Cyclosporiasis (Cyclospora): Voedselinfectie met diarree

Cyclosporiasis (Cyclospora-infectie) is een darmziekte die wordt veroorzaakt door een eencellige parasiet. Deze infectie ontstaat door het consumeren van besmet voedsel of water. Patiënten ervaren vaak waterige diarree, griepachtige symptomen, misselijkheid en andere niet-specifieke klachten. Door middel van een ontlastingsonderzoek kan de parasitaire infectie worden aangetoond. Hoewel antibiotica effectief zijn bij de behandeling, is het cruciaal dat de patiënt voldoende blijft drinken om uitdroging en elektrolytenstoornissen te voorkomen. De vooruitzichten zijn over het algemeen uitstekend, hoewel er af en toe complicaties kunnen optreden of de klachten kunnen terugkeren.

• Epidemiologie van cyclosporiasis
• Oorzaken: Infectie door eencellige parasiet
• Symptomen: Diarree en algemene tekenen
• Alarmsymptomen bij Cyclospora-infectie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van voedselinfectie
• Prognose
• Complicaties van cyclosporiasis
• Preventie

Epidemiologie van cyclosporiasis

Cyclosporiasis kan mensen van alle leeftijden treffen. De meeste patiënten bevinden zich in tropische of subtropische gebieden. In andere landen komen sporadische uitbraken voor door geïmporteerde voedingsmiddelen, maar tot 2020 zijn er geen meldingen van deze voedselinfectie in België en Nederland geweest. Reizigers lopen echter risico, vooral wanneer ze naar Azië, Zuid-Amerika of Oost-Europa afreizen.

Oorzaken: Infectie door eencellige parasiet

Een Cyclospora-infectie (cyclosporiasis) ontstaat door besmetting met de microscopische parasiet Cyclospora cayetanensis, die de cellen van de dunne darm infecteert. Deze eencellige parasiet heeft een complexe levenscyclus die de aanwezigheid van menselijke darmcellen vereist. De infectie wordt opgelopen door het consumeren van voedsel (met name fruit of groenten) of water dat besmet is met ontlasting. Het is belangrijk op te merken dat patiënten anderen niet kunnen besmetten.

Symptomen: Diarree en algemene tekenen

Sommige patiënten vertonen geen symptomen van cyclosporiasis. Personen die nog nooit aan de parasieten zijn blootgesteld, ontwikkelen meestal symptomen na gemiddeld twee tot twee weken (gemiddeld na zeven dagen).

De meest voorkomende symptomen zijn waterige diarree (soms explosieve diarree). Andere frequente symptomen zijn: gasvorming, een opgeblazen gevoel, maagkrampen, buikpijn, misselijkheid, een verminderde eetlust, gewichtsverlies, vermoeidheid, griepachtige symptomen, en soms lichte koorts, lichaamspijn, hoofdpijn en braken. Deze niet-specifieke symptomen kunnen ook worden veroorzaakt door andere infecties en ziekten. Bij cyclosporiasis kunnen de symptomen weken tot maanden aanhouden als de infectie niet behandeld wordt, wat een belangrijke afwijking is van veel andere infecties.

Alarmsymptomen bij Cyclospora-infectie

Indien een persoon hetzelfde voedsel of water heeft ingenomen als een met cyclosporiasis gediagnosticeerde patiënt, of als hij zich bevindt in een gebied waar cyclosporiasis endemisch is en symptomen ontwikkelt, is medische hulp vereist. Patiënten met diarree die een week of langer aanhoudt, moeten eveneens contact opnemen met een arts. Ook bij tekenen van uitdroging of algemene zwakte is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Diagnose en onderzoeken

Een cyclosporabesmetting kan worden opgespoord via een ontlastingsonderzoek. De arts heeft hiervoor stoelgangsmonsters van meerdere dagen nodig om de aanwezigheid van de parasiet te bevestigen.

Behandeling van voedselinfectie

Zelfzorg

Patiënten dienen ervoor te zorgen dat ze voldoende drinken en besmet voedsel of water vermijden.

Professionele medische zorg

De voorkeursbehandeling bestaat uit een combinatiegeneesmiddel (antibioticum). De behandelduur is gemiddeld zeven tot tien dagen, hoewel sommige patiënten met een zwak immuunsysteem een langere behandeling kunnen vereisen. Als een patiënt allergisch is voor dit medicijn, zal de arts alternatieve antiprotozoale middelen (medicijnen die eencellige organismen bestrijden) voorschrijven. Daarnaast kunnen medicijnen tegen diarree worden voorgeschreven.

Prognose

Patiënten met cyclosporiasis hebben over het algemeen een goede tot uitstekende prognose. Zelfs zonder behandeling is de infectie meestal niet levensbedreigend. Bij onbehandelde infecties kunnen de symptomen enkele dagen tot een maand of langer aanhouden en kunnen ze tijdelijk verdwijnen om vervolgens terug te keren. Vermoeidheid is een veelvoorkomende klacht bij patiënten met deze infectieziekte.

Complicaties van cyclosporiasis

Cyclospora-infecties gaan zelden gepaard met complicaties. Wanneer complicaties optreden, komen ze meestal voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem:

• Cholecystitis (ontsteking van de galblaas, gekenmerkt door buikpijn en koorts)
• Het Reiter-syndroom (reactieve artritis: symptomen aan huid, maag, darmen en ogen)
• Malabsorptie (problemen met de opname van voedingsstoffen)
• Langer aanhoudende diarree (diarree die langer aanhoudt dan normaal)

Bij terugkerende symptomen is het noodzakelijk om contact op te nemen met de behandelende arts voor verdere evaluatie en behandeling.

Preventie

Om cyclosporiasis te voorkomen, is het belangrijk besmet voedsel en vloeistoffen (water) te vermijden. Er bestaat geen vaccin tegen deze infectie. Het regelmatig en grondig wassen van de handen met water en zeep is cruciaal, vooral voor het bereiden van groenten en fruit. Ook moeten alle gebruikte materialen en de groenten en fruit zelf grondig gewassen worden. Gepelde of gekookte groenten en fruit dienen zo snel mogelijk, bij voorkeur binnen twee uur, gekoeld te worden. Verder moeten fruit en groenten gescheiden worden gehouden van rauw vlees, gevogelte en zeevruchten.

Lees verder

• Voedselvergiftiging: Diarree door inname van besmet voedsel