Tonsillectomie: Chirurgische verwijdering van keelamandelen
De tonsillen (keelamandelen) zijn ovaalvormige stukken weefsel aan de achterkant van de keel. Aan elke kant van de keel bevindt zich één tonsil. Virussen of bacteriën veroorzaken een amandelontsteking (tonsillitis), wat vaak optreedt bij kinderen. Keelpijn, koorts en rode, opgezwollen amandelen die bedekt zijn met een witte of gele laag zijn enkele kenmerken van de ontsteking van de keelamandelen. Wanneer een patiënt vaak te maken krijgt met een tonsillitis of hierdoor andere problemen krijgt, zoals slaapapneu, besluit de arts mogelijk om de keelamandelen (tonsillen) te verwijderen. Deze operatie staat in medische termen bekend als ‘tonsillectomie’. Na de chirurgische ingreep is het niet meer mogelijk om tonsillitis te ontwikkelen.
Indicatie van tonsillectomie
Een tonsillectomie gebruikt de arts voor het behandelen van:
Voor de chirurgische verwijdering van de amandelen
Gesprek met arts
De arts bevraagt de patiënt (of de ouders van een kind) welke medicijnen, supplementen,
vitaminen en
kruiden de patiënt neemt. Soms moet een patiënt namelijk vanaf twee weken voor de operatie stoppen met het nemen van
aspirine of geneesmiddelen die aspirine bevatten, Ginkgo biloba en sint-janskruid, maar dit overlegt de patiënt steeds met de arts. Verder wil de arts ook op de hoogte zijn van reacties op medicijnen of
medicatie-allergieën. Heeft de patiënt (of iemand uit de familie) reeds problemen gehad met medicatie die de arts gebruikt voor het toedienen van
anesthesie, dan moet de arts ook hiervan op de hoogte zijn. Tot slot moeten alle bloedings- en bloedstollingsproblemen bij de arts bekend zijn.
Kind voorbereiden
Meestal ondergaat een kind een operatie. Het is belangrijk als ouder om het kind vragen te laten stellen zodat hij over zijn gevoelens kan praten, en hij goed weet wat er gaat gebeuren. De ouder geeft specifieke informatie over hoe nuttig de operatie zal zijn, door bijvoorbeeld te melden dat het kind niet meer zoveel ziek zal worden en niet meer zo vaak
keelpijn zal hebben na de ingreep. Het is ook belangrijk dat het kind weet dat de ouder altijd in het ziekenhuis aanwezig is. Verder praat de ouder met het kind over de dag van de ingreep, en dit voor een tweejarige twee dagen voor de ingreep, voor een driejarige drie dagen voor de ingreep enzovoort. Het kind moet verder weten dat de dokter enkel de amandelen wegneemt maar verder geen andere dingen gaan gebeuren alsook dat het kind er niet anders uit zal zien.
Praktisch
Vanaf middernacht op de avond voor de operatie mag de patiënt niets meer eten. Soms mag hij nog wel wat drinken, maar dit bespreekt de patiënt altijd met de arts.
Tijdens de tonsillectomie
Eerst krijgt de patiënt algemene anesthesie toegediend, zodat hij slaapt tijdens de chirurgische verwijdering van de tonsillen. Met een scalpel (speciaal mes) verwijdert de arts de tonsillen. Andere artsen geven de voorkeur aan een toestel dat warmte, geluidsgolven (
echografie), laser of koude temperaturen genereert. De effectiviteit en hersteltijd van deze toestellen is hetzelfde. De operatie neemt meestal twintig tot vijfenveertig minuten in beslag.
Na de operatie
Na de operatie vertoeft de patiënt twee tot vier uur in een verkoeverkamer. Bij het ontwaken voelt hij zich mogelijk
misselijk, heeft hij maagpijn of moet hij zelfs
braken. Dit is een normale bijwerking van de narcose dat vanzelf verdwijnt. Jonge kinderen moeten mogelijk een nacht in het ziekenhuis blijven. Ook is een overnachting in het ziekenhuis nodig wanneer de patiënt andere gezondheidsproblemen heeft of wanneer er tijdens de operatie iets is misgelopen. In andere gevallen mag de patiënt enkele uren na de ingreep mogelijk al naar huis, al hangt dit ook af van het gekozen ziekenhuis.
Thuis na het verwijderen van de keelamandelen
Na de ingreep duurt het circa tien à veertien dagen wanneer de patiënt genezen is, al is de hersteltijd bij volwassenen mogelijk nog langer. Keelpijn,
oorpijn en/of
kaakpijn komt bij bijna alle patiënten voor na de operatie. De arts geeft de patiënt in het ziekenhuis reeds informatie mee over welke medicijnen hij hiervoor mag nemen. Verder moet de patiënt veel vocht drinken om goed te genezen alsook om
uitdroging en
constipatie te voorkomen. Dit is soms moeilijk als de patiënt keelpijn heeft. Een ijslolly is een goed begin en meestal in trek bij kinderen. De ouder geeft de patiënt voorts voedsel dat gemakkelijk in te slikken is, zoals
yoghurt, appelmoes, pudding en soep. Gaandeweg wordt de voeding opgebouwd totdat het kind weer een normale voeding kan verdragen. De patiënt moet voorts veel rusten, zelfs na een kleine operatie. Hardlopen en andere zware activiteiten mag de patiënt tot twee weken na de operatie niet uitvoeren. De patiënt kan normaal gesproken terugkeren naar de dagelijkse activiteiten wanneer hij goed kan eten en drinken, geen
slaapproblemen heeft en geen medicatie nodig heeft voor de
pijn.
Risico’s van chirurgie
De arts voert de operatie onder algemene anesthesie uit waardoor de patiënt slaapt en geen pijn heeft tijdens de ingreep. Sommige patiënten reageren wel op deze medicijnen of gassen. Dit is ook de reden waarom de arts tijdens het voorgesprek informatie wenst over mogelijke problemen met medicijnen. Verder treden af en toe bloedingen op waardoor de patiënt langer in het ziekenhuis moet blijven. Bloedingen komen ook voor tijdens het herstelproces en dan vooral wanneer de operatiewonde te snel wordt losgemaakt. In de eerste paar uur na de operatie ontstaat mogelijk een zwelling van de tong en het gehemelte waardoor ademhalingsproblemen tot stand komen. Tot slot verschijnt sporadisch een infectie.
Alarmsymptomen
Pijn,
snurken en milde
koorts zijn normale symptomen na een operatie. Wanneer echter één of meer van volgende alarmsymptomen optreden, is het belangrijk om een arts te raadplegen:
- braken of maagklachten die twaalf uur na de operatie nog altijd aanhouden
- hoge koorts
- zwakte, duizeligheid, licht in het hoofd, hoofdpijn, maar twee à drie keer per dag plassen (oligurie), huilen zonder tranen: Deze symptomen wijzen in de richting van onvoldoende vochtinname.
Bij ademhalingsproblemen en een felrode bloeding is het van belang om meteen naar de spoeddienst van een ziekenhuis te gaan. Kleine stukjes donker bloed in de neus zijn wel normaal.
Lees verder