Gigantomastie: Overmatige groei van borsten bij vrouw
Gigantomastie (borsthypertrofie, macromastie) is een zeldzame goedaardige aandoening waarbij de borst of borsten van een vrouw overmatig groeien. Naast het overgewicht van de borst of borsten ervaart een vrouw andere symptomen, zoals pijn in de rug, schouders en nek, en houdingsproblemen. Deze aandoening met onbekende oorzaak is geassocieerd met zwangerschap, puberteit en medicatiegebruik. Ook genetische factoren spelen een rol bij de overmatige groei van de borsten. De arts zet een borstverkleining of borstamputatie in om de borstaandoening te behandelen.
Epidemiologie
Gigantomastie, een aandoening gekarakteriseerd door een abnormale vergroting van de borsten, komt relatief zeldzaam voor, maar kan aanzienlijke invloed hebben op de levenskwaliteit van de getroffen patiënten. De prevalentie en incidentie van gigantomastie variëren afhankelijk van de bevolkingsgroep en de onderliggende oorzaken. In sommige gevallen kan de aandoening erfelijk zijn, terwijl in andere gevallen hormonale invloeden of andere onderliggende ziekten bijdragen aan de ontwikkeling ervan.
Prevalentie en incidentie
Gigantomastie wordt vooral gezien bij vrouwen, maar kan zich ook bij mannen manifesteren, hoewel dit zeldzaam is. De prevalentie wordt vaak gerapporteerd als laag, met schattingen van minder dan 1% van de vrouwen die getroffen worden door een ernstige vorm van gigantomastie. De meeste gevallen komen voor tijdens de adolescentie of de reproductieve jaren, met een piek in de leeftijd van 15-25 jaar.
Leeftijdsgebonden verschuivingen
De incidentie van gigantomastie kan variëren afhankelijk van de leeftijdsgroep. Bij pubermeisjes is er een grotere kans op hormonale veranderingen die leiden tot vergroting van de borsten, maar bij volwassenen kan de aandoening zich ook voordoen door hormonale schommelingen die geassocieerd worden met zwangerschap of het gebruik van bepaalde medicatie.
Geografische en etnische variaties
Er zijn aanwijzingen dat de prevalentie van gigantomastie kan variëren op basis van geografische locatie en etnische achtergrond. Sommige etnische groepen lijken meer vatbaar voor de aandoening, terwijl in andere regio's de incidentie aanzienlijk lager is.
Mechanisme
Gigantomastie is het resultaat van een complex samenspel van genetische, hormonale en omgevingsfactoren. Het mechanisme achter de aandoening kan variëren afhankelijk van de specifieke oorzaak en de ernst van de vergroting van de borsten. De aandoening kan zowel primair als secundair zijn, waarbij het primaire mechanisme vaak hormonale invloeden zijn, en secundaire gevallen kunnen het gevolg zijn van andere ziekten of medicatie.
Hormonale invloeden
Hormonale schommelingen spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van gigantomastie. Verhoogde niveaus van oestrogeen en progesteron kunnen de groei van borstweefsel stimuleren, wat leidt tot een significante vergroting van de borsten. Dit mechanisme wordt vaak gezien tijdens de puberteit of zwangerschap, maar kan ook optreden door het gebruik van bepaalde hormonale anticonceptiemiddelen of hormoontherapie.
Genetische factoren
Genetische predispositie kan bijdragen aan de ontwikkeling van gigantomastie. Erfelijke vormen van gigantomastie kunnen worden overgedragen via familieleden, waarbij bepaalde genen die de hormonale gevoeligheid van borstweefsel beïnvloeden, een rol spelen in de vergroting van de borsten.
Medicatie en andere ziekten
In sommige gevallen kan gigantomastie secundair zijn aan het gebruik van bepaalde medicijnen of het gevolg van onderliggende aandoeningen zoals obesitas, hypothyreoïdie, of een hormonale disbalans. Geneesmiddelen die invloed hebben op de hormoonproductie, zoals corticosteroïden of bepaalde antidepressiva, kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van de aandoening.
Oorzaken van overmatige groei van borst of borsten
De exacte oorzaak van gigantomastie is anno november 2024 nog steeds niet bekend. De aandoening treedt spontaan op, maar komt vooral tot uiting tijdens de puberteit, zwangerschap of na het nemen van bepaalde medicijnen. Mannen worden niet getroffen door de borstaandoening. Genetica en een verhoogde gevoeligheid voor vrouwelijke hormonen, zoals prolactine of
oestrogeen, spelen vermoedelijk ook een rol.
Risicofactoren van macromastie
Borsthypertrofie is geassocieerd met:
- bepaalde auto-immuunziekten, waaronder:
- bepaalde medicijnen, zoals D-penicillamine, bucillamine, neothetazone en cyclosporine
- de puberteit
- de zwangerschap
Risicogroepen voor gigantomastie
Hoewel gigantomastie iedereen kan treffen, zijn er bepaalde risicogroepen die vatbaarder zijn voor de aandoening. Verschillende factoren, zoals genetica, leeftijd, hormonale invloeden en onderliggende ziekten, kunnen de kans op het ontwikkelen van gigantomastie verhogen.
Adolescenten en jonge vrouwen
De meeste gevallen van gigantomastie komen voor bij adolescenten en jonge vrouwen. In deze groep is er een verhoogde gevoeligheid voor hormonale veranderingen die de borsten kunnen laten groeien. Puberteit en zwangerschap zijn vaak de momenten waarop gigantomastie zich voor het eerst manifesteert.
Vrouwen met hormonale aandoeningen
Vrouwen die lijden aan hormonale aandoeningen zoals polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) of schildklierproblemen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van gigantomastie. Deze aandoeningen kunnen leiden tot een verstoring van de hormonale balans, wat de vergroting van borstweefsel kan bevorderen.
Patiënten met een familiegeschiedenis
Genetische predispositie speelt een belangrijke rol in de risicofactoren voor gigantomastie. Vrouwen met een familiegeschiedenis van de aandoening hebben een grotere kans om zelf ook getroffen te worden.
Typen gigantomastie
Gigantomastie is onder te verdelen in verschillende subtypen. De subtypen hebben betrekking op de gebeurtenis die de aandoening mogelijk heeft veroorzaakt.
- Gestationele of door zwangerschap geïnduceerde gigantomastie: Dit type treedt op tijdens de zwangerschap. Dit subtype wordt vermoedelijk veroorzaakt door zwangerschapshormonen, meestal tijdens het eerste trimester. Het komt voor bij slechts 1 op de 100.000 zwangerschappen.
- Idiopathische gigantomastie: Dit type treedt spontaan op, zonder duidelijke oorzaak. Dit is het meest voorkomende type gigantomastie.
- Medicatie- of geneesmiddel-geïnduceerde gigantomastie: Dit type treedt op na het innemen van bepaalde medicijnen. Meestal is dit het gevolg van een medicijn dat bekend staat als D-penicillamine. De arts schrijft dit medicijn voor voor de behandeling van reumatoïde artritis, de ziekte van Wilson en cystinurie.
- Puberteit-geïnduceerde of juveniele gigantomastie: Dit type komt voor tijdens de adolescentie (tussen 11 en 19 jaar), waarschijnlijk door de geslachtshormonen.
Symptomen
De groei van de borst of borsten doet zich in de loop van een paar jaar voor, maar af en toe groeien de borsten van een vrouw binnen een paar dagen of weken tot drie cupmaten meer.
Andere symptomen zijn:
De pijn en houdingsproblemen zijn meestal het gevolg van het overgewicht van de borsten.
Alarmsymptomen
Gigantomastie kan verschillende symptomen veroorzaken die zowel fysiek als emotioneel belastend zijn voor patiënten. De symptomen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening, maar kunnen doorgaans worden verdeeld in visuele en lichamelijke tekenen.
Fysieke symptomen
De meest voor de hand liggende fysieke symptomen van gigantomastie zijn de zichtbare vergroting van de borsten, wat kan leiden tot ongemak en pijn. Dit kan variëren van lichte gevoeligheid tot ernstige pijn in de borsten en de omliggende gebieden. In sommige gevallen kan de huid strakker worden en kan er zichtbare rekken van het borstweefsel optreden.
Posturaal ongemak en pijn
Door de significante vergroting van de borsten kunnen patiënten last krijgen van rug-, nek- en schouderpijn. Dit komt doordat het gewicht van de borsten de lichaamsstructuur uit balans kan brengen, wat leidt tot fysieke belasting en ongemak tijdens dagelijkse activiteiten.
Beperkte bewegingsvrijheid
Gigantomastie kan de bewegingsvrijheid beperken, vooral wanneer de vergroting van de borsten ernstig is. Dit kan leiden tot moeite met het dragen van bepaalde kleding, fysieke activiteiten, en kan zelfs invloed hebben op het sociaal leven van de patiënt.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose van gigantomastie begint met een
medische en familiale geschiedenis, gevolgd door een lichamelijk onderzoek. De arts vraagt naar symptomen, cupmaat, de datum van de eerste menstruatie, gebruikte medicijnen en een eventuele zwangerschap. Bij adolescenten wordt de diagnose vaak gesteld als de borsten snel groeiden kort na de eerste menstruatie. Diagnostische tests zijn meestal niet nodig, tenzij er een vermoeden is van een onderliggende aandoening. Gigantomastie wordt vaak gedefinieerd als een overmatige borstgroei waarbij meer dan 1.500 gram weefsel verwijderd moet worden.
Behandeling
In sommige gevallen verdwijnt de aandoening vanzelf, bijvoorbeeld na de bevalling wanneer de borsten overmatig groeien tijdens de zwangerschap. Bij veel vrouwen met gigantomastie is echter een behandeling nodig.
Complicaties behandelen
Er is geen standaardbehandeling voor gigantomastie. De behandeling is eerst gericht op het behandelen van infecties,
huidzweren, pijn en andere complicaties.
Antibiotica, warme verbanden en vrij verkrijgbare
pijnstillers zijn nuttig voor het behandelen van deze complicaties.
Borstverkleining
In de meeste gevallen is chirurgie aanbevolen om de borsten te verkleinen. Een
borstverkleining (reductie mammoplastiek) is een operatietechniek waarbij de plastisch chirurg de hoeveelheid borstweefsel vermindert, de overtollige huid verwijdert en de tepel en de donkere huid eromheen verplaatst. De operatie duurt een paar uur. Een borstverkleiningsoperatie is enkel mogelijk bij volwassen vrouwen nadat de puberteit voltooid is en ook moeten zwangere vrouwen wachten met de operatie tot na de borstvoeding.
Borstamputatie
Een
borstamputatie (mastectomie) heeft een veel lagere mate van herhaling van de overmatige borstgroei dan een borstverkleining. Bij een borstamputatie verwijdert de chirurg al het borstweefsel. Na een borstamputatie krijgt een vrouw borstimplantaten.

Medicijnen zijn ook inzetbaar /
Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen
De arts schrijft soms medicijnen voor of na een borstverkleiningsoperatie om de groei van de borsten te helpen stoppen. De effectiviteit van deze medicijnen bij de behandeling van gigantomastie varieert echter.
Prognose van borstaandoening bij vrouw
Als de arts de borstaandoening niet behandelt, leidt gigantomastie tot problemen met de houding en rugklachten, die zorgen voor invaliditeit. Het leidt eveneens tot gevaarlijke infecties, lichaamsbeeldproblemen en zwangerschapscomplicaties. In zeldzame gevallen moet een patiënt met gigantomastie mogelijk een noodoperatie ondergaan om de borsten te verwijderen door de complicaties. Gigantomastie veroorzaakt geen kanker en verspreidt zich niet naar andere lichaamsdelen. Een borstverkleining is een veilige en effectieve behandeling. Wel keert gigantomastie mogelijk terug na de borstverkleining. Na een borstamputatie keert gigantomastie niet meer terug.
Complicaties van overmatige borstgroei

Hoofdpijn is één van de mogelijke complicaties van gigantomastie /
Bron: Concord90, PixabayLichamelijke symptomen
De extreme borstvergroting en het overgewicht van de borsten veroorzaken lichamelijke complicaties waaronder:
- borstasymmetrie (de ene borst is groter dan de andere borst)
- een huiduitslag onder de borsten
- overmatige uitrekking van de huid
- hoofdpijn
- moeite met sporten, wat leidt tot obesitas (zwaarlijvigheid)
- nekpijn
- rugpijn
- schouderpijn
- tijdelijke of permanente zenuwbeschadiging (met name de vierde, vijfde of zesde intercostale zenuwen), resulterend in verlies van tepelgevoelens
- zweren op de huid
Mentale symptomen
Bovendien resulteren extreem grote borsten in psychologische, emotionele en sociale problemen. Tieners met de aandoening worden bijvoorbeeld op school gepest, hetgeen leidt tot:

Zwangerschapscomplicaties komen voor door de overmatige borstgroei /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayZwangere vrouwen
Bij zwangere vrouwen of bij vrouwen die net zijn bevallen, veroorzaken de overmatige groei van borsten mogelijk:
- blaren en wonden omdat de baby niet goed kan zuigen; de wonden zijn mogelijk pijnlijk of raken geïnfecteerd
- een gestopte melktoevoer
- slechte groei van de foetus
- spontane abortus (miskraam)
- mastitis (een borstontsteking)
Preventie
Hoewel gigantomastie vaak wordt beïnvloed door genetische factoren die buiten de controle van de patiënt liggen, kunnen er verschillende preventieve maatregelen worden genomen om de kans op het ontwikkelen van de aandoening te verminderen, of de ernst ervan te beperken.
Beheer van hormonale invloeden
Het handhaven van een gezonde hormonale balans door het vermijden van overmatige blootstelling aan hormonen, bijvoorbeeld via de anticonceptiepil of hormoontherapie, kan helpen om de kans op gigantomastie te verminderen. Het is belangrijk om hormonale therapieën onder medische begeleiding te gebruiken om ongewenste effecten te voorkomen.
Gewichtsbeheer en gezonde levensstijl
Overgewicht kan bijdragen aan hormonale disbalansen en verhoogt de kans op het ontwikkelen van gigantomastie. Het handhaven van een gezond gewicht door middel van een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om de hormoonproductie in balans te houden.
Genetisch advies en vroegtijdige interventie
Patiënten die een familiegeschiedenis van gigantomastie hebben, kunnen baat hebben bij genetisch advies. Dit kan hen helpen om meer inzicht te krijgen in de risico’s en preventieve maatregelen te nemen om de aandoening in een vroeg stadium te identificeren en te behandelen.
Praktische tips voor het leven met gigantomastie
Omgaan met lichamelijke ongemakken door gigantomastie
Gigantomastie is een aandoening waarbij de borsten enorm groeien, vaak in een kort tijdsbestek. Dit kan leiden tot lichamelijke ongemakken zoals rugpijn, nekklachten, huidirritatie en beperkingen in de mobiliteit. Het is belangrijk om op een praktische manier met deze symptomen om te gaan. Het dragen van een goed ondersteunende bh is essentieel om de druk op de schouders en rug te verlichten. Kies voor een bh met brede, gewatteerde banden en een goede ondersteuning rondom de borst, zodat je gewicht beter verdeeld wordt. Er zijn ook speciale medische of sportbeha's die extra ondersteuning bieden en geschikt zijn voor deze aandoening.
Daarnaast kan het helpen om regelmatig oefeningen te doen om de rugspieren te versterken en de houding te verbeteren. Fysiotherapie kan ook een waardevolle optie zijn om de fysieke klachten te verlichten. Een fysiotherapeut kan je helpen met specifieke oefeningen die je rug en schouders ontlasten. Vermijd langdurig staan of zitten in één positie, omdat dit de klachten kan verergeren. Als je merkt dat je last hebt van huidirritatie door het gewicht van de borsten, probeer dan zachte, ademende stoffen zoals katoen en zorg ervoor dat je huid goed gehydrateerd blijft om ontstekingen te voorkomen.
Beperkingen in kledingkeuze en ergonomie
Het kan lastig zijn om kleding te vinden die zowel comfortabel als geschikt is voor de veranderingen die gigantomastie met zich meebrengt. Het is belangrijk om te kiezen voor kleding die de borsten ondersteunt en tegelijkertijd je mobiliteit niet belemmerd. Let bij het kopen van tops, jurken of blouses op de pasvorm: kleding die te strak zit, kan druk uitoefenen op je borst en rug, terwijl te losse kleding je gewicht mogelijk niet goed ondersteunt. Zoek naar kleding met verstelbare banden of een elastische taille die je bewegingsvrijheid biedt.
Wat betreft ergonomie is het belangrijk om bepaalde dagelijkse handelingen aan te passen. Als je bijvoorbeeld veel moet tillen of dragen, overweeg dan om hulpmiddelen zoals een trolley, rugzak met brede schouderbanden of een karretje te gebruiken om de belasting op je lichaam te verminderen. In de keuken kan het gebruik van een hogere werkbladhoogte handig zijn om te voorkomen dat je voorovergebogen moet staan, wat de rugklachten kan verergeren. Probeer in plaats van zware boodschappen in één keer te dragen, kleinere hoeveelheden over meerdere keren te verdelen om fysieke overbelasting te vermijden.
Psychologische aspecten en zelfbeeld
De fysieke veranderingen door gigantomastie kunnen een impact hebben op je zelfbeeld en het gevoel van comfort in je lichaam. Het is normaal om je onzeker te voelen over het uiterlijk van je borsten, zeker wanneer ze groter zijn dan je gewend bent. Praat met vrienden, familie of een therapeut over je gevoelens om deze uitdagingen beter aan te pakken. Het kan ook nuttig zijn om lid te worden van een steungroep, waar je ervaringen kunt delen met anderen die dezelfde aandoening hebben.
Het is ook belangrijk om te focussen op zelfzorg en zelfacceptatie. Hoewel het misschien moeilijk is, probeer positieve gedachten over je lichaam te cultiveren. Overweeg kleding te dragen die je zelfvertrouwen versterkt, zoals goed ondersteunende beha's en kleding die je figuur benadrukt op manieren die je comfortabel vindt.
Gezondheidszorg en medische opties
Wanneer gigantomastie ernstige lichamelijke klachten veroorzaakt, zoals rug- of nekproblemen, is het belangrijk om professionele medische hulp in te schakelen. Een arts kan de aandoening beoordelen en samen met jou naar mogelijke behandelingen kijken. Chirurgische opties, zoals borstverkleining, kunnen een oplossing zijn wanneer de fysieke klachten ernstig zijn en het dagelijks functioneren belemmeren. Deze ingreep kan de pijn verlichten en je kwaliteit van leven verbeteren.
Daarnaast is het belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan, zodat je gezondheid goed in de gaten wordt gehouden. Omdat de aandoening soms ook gepaard gaat met hormonale schommelingen, kunnen regelmatig bloedonderzoeken of hormoonbehandelingen worden overwogen om de aandoening te beheersen. Overleg altijd met je arts over de beste behandelopties voor jouw situatie.
Levensstijl en dagelijks comfort verbeteren
Naast medische en lichamelijke zorg is het belangrijk om aanpassingen in je levensstijl te maken die het dagelijks leven comfortabeler maken. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van je slaaphouding. Wanneer je borsten zwaar zijn, kan slapen op je rug met een ondersteunend kussen helpen om de druk op je rug en borst te verminderen. Ook kunnen kussens naast je lichaam helpen om je lichaam in een comfortabele positie te houden tijdens het slapen.
Daarnaast is het raadzaam om regelmatige lichaamsbeweging in je routine op te nemen, zolang dit geen extra belasting voor je borsten of rug veroorzaakt. Oefeningen zoals zwemmen, wandelen of yoga kunnen helpen om je spieren te versterken en je flexibiliteit te behouden. Het is belangrijk om altijd te luisteren naar je lichaam en activiteiten te vermijden die pijn of ongemak verergeren. Je kunt ook overwegen om professionele begeleiding van een fysiotherapeut te zoeken om een op maat gemaakt oefenprogramma te volgen dat rekening houdt met je situatie.
Misvattingen rond gigantomastie
Gigantomastie is een zeldzame aandoening waarbij de
borsten buitensporig groeien, wat kan leiden tot fysieke en psychische klachten. Er bestaan veel misvattingen over deze aandoening, van de oorzaken tot de behandelmogelijkheden. Een beter begrip van gigantomastie helpt patiënten om de juiste informatie te verkrijgen en indien nodig medische hulp te zoeken.
Gigantomastie wordt altijd veroorzaakt door overgewicht
Hoewel
obesitas een rol kan spelen in de grootte van de borsten, is het niet de enige of primaire oorzaak van gigantomastie. De aandoening kan ook optreden door hormonale veranderingen, genetische factoren of als reactie op bepaalde
geneesmiddelen. In sommige gevallen treedt gigantomastie op tijdens de
zwangerschap of de puberteit, zonder dat er sprake is van een verhoogd lichaamsgewicht. Patiënten met een gezond gewicht kunnen dus net zo goed last krijgen van deze aandoening.
Gigantomastie is enkel een cosmetisch probleem
Veel mensen denken dat gigantomastie alleen een esthetisch probleem is, maar de aandoening kan ernstige fysieke klachten veroorzaken. Door het overmatige gewicht van de borsten kunnen rug-, nek- en schouderklachten ontstaan, evenals huidirritaties en infecties in de borstplooien. Sommige patiënten ervaren ook ademhalingsproblemen door de druk op de borstkas. Bovendien kan gigantomastie psychische belasting veroorzaken, zoals problemen met het zelfbeeld en sociale angst, wat kan bijdragen aan
mentale gezondheidsproblemen.
Het dragen van een stevige beha lost alle klachten op
Hoewel een goed ondersteunende beha kan helpen bij het verminderen van ongemakken, biedt dit meestal geen volledige oplossing. Gigantomastie kan leiden tot chronische pijn en mobiliteitsproblemen die niet verholpen kunnen worden door enkel een beha te dragen. Sommige patiënten ondervinden zelfs drukplekken en huidproblemen door de constante belasting op de schouders. In veel gevallen is een medische behandeling nodig om de klachten effectief te verminderen.
Gigantomastie kan niet worden behandeld
Er bestaat een hardnekkige misvatting dat er geen behandelingsopties zijn voor gigantomastie. In werkelijkheid zijn er verschillende behandelingen mogelijk, afhankelijk van de ernst van de klachten. In sommige gevallen kan hormonale therapie helpen, vooral als de aandoening samenhangt met hormonale schommelingen. Wanneer de fysieke klachten ernstig zijn, kan een borstverkleining worden overwogen. Deze chirurgische ingreep kan de pijn en functionele beperkingen aanzienlijk verminderen en de levenskwaliteit verbeteren.
Een borstverkleining bij gigantomastie is een eenvoudige ingreep
Hoewel een borstverkleining een effectieve behandeling kan zijn, is het een chirurgische ingreep met mogelijke risico’s en complicaties. Naast de gebruikelijke risico’s van chirurgie, zoals infecties en nabloedingen, kan er langdurige
pijn optreden en kan het littekenweefsel tot ongemakken leiden. De operatie vereist vaak ook een periode van herstel, waarin de patiënt beperkte fysieke activiteiten kan uitvoeren. In sommige gevallen is aanvullende zorg nodig, zoals fysiotherapie of ondersteuning bij wondgenezing.
Gigantomastie komt alleen bij vrouwen voor
Hoewel gigantomastie vooral bij vrouwen wordt gediagnosticeerd, kunnen ook mannen last krijgen van overmatige borstgroei, een aandoening die bekendstaat als gynaecomastie. Dit kan veroorzaakt worden door hormonale disbalansen, genetische factoren of bepaalde medicijnen. Net als bij vrouwen kan deze overmatige borstontwikkeling fysieke en psychische klachten veroorzaken en in sommige gevallen chirurgisch worden behandeld.
Gigantomastie is een complexe aandoening die verder gaat dan alleen esthetische zorgen. Door de oorzaken en behandelmogelijkheden beter te begrijpen, kunnen patiënten en zorgverleners samen werken aan een passende oplossing om de impact van deze aandoening te verminderen.
Lees verder