Cyclosporiasis (Cyclospora): Voedselinfectie met diarree

Cyclosporiasis (Cyclospora-infectie) is een darmziekte veroorzaakt door een eencellige parasiet. Door het consumeren van besmet voedsel of water ontstaat een Cyclospora-infectie. De patiënt krijgt dan te maken met waterige diarree, griepachtige symptomen, misselijkheid en andere niet-specifieke tekenen. Een ontlastingsonderzoek onthult de (sub)tropische aandoening. Antibiotica zijn inzetbaar maar daarnaast moet de patiënt voldoende blijven drinken om uitdroging en elektrolytenstoornissen te voorkomen. De vooruitzichten zijn voor de meeste patiënten uitstekend, al komen af en toe wel complicaties voor of keren de klachten terug.

• Epidemiologie van cyclosporiasis
• Oorzaken: Infectie door eencellige parasiet
• Symptomen: Diarree en algemene tekenen
• Alarmsymptomen bij Cyclospora-infectie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van voedselinfectie
• Prognose
• Preventie
• Complicaties van darmaandoening

Epidemiologie van cyclosporiasis

Cyclosporiasis treft mogelijk iedereen op elke leeftijd. De meeste patiënten leven in tropische of subtropische gebieden. Af en toe komen uitbraken voor in andere landen door geïmporteerde voedingsmiddelen, maar in België en Nederland is anno 2020 nog geen melding gemaakt van deze voedselinfectie. Reizigers lopen de infectie mogelijk wel op en dan vooral wanneer ze naar Azië, Zuid-Amerika of Oost-Europa gaan.

Oorzaken: Infectie door eencellige parasiet

Een Cyclospora-infectie (cyclosporiasis) is het resultaat van een infectie met de microscopische parasiet Cyclospora cayetanensis die cellen van de dunne darm van de mens infecteert. De eencellige parasiet heeft een complexe levenscyclus waarvoor de menselijke darmcellen vereist zijn. Patiënten lopen de infectie op door het consumeren van voedsel (vooral fruit of groenten) of water dat besmet is met ontlasting. Patiënten kunnen andere personen niet besmetten.

Symptomen: Diarree en algemene tekenen

Sommige patiënten vertonen geen symptomen van cyclosporiasis. Vele personen die nooit zijn blootgesteld aan de parasieten, ontwikkelen gemiddeld twee tot twee weken (gemiddeld na zeven dagen) symptomen van de infectie.

Meestal krijgt de patiënt met deze voedselinfectie te maken met waterige diarree (soms explosieve diarree). Andere veel voorkomende symptomen zijn: gas, een opgeblazen gevoel, maagkrampen, buikpijn, misselijkheid, een verminderde eetlust, gewichtsverlies, vermoeidheid, griepachtige symptomen en af en toe ook lichte koorts, lichaamspijn, hoofdpijn en braken. Deze niet-specifieke symptomen en zijn toe te wijzen aan diverse andere mogelijke infecties en ziekten. Bij een cyclosporiasis-infectie houden de symptomen van de voedselvergiftiging vaak wel weken tot maanden als de arts deze niet behandeld. Dit in tegenstelling tot veel andere infecties.

Alarmsymptomen bij Cyclospora-infectie

Als een persoon hetzelfde voedsel of water (vloeistof) heeft ingenomen als een patiënt met een diagnose van cyclosporiasis, of leeft in een gebied waar cyclosporiasis endemisch is, en symptomen ontwikkelt, moet hij medische hulp inroepen. Patiënten met een diarree die één week of langer aanhoudt, moeten ook contact opnemen met een arts. Bij tekenen van uitdroging of zwakte is ook advies van een arts noodzakelijk.

Diagnose en onderzoeken

Cyclosporabesmettingen zijn op te sporen via een ontlastingsonderzoek. De arts heeft hiervoor stoelgangsmonsters van meerdere dagen nodig.

Behandeling van voedselinfectie

Zelfzorg

De patiënt moet voldoende blijven drinken, besmet voedsel of water vermijden.

Professionele medische zorg

Één combinatiegeneesmiddel (antibioticum) geniet de voorkeursbehandeling. De behandelduur is gemiddeld zeven tot tien dagen, maar bij sommige patiënten met een zwak immuunsysteem is een langere behandeling nodig. Als een patiënt allergisch is voor dit medicijn, zet de arts alternatieve antiprotozoale middelen (medicijnen die eencellige organismen elimineren) in. Ook schrijft de arts soms medicijnen tegen diarree voor.

Prognose

Patiënten met Cyclospora-infecties hebben een goede tot uitstekende prognose. Zelfs onbehandeld is de infectie meestal niet levensbedreigend. Als de ziekte onbehandeld blijft, houdt deze infectie enkele dagen tot een maand of langer aan. De symptomen lijken misschien weg te gaan en komen dan één of meerdere keren terug. Vermoeidheid is normaal bij patiënten met deze infectieziekte.

Preventie

De persoon vermijdt best voedingsmiddelen en vloeistoffen (water) die besmet zijn met menselijke uitwerpselen. Een vaccin bestaat niet voor het voorkomen van deze infectie. Regelmatig de handen grondig wassen met water en zeep is essentieel alvorens met groenten en fruit te werken. Ook alle gebruikte materialen en de groenten en fruit zelf moeten grondig gewassen worden. Gepelde of gekookte groenten en fruit moet de persoon zo snel mogelijk, of binnen twee uur, koelen. Fruit en groenten moeten voorts uit de buurt van rauw vlees, gevogelte en zeevruchten bewaard worden.

Complicaties van darmaandoening

Cyclospora-infecties gaan zelden gepaard met complicaties. Af en toe komen complicaties voor en dan vooral bij patiënten met een zwak immuunsysteem:

• cholecystitis (ontsteking van de galblaas met buikpijn en koorts)
• het Reiter-syndroom (reactieve artritis: symptomen aan huid, maag, darmen en ogen)
• infecties
• malabsorptie (problemen met de opname van voedingsstoffen)

Af en toe keren de symptomen ook terug. Bij terugkerende symptomen is contact met de behandelende arts nodig.

Lees verder

• Voedselvergiftiging: Diarree door inname van besmet voedsel