Angiolipoom: Goedaardig vetgezwelletje met veel bloedvaten

Een angiolipoom is een type lipoom (goedaardig vetgezwel) dat zich meestal op de onderarm van een patiënt bevindt. Angiolipomen verschillen van gewone lipomen doordat ze bijzonder vaatrijk zijn en vaak meer pijn veroorzaken. Dit goedaardige gezwel behoeft niet altijd medische behandeling. Omwille van functionele of cosmetische redenen kan echter een eenvoudige chirurgische verwijdering van het knobbeltje overwogen worden. De prognose voor deze vaatrijke vetgezwelletjes is over het algemeen zeer goed.

• Epidemiologie van angiolipomen
• Oorzaken en risicofactoren van vaatrijke gezwelletjes
• Symptomen van vetgezwelletjes met veel bloedvaten
• Huid
• Diepere weefsels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van knobbeltjes
• Prognose van een goedaardig angiolipoom
• Complicaties van angiolipomen
• Preventie van angiolipomen

Epidemiologie van angiolipomen

Angiolipomen komen relatief vaak voor en vormen naar schatting 5 tot 17 procent van alle lipomen. Deze knobbels ontstaan meestal na de puberteit en komen vaker voor bij patiënten van twintig tot dertig jaar oud. Kinderen en ouderen zijn zelden getroffen door de vaatrijke vetgezwelletjes.

Oorzaken en risicofactoren van vaatrijke gezwelletjes

Angiolipomen zijn goed doorbloed; ze bevatten namelijk veel bloedvaten en veroorzaken hierdoor meer pijn. Sommige angiolipomen hebben geen bekende oorzaak. In andere gevallen zijn ze het resultaat van een aantal risicofactoren.

• diabetes mellitus: Een patiënt met diabetes mellitus (suikerziekte) heeft meer kans op het ontwikkelen van angiolipomen.
• familiale multiple angiolipomatose
• genetica: Als een ouder of broer of zus een angiolipoom heeft, verhoogt dit de kans op het ontwikkelen van een angiolipoom.
• het Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndroom: Genetische aandoening met macrocefalie (groot hoofd), tumoren en neurologische symptomen
• medicatie:
• antiretrovirale therapieën: Angiolipomen verschijnen vaker bij patiënten die antiretrovirale therapieën krijgen. Dit zijn medicijnen die de arts inzet om de incidentie van virussen te verminderen, zoals bij een hiv-infectie.
• het langdurig gebruik van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• schade: Angiolipomen kunnen soms ontstaan na een stomp trauma, zoals een auto-ongeluk.

Symptomen van vetgezwelletjes met veel bloedvaten

Huid

Angiolipomen zijn stevige, gevoelige of pijnlijke knobbeltjes die zich onder de huid bevinden en meestal in veelvouden optreden. De huid boven het angiolipoom is meestal gezond. De vaatrijke vetgezwelletjes kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar verschijnen meestal op de bovenarmen, de onderarmen of de romp. Af en toe zijn de lipomen te vinden op de benen, het hoofd, het gezicht, de nek en/of de handen. Deze kleine, meestal voelbare gezwelletjes zijn in de meeste gevallen minder dan vier centimeter breed. De ronde of bolvormige knobbeltjes zijn moeilijk te onderscheiden van lipomen op het zicht, tenzij ze zichtbare bloedvaten bevatten. Angiolipomen hebben een deegachtige of rubberachtige structuur bij aanraking en zijn gemakkelijk te verplaatsen.

Diepere weefsels

In zeer zeldzame gevallen kunnen diepere weefsels getroffen zijn. Artsen bestempelen deze goedaardige gezwelletjes dan als ‘intramusculaire hemangiomen’. Spinale angiolipomen kunnen pijn, moeite met lopen of plasproblemen veroorzaken. Grote gastro-intestinale lipomen (goedaardige gezwelletjes in het maagdarmkanaal) kunnen leiden tot maagpijn, bloedingen of een darmobstructie (verstopping in de darm met buikpijn en braken).

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

Het is voor de arts niet mogelijk om op het zicht te bepalen of de patiënt een lipoom of een angiolipoom heeft. Wanneer de patiënt pijn ervaart, wijst dit vaak op de aanwezigheid van een angiolipoom in plaats van een lipoom. Angiolipomen bevatten meer bloedvaten dan lipomen. Angiolipomen komen vaker voor bij twintig- tot dertigjarigen, terwijl lipomen vaker voorkomen bij ouderen tussen vijftig en zeventig jaar oud. Meestal moet een arts een biopsie nemen om vast te stellen of het gezwelletje bloedvaten bevat. Dit onthult dat het bultje bestaat uit volwassen adipocyten (vetcellen), dunwandige bloedvaten en fibrinetrombus.

Differentiële diagnose

Angiolipomen zijn goedaardig, maar kunnen soms lijken op liposarcoom, een soort kanker die de vetcellen aantast. Als een arts vermoedt dat een nieuw knobbeltje mogelijk kankerachtig is, is een biopsie (een stukje van het verdachte bultje wegnemen en microscopisch laten onderzoeken) of een MRI-scan geïndiceerd. Een liposarcoom komt zeer zelden voor bij patiënten jonger dan dertig jaar. Kwaadaardige lipomen komen vaker voor achter de buikwand, op schouders en aan de onderste ledematen. Angiolipomen kunnen soms ook lijken op de zeldzame ziekte van Dercum, waarbij meerdere pijnlijke knobbeltjes verschijnen in combinatie met andere symptomen, zoals gewichtstoename, depressie en lethargie.

Andere huidaandoeningen die vergelijkbaar zijn met een angiolipoom zijn:

• bepaalde huidinfecties.
• een angiosarcoom (kwaadaardig bloedvatgezwel)
• een epidermoïd cyste (goedaardige cyste door schade aan huid)
• een hemangioom (aardbeienvlekken: verzameling van bloedvaten met felrode vlekken op het huidoppervlak zonder de aanwezigheid van vetcellen)
• een hematoom (bloed buiten bloedvaten)
• Kaposisarcoom (tumor op huid, in slijmvliezen en in organen)
• reumatische knobbeltjes (knobbeltjes bij reumatoïde artritis, een ontsteking van gewrichten en organen)

Behandeling van knobbeltjes

Een angiolipoom veroorzaakt bij veruit de meeste patiënten geen symptomen of andere problemen en daarom is behandeling niet nodig. Krijgt de patiënt echter problemen door de aanwezigheid van de goedaardige doorbloede vetgezwelletjes, of ervaart hij cosmetische problemen, dan is het mogelijk om de angiolipomen via een eenvoudige chirurgische ingreep te laten verwijderen. Als een operatie niet nodig is, kan de arts soms corticosteroïdinjecties inzetten die de gezwelletjes doen krimpen of afsterven. Soms moeten meerdere injecties worden toegediend. Een verwijderd angiolipoom komt zelden op dezelfde plaats terug.

Prognose van een goedaardig angiolipoom

Angiolipomen zijn goedaardige vetgezwelletjes die gevoelig zijn bij aanraking, maar ze veroorzaken geen verdere gezondheidsproblemen. De prognose is over het algemeen zeer goed; de meeste patiënten herstellen snel en volledig na behandeling, en de kans op terugkeer van het gezwelletje is minimaal.

Complicaties van angiolipomen

Angiolipomen zijn over het algemeen goedaardig en veroorzaken zelden ernstige complicaties. De meest voorkomende complicaties zijn:

• Pijn en ongemak: Door de vaatrijke aard van angiolipomen kunnen ze pijnlijk zijn, vooral bij druk of beweging. Dit ongemak kan leiden tot functionele beperkingen, vooral als de angiolipomen zich op strategische locaties bevinden.
• Infectie: Hoewel zeldzaam, kan een angiolipoom na een chirurgische ingreep geïnfecteerd raken, wat kan leiden tot roodheid, zwelling en pusvorming op de operatiewond.
• Terugkeer van het gezwelletje: In enkele gevallen kan een angiolipoom na verwijdering terugkeren, vooral als de chirurgische ingreep niet volledig is geweest.
• Hematoma of bloeding: Na een operatie kan er soms een hematoma (bloeduitstorting) ontstaan op de plaats van de ingreep, wat kan leiden tot extra pijn en zwelling.

Preventie van angiolipomen

Aangezien angiolipomen vaak ontstaan zonder een duidelijke oorzaak, is directe preventie moeilijk te realiseren. Er zijn echter enkele algemene richtlijnen die kunnen helpen:

• Gezonde levensstijl: Het handhaven van een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging, kan helpen om de algehele gezondheid te bevorderen en mogelijke risicofactoren te verminderen.
• Regelmatige medische controles: Voor mensen met een familiegeschiedenis van angiolipomen of gerelateerde aandoeningen, kan regelmatige controle bij een arts helpen bij vroegtijdige detectie en behandeling.
• Vermijden van trauma: Bescherming tegen lichamelijk trauma kan helpen om het risico op het ontstaan van angiolipomen als gevolg van blessures te verkleinen.
• Beheersing van risicofactoren: Indien van toepassing, is het belangrijk om aandoeningen zoals diabetes mellitus goed onder controle te houden, aangezien deze een risicofactor kunnen zijn voor het ontwikkelen van angiolipomen.

Lees verder

• Lipoom: Goedaardig vetgezwel tussen huid en spierlaag