn clusters van abnormale melanocyten. Artsen weten niet waarom sommige patiënten lijden aan oogsproeten en anderen niet anno oktober 2020.

Risicofactoren: Door blootstelling aan de zon

Enkele risicofactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van sproeten in het oog:

• blootstelling aan de zonlicht: Door zonbeschadiging verhogen de kansen op het ontwikkelen van naevi. Ook irissproeten (kleine vlekjes in het gekleurde deel van het oog) zijn geassocieerd met blootstelling aan ultraviolette stralen (UV-stralen) van de zon.
• ras: Choroidale naevi komen veel vaker voor bij patiënten met een blanke huidskleur dan bij patiënten met een donkere of zwarte huidskleur. Deze stipjes bevinden zich achteraan in het oog, bij het vaatvlies

Soorten

Naevus

Een oognaevus doet denken aan een moedervlek op de huid. Sommige naevi (het meervoud van naevus) zijn gemakkelijk te herkennen. Maar anderen zijn verborgen achteraan in het oog, waar alleen de oogarts dit kan zien via een speciaal oogonderzoek. Deze hebben diverse namen, afhankelijk van hun locatie:

• choroidaal naevus: in het vaatvlies, achteraan in het oog
• conjunctivaal naevus: op het oogoppervlak
• iris naevus: in het gekleurde deel van het oog

De naevi zijn geel, bruin, grijs of hebben een combinatie van kleuren. Ze zijn gemaakt door melanocyten, de cellen die de huid en de ogen hun kleur geven. Deze cellen zijn meestal verspreid, maar als een groot aantal van deze cellen samenklonteren, vormen ze een naevus. Meestal zijn deze vlekjes al vanaf de geboorte aanwezig.

Irissproeten

Irissproeten zijn kleine vlekjes in het gekleurde deel van het oog. Ze lijken meer op de huidsproeten dan op moedervlekken. De oogsproetjes bevinden zich alleen op het oogoppervlak. Ongeveer de helft van alle patiënten heeft irissproeten. Irissproeten zijn vaker aanwezig bij ouderen.

Symptomen

De oogsproeten gaan in principe niet gepaard met andere symptomen. Is dit wel het geval, dan is een bezoek aan de oogarts geïndiceerd.

Alarmsymptomen: Bezoek aan oogarts

Wanneer één of meer van volgende symptomen optreden in combinatie met de sproet in het oog, is het belangrijk om contact op te nemen met de oogarts:

• een andere vorm van de oogsproet
• een gegroeide sproet in het oog
• een gewijzigde kleur van het oogsproetje
• lichtflitsen zien (fotopsie)
• oogpijn
• veranderingen in het gezichtsvermogen

Diagnose en onderzoeken

Een vlekje of sproetje in het oog is vaak goedaardig, maar het is belangrijk dit te laten controleren door de oogarts zodat hij zekerheid kan geven over de oorzaak van het plekje. Hij voert een grondig oogonderzoek uit, en bekijkt met een oftalmoscoop de achterkant van het oog om daar eventuele sproetjes op te kunnen sporen. De oogarts maakt een foto van de sproet. Soms voert hij nog beeldvormende onderzoeken uit om het oogvlekje beter te bestuderen. Verder geeft de oogarts soms het advies om het oogsproetje om de zes maanden te laten controleren om zeker te zijn dat de sproet niet veranderd is (zoals gegroeid is). Is het oogsproetje na enkele jaren nog steeds hetzelfde van vorm, grootte en uiterlijk, dan is een jaarlijkse oogcontrole meestal voldoende.

Behandeling van oogsproetje

Voor oogsproeten is geen medische behandeling nodig. Deze goedaardige letsels zijn net zoals de meeste moedervlekken en sproeten op de huid goedaardig. Deze tasten het gezichtsvermogen niet aan en leiden niet tot andere problemen. Een behandeling is enkel noodzakelijk wanneer de oogarts vermoedt dat de patiënt lijdt aan een oogmelanoom (kanker in het oog).

Prognose van sproet in ogen

Hoewel oogsproeten zelf niet kwaadaardig zijn, zijn ze wel een risicofactor voor kanker als gevolg van de schade door de zon. De vlekjes ontaarden in zeldzame gevallen dan ook in een oogmelanoom, een vorm van huidkanker die het oog treft.

Preventie

Het is essentieel om de ogen te beschermen door het dragen van een goede, veilige zonnebril die ten minste 99% van de UV-stralen blokkeert wanneer de patiënt zich buiten bevindt. Een zonnebril vermindert tevens de kans op cataract, maculadegeneratie en andere oogproblemen.

Lees verder

• Sproeten: Platte, cirkelvormige donkere vlekjes op gezicht
• Oogvlekken: Oorzaken van vlekjes op oog of ogen
• Huidschade door blootstelling aan UV-straling van de zon
• Goede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogen
• Zonlicht: Voordelen van matige blootstelling aan zon