Asteatotisch eczeem: Huidaandoening met bleekrode barstjes

Asteatotisch eczeem is een veelvoorkomende vorm van eczeem waarbij een droge huid de basis vormt van de symptomen van deze huidaandoening. Patiënten ervaren vaak een droge, jeukende en gebarsten huid, vooral op de onderbenen en handrug. De aandoening komt vooral voor bij ouderen tijdens de wintermaanden. De behandeling bestaat uit het bevochtigen van de huid in combinatie met medicijnen of crèmes om de jeuk te verlichten. Krabben aan de letsels wordt afgeraden, omdat dit de klachten kan verergeren.

• Synoniemen van asteatotisch eczeem
• Epidemiologie
• Verhoogde incidentie in koudere klimaten
• Diagnose en herkenning
• Asteatotisch eczeem: Huidaandoening met bleekrode barstjes
• Epidemiologie
• Leeftijd en geslacht
• Seizoensgebonden variatie
• Mechanisme
• Huidbarrièreverstoring
• Ontstekingsmechanismen
• Oorzaken van huidaandoening
• Risicofactoren: Droge huid
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen: Jeukende huid met bleekrode barstjes
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Huid bevochtigen
• Prognose
• Complicaties van craquelé-eczeem
• Preventie
• Praktische tips voor het leven met asteatotisch eczeem
• Volg een gezond voedingspatroon
• Zorg goed voor je huid
• Vermijd triggers
• Raadpleeg een arts voor medicatie
• Houd je huid goed gehydrateerd
• Bescherm je huid tegen extreme temperaturen
• Misvattingen rond asteatotisch eczeem
• Asteatotisch eczeem is gewoon een allergische reactie
• Asteatotisch eczeem is alleen een probleem voor oudere mensen
• Asteatotisch eczeem is hetzelfde als andere vormen van eczeem
• Asteatotisch eczeem geneest vanzelf zonder behandeling
• Asteatotisch eczeem kan alleen worden verlicht met medicatie
• Asteatotisch eczeem komt altijd door een onderliggende gezondheidsprobleem
• Asteatotisch eczeem is een ernstige huidaandoening
• Asteatotisch eczeem kan worden genezen met eenmalige behandeling

Synoniemen van asteatotisch eczeem

Synoniemen voor asteatotisch eczeem zijn:

• asteatotische dermatitis
• craquelé-eczeem
• eczema craquelé
• seniele eczeem
• uitdrogingseczeem
• wintereczeem
• xerotisch (droog) eczeem

Epidemiologie

Asteatotisch eczeem, ook wel bekend als droog eczeem of winter eczeem, is een veelvoorkomende huidaandoening die gekarakteriseerd wordt door een droge, jeukende huid met barstjes, vaak geassocieerd met schilfering. Deze aandoening komt vooral voor bij ouderen, maar kan ook bij jongere volwassenen optreden, vooral in koudere klimaten. De prevalentie wordt geschat op ongeveer 1% tot 3% van de bevolking, hoewel dit afhankelijk is van het klimaat en andere omgevingsfactoren.

Verhoogde incidentie in koudere klimaten

Asteatotisch eczeem komt vaker voor in koudere klimaten, waar de luchtvochtigheid laag is en de huid sneller uitdroogt. De aandoening wordt vaak erger tijdens de wintermaanden, wanneer de lucht droog en verwarmd is, wat bijdraagt aan het verergeren van de symptomen.

Diagnose en herkenning

De diagnose wordt doorgaans gesteld door het klinische beeld van de huid, vaak na uitsluiting van andere aandoeningen zoals atopisch eczeem of psoriasis. In de meeste gevallen zijn geen verdere onderzoeken nodig, hoewel in ernstige gevallen huidbiopsieën of allergietests kunnen worden uitgevoerd.

Asteatotisch eczeem: Huidaandoening met bleekrode barstjes

Epidemiologie

Asteatotisch eczeem komt voor bij ongeveer 1-3% van de wereldbevolking. Het komt vaak voor bij ouderen, vooral degenen met een geschiedenis van droge huid of eczeem. De prevalentie neemt toe met de leeftijd, aangezien de huidbarrière van ouderen verzwakt is. Vrouwen hebben een grotere kans om deze aandoening te ontwikkelen dan mannen, voornamelijk door hormonale veranderingen. De aandoening komt vaker voor in gematigde klimaten, waar de luchtvochtigheid laag is in de wintermaanden.

Leeftijd en geslacht

De aandoening wordt vaak gezien bij mensen van middelbare leeftijd en ouderen, met een verhoogde incidentie na de leeftijd van 50 jaar. Er is een lichte overrepresentatie van vrouwen, die mogelijk te maken hebben met veranderingen in de hormonale balans die invloed hebben op de huidbarrière.

Seizoensgebonden variatie

Asteatotisch eczeem vertoont seizoensgebonden variaties, waarbij de symptomen verergeren in de wintermaanden wanneer de luchtvochtigheid laag is en de huid meer vatbaar is voor uitdroging. Dit kan leiden tot jeuk, barstjes en ontsteking van de huid.

Mechanisme

Asteatotisch eczeem ontstaat als gevolg van een verstoring in de huidbarrière. De huid wordt droger, waardoor er scheurtjes en barstjes ontstaan. De aandoening is vaak geassocieerd met een tekort aan lipiden in de huid, wat de hydratatie en bescherming tegen externe factoren vermindert. Dit veroorzaakt ontsteking en irritatie, die de karakteristieke symptomen van het eczeem zoals jeuk en roodheid veroorzaken.

Huidbarrièreverstoring

De huidbarrière speelt een cruciale rol in het handhaven van de vochtbalans. Bij asteatotisch eczeem is deze barrière verzwakt door een gebrek aan lipiden en ceramiden. Dit leidt tot overmatige waterverdamping, wat de huid verder uitdroogt en vatbaar maakt voor ontstekingen.

Ontstekingsmechanismen

De ontsteking wordt voornamelijk veroorzaakt door een verhoogde activiteit van immuuncellen zoals T-cellen. Dit zorgt voor de afgifte van ontstekingsmediatoren, die de huid rood en ontstoken maken.

Oorzaken van huidaandoening

De exacte oorzaak van craquelé-eczeem is onbekend anno augustus 2024, maar het ontstaat waarschijnlijk als gevolg van een combinatie van uitdroging van de huid (vochtverlies uit de hoornlaag van de huid) en een abnormale immuunreactie.

Risicofactoren: Droge huid

Aandoeningen

Zelden is craquelé-eczeem het eerste teken van hypothyreoïdie (een traag werkende schildklier), een zinktekort, ondervoeding, ernstig gewichtsverlies of kanker (zoals een lymfoom, borstkanker en longkanker).

Omgevingsfactoren

Vooral ouderen zijn aangetast door craquelé-eczeem, met name in de winterperiode wanneer de huid droger is. De aandoening treft beide geslachten en komt het vaakst voor in een koud klimaat. Herhaald gebruik van zepen bij ouderen leidt tot verlies van lipiden (vetten) in de hoornlaag van de huid, wat een rol speelt bij de ontwikkeling van craquelé-eczeem. Andere risicofactoren zijn warme baden of douches, verwarmde huizen met lage luchtvochtigheid, een familiegeschiedenis van de huidaandoening, leven op grote hoogte of in de woestijn. Zeer sporadisch verschijnt deze vorm van eczeem na het gebruik van diuretica (plaspillen), retinoïden (acitretine, isotretinoïne) en proteïnekinaseremmers.

Symptomen: Jeukende huid met bleekrode barstjes

De aandoening treft vooral de onderbenen en de handrug, maar ook de romp en andere lichaamsdelen kunnen aangetast zijn. Grote delen van het lichaam kunnen getroffen worden door de huidziekte. De patiënt heeft een jeukende huid, schilferige huid en droge huid met bleekrode barstjes. Door de jeuk gaan patiënten vaak krabben, wat leidt tot een gebarsten (craquelé) huid (gebarsten huid). Ernstige symptomen kunnen resulteren in secundaire dermatitis met gegeneraliseerde roodheid, plaatselijke zwelling en blaarvorming op het huidoppervlak.

Diagnose en onderzoeken

De arts doorloopt eerst de medische geschiedenis van de patiënt en onderwerpt deze aan een grondig lichamelijk onderzoek. Vervolgens voert hij een bloedonderzoek uit om huidinfecties uit te sluiten. Huidafkrabsels worden microscopisch onderzocht om structuren die behoren tot schimmels op te sporen. Daarnaast is een huidbiopsie van een letsel nodig om de diagnose te bevestigen. Een patholoog onderzoekt het weefselmonster onder de microscoop. Omdat veel klinische aandoeningen vergelijkbare tekenen vertonen, kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn om andere ziekten uit te sluiten.

Behandeling: Huid bevochtigen

Het is belangrijk om zeep te vermijden. Het regelmatige gebruik van verzachtende middelen, vaselinecrèmes en vochtinbrengende lotions wordt aanbevolen om de huid vochtig te houden. Een koel bad met vochtinbrengende badolie kalmeert de huid. Bij het baden of douchen mag het water niet te warm zijn. Vrij verkrijgbare anti-jeukcrèmes kunnen nuttig zijn om de jeuk te verlichten. Verder is het verstandig om kamers in huis te bevochtigen met een luchtbevochtiger. Indien de huid erg ontstoken is, kan de arts een milde topische (op de huid toegepaste) steroïde (ontstekingsremmende) crème voorschrijven.

Prognose

Bij de meeste patiënten verdwijnt de aandoening door voldoende huidbevochtiging. Bij ernstige symptomen is medische hulp noodzakelijk. De aandoening kan soms terugkeren tijdens de winter en kan chronisch aanwezig zijn.

Complicaties van craquelé-eczeem

Asteatotisch eczeem veroorzaakt zelden complicaties, maar in sommige gevallen kunnen bacteriële en schimmelinfecties optreden. Het krabben aan de huid kan leiden tot bloedingen en zweervorming, wat een geschikte omgeving vormt voor bacteriën en schimmels. Chronische aandoeningen kunnen mogelijk gepaard gaan met emotionele stress.

Preventie

Volgende maatregelen kunnen het risico op het ontwikkelen van craquelé-eczeem verlagen of de klachten verminderen:

• de blootstelling aan koud, droog weer vermijden, vooral voor mensen die gevoelig zijn voor de huidaandoening
• de juiste luchtvochtigheid in huis handhaven tijdens de winterperiode
• een beschermende crème of vochtinbrengende crème over de hele huid aanbrengen ter bescherming van de bovenste huidlaag
• erg warme douches en baden vermijden

Praktische tips voor het leven met asteatotisch eczeem

Asteatotisch eczeem is een vorm van eczeem die gekarakteriseerd wordt door droge, jeukende en schilferige huid, vaak op de handen en voeten. Het kan ongemak veroorzaken en de huidbarrière verzwakken. Er zijn verschillende manieren om je huid gezond te houden en de symptomen van asteatotisch eczeem te beheersen. Het volgen van een aantal praktische tips kan helpen om de aandoening beter te beheersen en de levenskwaliteit te verbeteren.

Volg een gezond voedingspatroon

Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel voor het behoud van een gezonde huid. Het eten van een gevarieerd dieet, rijk aan antioxidanten, gezonde vetten en vitamines, kan helpen om de huid te versterken en ontstekingen te verminderen. Omega-3 vetzuren, te vinden in vette vis zoals zalm, kunnen bijzonder nuttig zijn. Vitamine A, C en E dragen ook bij aan een gezonde huid. Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om je huid gehydrateerd te houden en beperk je inname van bewerkte suikers en alcohol, die de huid kunnen verergeren.

Zorg goed voor je huid

Het beschermen van je huid is cruciaal als je last hebt van asteatotisch eczeem. Gebruik milde, zeepvrije reinigingsmiddelen die je huid niet verder uitdrogen. Vermijd lange, hete douches, omdat deze de huid kunnen onttrekken van belangrijke oliën. Breng regelmatig een vette, hypoallergene crème aan om de huidbarrière te herstellen en de hydratatie te bevorderen. Kies voor producten zonder geurstoffen of kunstmatige toevoegingen om irritatie te voorkomen. Het dragen van katoenen kleding kan ook helpen om de huid te beschermen tegen wrijving en prikkels.

Vermijd triggers

Er zijn verschillende factoren die het asteatotisch eczeem kunnen verergeren, zoals droogte, stress, bepaalde stoffen in schoonmaakmiddelen of wasmiddelen, en zelfs allergieën. Het is belangrijk om je bewust te zijn van wat je huid irriteert en deze triggers te vermijden. Probeer het gebruik van agressieve chemicaliën in je huishouden te verminderen en gebruik hypoallergene producten. Stress kan ook een belangrijke trigger zijn, dus probeer ontspanningstechnieken en ademhalingsoefeningen in je dagelijkse routine op te nemen.

Raadpleeg een arts voor medicatie

In sommige gevallen kan medicatie nodig zijn om de symptomen van asteatotisch eczeem te verlichten. Dit kan het gebruik van corticosteroïden of andere ontstekingsremmende crèmes omvatten. Als de eczeem hevig is, kan je arts een behandeling met orale medicijnen voorschrijven. Raadpleeg je arts voordat je nieuwe medicijnen of behandelingen probeert, en volg hun advies op om de gezondheid van je huid optimaal te ondersteunen.

Houd je huid goed gehydrateerd

Hydratatie is van vitaal belang voor het beheersen van asteatotisch eczeem. Droogte kan de symptomen verergeren, dus zorg ervoor dat je huid voortdurend goed gehydrateerd blijft. Breng na het wassen een vette crème of lotion aan om vocht vast te houden. Het gebruik van een luchtbevochtiger in je huis, vooral in de winter, kan ook helpen om de luchtvochtigheid op peil te houden en je huid gehydrateerd te houden.

Bescherm je huid tegen extreme temperaturen

Extreme koude en hitte kunnen je huid verder uitdrogen en de symptomen van asteatotisch eczeem verergeren. In de winter kun je je huid beschermen door een luchtbevochtiger in huis te gebruiken en je huid regelmatig in te smeren met een vette crème. In de zomer is het belangrijk om je huid te beschermen tegen de zon, maar ook om oververhitting te vermijden, wat het eczeem kan verergeren. Het dragen van beschermende kleding en het gebruik van een zonnebrandcrème zonder irriterende stoffen kan helpen.

Misvattingen rond asteatotisch eczeem

Asteatotisch eczeem, ook wel bekend als droog eczeem, is een veelvoorkomende huidaandoening die vaak wordt geassocieerd met een droge, schilferende huid. Het kan leiden tot jeuk, irritatie en ontsteking, en komt vaak voor bij ouderen of mensen die last hebben van een droge huid door omgevingsfactoren of onderliggende gezondheidsproblemen. Er zijn verschillende misvattingen over de oorzaak, symptomen en behandeling van asteatotisch eczeem die het belangrijk maken om te verhelderen wat deze aandoening daadwerkelijk inhoudt.

Asteatotisch eczeem is gewoon een allergische reactie

Veel mensen denken dat asteatotisch eczeem een allergische reactie is, maar dat is niet juist. In tegenstelling tot allergieën, die vaak gepaard gaan met zwelling, roodheid en jeuk door een externe allergene factor, wordt asteatotisch eczeem veroorzaakt door een gebrek aan vocht in de huid. Het komt vooral voor bij mensen die last hebben van een droge huid, vaak als gevolg van koude of droge lucht, overmatig wassen van de huid, of andere factoren die de huidaandoening kunnen verergeren. Het is dus niet een allergische reactie, maar een gevolg van uitdroging en verstoring van de huidbarrière.

Asteatotisch eczeem is alleen een probleem voor oudere mensen

Hoewel asteatotisch eczeem inderdaad vaker voorkomt bij ouderen, vooral vanwege de natuurlijke afname van de huidvetten naarmate we ouder worden, kan deze aandoening iedereen treffen. Mensen van alle leeftijden kunnen last hebben van een droge huid die leidt tot het ontwikkelen van asteatotisch eczeem, vooral in de wintermaanden wanneer de luchtvochtigheid laag is. Het is een veelvoorkomende aandoening die niet exclusief is voor ouderen, hoewel zij meer kans hebben door veroudering van de huid.

Asteatotisch eczeem is hetzelfde als andere vormen van eczeem

Asteatotisch eczeem wordt vaak verward met andere vormen van eczeem, zoals atopisch eczeem of contactdermatitis, maar het is een aparte aandoening. Terwijl andere vormen van eczeem vaak verband houden met allergieën, genetische aanleg of contact met irriterende stoffen, wordt asteatotisch eczeem voornamelijk veroorzaakt door uitdroging van de huid. De symptomen, zoals jeuk, roodheid en schilfering, kunnen lijken op andere vormen van eczeem, maar het belangrijkste verschil ligt in de onderliggende oorzaak.

Asteatotisch eczeem geneest vanzelf zonder behandeling

Sommige mensen denken dat asteatotisch eczeem vanzelf zal verdwijnen als de huid wat vochtiger wordt, maar dat is niet altijd het geval. Zonder behandeling kan de huid verder uitdrogen, waardoor de symptomen verergeren. Het is belangrijk om de huid regelmatig te hydrateren met een vette crème of zalf en andere behandelingen te overwegen, zoals het gebruik van corticosteroïden om ontstekingen te verminderen. Ook kan het vermijden van irriterende stoffen en het verbeteren van de algehele huidverzorging de aandoening helpen verminderen.

Asteatotisch eczeem kan alleen worden verlicht met medicatie

Hoewel medicatie soms nuttig kan zijn, is het niet de enige oplossing voor asteatotisch eczeem. Veel mensen denken dat alleen het gebruik van medicatie de aandoening kan verhelpen, maar in werkelijkheid ligt de nadruk op het behoud van een goede huidverzorging. Het regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crèmes, het vermijden van irriterende stoffen en het aanpassen van de dagelijkse verzorging kunnen vaak effectiever zijn dan medicijnen. Het verbeteren van de vochtbalans in de huid is essentieel om de symptomen van asteatotisch eczeem te verminderen.

Asteatotisch eczeem komt altijd door een onderliggende gezondheidsprobleem

Hoewel onderliggende gezondheidsproblemen zoals diabetes of schildklieraandoeningen het risico op droge huid en eczeem kunnen verhogen, is asteatotisch eczeem vaak het gevolg van omgevingsfactoren zoals koude lucht of veelvuldig douchen. Het hoeft dus niet altijd gerelateerd te zijn aan een onderliggende medische aandoening. In veel gevallen kan het verbeteren van de huidverzorging en het aanpassen van de leefomstandigheden voldoende zijn om de symptomen te verlichten.

Asteatotisch eczeem is een ernstige huidaandoening

Hoewel asteatotisch eczeem ongemakkelijk en vervelend kan zijn, is het over het algemeen niet een ernstige huidaandoening. Het is vaak een tijdelijke aandoening die kan worden beheerd met de juiste huidverzorging. In ernstige gevallen, wanneer de huid niet goed reageert op de behandeling of de symptomen zich verder ontwikkelen, kan het nodig zijn om een arts te raadplegen voor verdere evaluatie en mogelijk aanvullende behandelingen. Het is belangrijk om niet in paniek te raken, omdat het meestal geen levensbedreigende aandoening is.

Asteatotisch eczeem kan worden genezen met eenmalige behandeling

Veel mensen denken dat ze asteatotisch eczeem permanent kunnen genezen door één behandeling, maar het is een aandoening die voortdurende zorg vereist. Het regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crèmes, het vermijden van uitdrogende omstandigheden en het nemen van preventieve maatregelen zijn essentieel voor het beheersen van de symptomen. Het is belangrijk om te begrijpen dat asteatotisch eczeem een chronische aandoening kan zijn die aandacht vereist op de lange termijn om terugkerende symptomen te voorkomen.

Lees verder

• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid