Macrosomie: Baby die veel groter is dan gemiddeld
Ongeveer 9 procent van alle baby’s komt ter wereld met macrosomie. Macrosomie (hypersomie, reuzengroei) is een symptoom waarbij een baby veel groter dan gemiddeld ter wereld komt. Gemiddeld wegen baby's tussen de 2.500 gram en 4.000 gram. Baby's met macrosomie zijn in het 90e percentiel of hoger in gewicht voor hun zwangerschapsduur als ze op termijn ter wereld komen. Macrosomie kent een aantal oorzaken, zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en obesitas (zwaarlijvigheid). Wanneer een baby groter dan normaal ter wereld komt, veroorzaakt dit een aantal complicaties tijdens de bevalling maar ook voor de baby later in het leven. Regelmatige prenatale zorg, een gezond gewicht, suikerziekte goed controleren en regelmatig bewegen zijn enkele adviezen om macrosomie te voorkomen.
Oorzaken van macrosomie
Oorzaken van macrosomie zijn onder andere:
Risicofactoren van baby die veel groter is dan gemiddeld
Een vrouw heeft meer kans op het krijgen van een baby met macrosomie als ze:
- een hoge bloeddruk heeft tijdens de zwangerschap
- een vorige baby heeft gehad met macrosomie
- lijdt aan diabetes mellitus voordat ze zwanger werd, of zwangerschap ontwikkelt tijdens de zwangerschap (zwangerschapsdiabetes)
- meer dan twee weken na de uitgerekende datum is
- ouder is dan 35 jaar
- te veel in gewicht bijkomt tijdens de zwangerschap
- zwaarlijvig is tijdens de zwangerschap
- zwanger zijn van een jongen
Symptomen
Het belangrijkste symptoom van macrosomie is een geboortegewicht van meer dan 4 kg, ongeacht of de baby vroeg, op tijd of laat is geboren.
Diagnose en onderzoeken
De arts bevraagt de vrouw over de
medische geschiedenis en zwangerschappen in het verleden. Hij controleert de grootte van de baby tijdens de zwangerschap, maar deze meting is niet altijd correct. Hij gebruikt diverse mogelijke methodes zoals:
- een biofysisch profiel: Deze test combineert de nonstress-test met een echografie om de bewegingen van de baby, de ademhaling en het niveau van het vruchtwater te controleren.
- een echografie: Deze test gebruikt geluidsgolven om een afbeelding van de baby in de baarmoeder te bekijken. Hoewel het niet volledig nauwkeurig is in het voorspellen van het geboortegewicht, geeft het wel een idee over de grootte van de baby in de baarmoeder.
- een meting van de hoogte van de fundus (de lengte vanaf de bovenkant van de baarmoeder van de moeder tot aan haar schaambeen - een groter dan normale fundushoogte duidt mogelijk op macrosomie)
- een meting van het vruchtwaterniveau: polyhydramnion (overtollig vruchtwater) duidt er op dat de baby veel urine aanmaakt; grote baby’s urineren meer.
- een nonstress-test: Deze test meet de hartslag van de baby wanneer hij of zij beweegt.
Complicaties
De risico's die samenhangen met foetale macrosomie nemen sterk toe wanneer het geboortegewicht meer is dan 4.500 gram. Zowel de moeder als de baby krijgen mogelijk te maken met complicaties.
Moeder
Problemen met de moeder door macrosomie zijn onder meer:
- Baarmoederbreuk: Als een vrouw eerder een keizersnede of baarmoederoperatie heeft gehad, scheurt de baarmoeder mogelijk tijdens de bevalling. Deze complicatie is potentieel levensbedreigend.
- Bloedingen na bevalling: Door een grote baby gebeurt geen goede samentrekking van de spieren van de baarmoeder, hetgeen mogelijk leidt tot overmatig bloeden.
- Verwonding van de vagina: Als de baby ter wereld komt, ontstaat mogelijk een scheur of een andere verwonding.
Baby
Door macrosomie ontstaan soms ook complicaties bij de baby:
- abnormale bloedsuikerspiegels: sommige baby’s komen ter wereld met een lagere dan normale bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) door macrosomie. minder vaak is de bloedsuikerspiegel te hoog (hyperglykemie).
- obesitas: baby's met een zwaarder gewicht hebben meer kans op obesitas in de kindertijd.
Baby's die groot ter wereld komen lopen een risico op deze complicaties op volwassen leeftijd:
Verder hebben baby’s die met macrosomie geboren zijn, ook een kans op het ontwikkelen van het
metabool syndroom. Deze cluster van aandoeningen omvat een hoge bloeddruk, een hoge bloedsuikerspiegel, overtollig
buikvet en abnormale
cholesterolwaarden. Naarmate het kind ouder wordt, verhoogt het metabool syndroom het risico op aandoeningen zoals diabetes mellitus en
hartaandoeningen.
Bevalling
Macrosomie veroorzaakt problemen tijdens de bevalling.
- De baby krijgt niet genoeg zuurstof.
- De bevalling duurt langer dan normaal.
- De bevalling moet gebeuren via een keizersnede: Als de arts vermoedt dat de grootte van de baby complicaties met zich zal meebrengen tijdens een vaginale bevalling, is mogelijk een keizersnede nodig.
- De schouder van de baby komt mogelijk vast te zitten in het geboortekanaal
- Een geassisteerde geboorte (met een verlostang of vacuümcup) is vereist.
- Er treedt een breuk op van het sleutelbeen van de baby of een ander bot
Prognose voor moeder en kind
Een keizersnede is soms aanbevolen om een gezonde bevalling te garanderen. Het vroegtijdig inleiden van de bevalling zodat de baby vóór de uitgerekende datum ter wereld komt, heeft geen invloed op de uitkomst. Baby's die groot ter wereld komen, krijgen het beste regelmatig een controle op gezondheidsaandoeningen zoals obesitas en diabetes wanneer ze groeien. Door het onder controle houden van reeds bestaande aandoeningen en de gezondheid tijdens de zwangerschap, en door de gezondheid van de baby in de volwassenheid te volgen, is het mogelijk om complicaties te voorkomen.
Lees verder