Angiolipoom: Goedaardig vetgezwelletje met veel bloedvaten

Een angiolipoom is een vorm van een lipoom (goedaardig vetgezwel) dat zich meestal op de onderarm van een patiënt bevindt. Angiolipomen zijn niet hetzelfde als lipomen omdat ze erg vaatrijk zijn en meer pijn veroorzaken. Dit goedaardig gezwelletje behoeft niet altijd een medische behandeling. Omwille van functionele of cosmetische problemen is een eenvoudige chirurgische verwijdering van het knobbeltje wel mogelijk. De prognose van deze vaatrijke vetgezwelletjes is zeer goed.

• Epidemiologie van angiolipomen
• Oorzaken en risicofactoren van vaatrijke gezwelletjes
• Symptomen van vetgezwelletjes met veel bloedvaten
• Huid
• Diepere weefsels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van knobbeltjes
• Prognose van een goedaardig angiolipoom

Epidemiologie van angiolipomen

Angiolipomen komen relatief vaak voor en vormen naar schatting 5 tot 17 procent van alle lipomen. Deze knobbels ontstaan meestal na de puberteit en komen vaker voor bij patiënten van twintig tot dertig jaar oud. Kinderen en ouderen zijn zelden getroffen door de vaatrijke vetgezwelletjes.

Oorzaken en risicofactoren van vaatrijke gezwelletjes

Angiolipomen zijn goed doorbloed; ze bevatten namelijk veel bloedvaten en veroorzaken hierdoor meer pijn. Sommige angiolipomen hebben geen bekende oorzaak. In andere gevallen zijn ze het resultaat van een aantal risicofactoren.

• diabetes mellitus: Een patiënt met diabetes mellitus (suikerziekte) heeft meer kans op het ontwikkelen van angiolipomen.
• familiale multiple angiolipomatose
• genetica: Als een ouder of broer of zus een angiolipoom heeft, verhoogt de kans op het ontwikkelen van een angiolipoom.
• het Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndroom: genetische aandoening met macrocefalie (groot hoofd), tumoren en neurologische symptomen
• medicatie:
• antiretrovirale therapieën: Angiolipomen verschijnen vaker bij patiënten die antiretrovirale therapieën krijgen. Dit zijn medicijnen die de arts inzet om de incidentie van virussen te verminderen, zoals bij een hiv-infectie.
• het langdurig gebruik van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• schade: Angiolipomen resulteren soms uit een stomp trauma, zoals een eerder auto-ongeluk.

Symptomen van vetgezwelletjes met veel bloedvaten

Huid

Angiolipomen zijn stevige gevoelige of pijnlijke knobbeltjes die zich onder de huid bevinden en meestal in veelvouden optreden. De huid boven het angiolipoom is meestal gezond. De vaatrijke vetgezwelletjes zijn overal op het lichaam mogelijk, maar meestal verschijnen ze op de bovenarmen, de onderarmen of de romp. Af en toe zijn de lipomen te vinden op de benen, het hoofd, het gezicht, de nek en/of de handen. Deze kleine, meestal voelbare gezwelletjes zijn in de meeste gevallen minder dan vier centimeter breed. De ronde of bolvormige knobbeltjes zijn moeilijk te onderscheiden van lipomen op het zicht, tenzij ze zichtbare bloedvaten bevatten. De angiolipomen hebben een deegachtige of rubberachtige structuur bij aanraking. Ze zijn tot slot gemakkelijk te verplaatsen.

Diepere weefsels

Zeer sporadisch zijn diepere weefsels getroffen, maar dan bestempelen artsen deze goedaardige gezwelletjes als ‘intramusculaire hemangiomen’. Spinale angiolipomen veroorzaken pijn, moeite met lopen of plasproblemen. Grote gastro-intestinale lipomen (goedaardige gezwelletjes in het maagdarmkanaal) leiden tot maagpijn, bloedingen of een darmobstructie (verstopping in darm met buikpijn en braken).

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Het is voor de arts niet mogelijk om op het zicht te bepalen of de patiënt een lipoom of een angiolipoom heeft. Heeft de patiënt pijn, dan wijst dit vaak op de aanwezigheid van een angliolipoom in plaats van een lipoom. Angiolipomen bevatten meer bloedvaten dan lipomen. Angiolipomen komen vaker voor bij twintig- tot dertigjarigen, terwijl lipomen vaker tot uiting komen bij ouderen tussen vijftig en zeventig jaar oud. Meestal moet een arts een biopsie nemen om vast te stellen of het gezwelletje bloedvaten bevat. Dit onthult dat het bultje bestaat uit volwassen adipocyten (vetcellen), dunwandige bloedvaten en fibrinetrombus.

Differentiële diagnose
Angiolipomen zijn goedaardig, maar ze lijken soms op liposarcoom, een soort kanker die de vetcellen aantast. Als een arts vermoedt dat een nieuw knobbeltje mogelijk kankerachtig is, is een biopsie (stukje van het verdachte bultje wegnemen en microscopisch laten onderzoek) of een MRI-scan geïndiceerd. Een liposarcoom komt zeer zelden voor bij patiënten jonger dan dertig jaar. Kwaadaardige lipomen komen vaker voor achter de buikwand, op schouders en aan de onderste ledematen. Angiolipomen lijken soms ook op de zeldzame ziekte van Dercum, waardoor meerdere pijnlijke knobbeltjes verschijnen in combinatie met andere symptomen, waaronder een gewichtstoename, een depressie en lethargie.

Andere huidaandoeningen die vergelijkbaar zijn met een angiolipoom zijn:

• bepaalde huidinfecties.
• een angiosarcoom (kwaadaardig bloedvatgezwel)
• een epidermoïd cyste (goedaardige cyste door schade aan huid)
• een hemangioom (aardbeienvlekken: verzameling van bloedvaten met felrode vlekken op het huidoppervlak zonder de aanwezigheid van vetcellen)
• een hematoom (bloed buiten bloedvaten)
• een Kaposisarcoom (tumor op huid, in slijmvliezen en in organen)
• reumatische knobbeltjes (knobbeltjes bij reumatoïde artritis, een ontsteking van gewrichten en organen)

Behandeling van knobbeltjes

Een angiolipoom veroorzaakt bij veruit de meeste patiënten geen symptomen of andere problemen en daarom is een behandeling niet nodig. Krijgt de patiënt echter wel te maken met problemen door de aanwezigheid van de goedaardige doorbloede vetgezwelletjes, of ervaart hij cosmetische problemen, dan is het mogelijk om de angiolipomen via een eenvoudige chirurgische ingreep te laten verwijderen. Als een operatie niet nodig is, zet de arts soms corticosteroïdinjecties in die de gezwelletjes doen krimpen of afsterven. Soms moet een arts meerdere injecties toedienen. Een verwijderd lipoom komt zelden op dezelfde plaats terug.

Prognose van een goedaardig angiolipoom

Angiolipomen zijn goedaardige vetgezwelletjes die gevoelig zijn bij aanraking, maar ze veroorzaken geen verdere gezondheidsproblemen.

Lees verder

• Lipoom: Goedaardig vetgezwel tussen huid en spierlaag