Gigantomastie: Overmatige groei van borsten bij vrouw

Gigantomastie (borsthypertrofie, macromastie) is een zeldzame goedaardige aandoening waarbij de borst of borsten van een vrouw overmatig groeien. Daarnaast ervaart een vrouw door het overgewicht van de borst of borsten andere symptomen, zoals pijn in de rug, de schouders en de nek en houdingsproblemen. Deze aandoening met onbekende oorzaak is geassocieerd met de zwangerschap, puberteit en medicatiegebruik. Ook genetische factoren spelen een rol bij de overmatige groei van de borsten. De arts zet een borstverkleining of borstamputatie in om de borstaandoening te behandelen.

• Oorzaken van overmatige groei van borst of borsten
• Risicofactoren van macromastie
• Typen gigantomastie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gigantomastie
• Complicaties behandelen
• Borstverkleining
• Borstamputatie
• Medicijnen
• Prognose van borstaandoening bij vrouw
• Complicaties van overmatige borstgroei
• Lichamelijke symptomen
• Mentale symptomen
• Zwangere vrouwen

Oorzaken van overmatige groei van borst of borsten

De exacte oorzaak van gigantomastie is niet bekend anno oktober 2020. De aandoening treedt spontaan op, maar het komt vooral tot uiting tijdens de puberteit, de zwangerschap of na het nemen van bepaalde medicijnen. Mannen zijn niet getroffen door de borstaandoening. Genetica en een verhoogde gevoeligheid voor vrouwelijke hormonen, zoals prolactine of oestrogeen, spelen vermoedelijk ook een rol.

Risicofactoren van macromastie

Borsthypertrofie is geassocieerd met:

• bepaalde auto-immuunziekten, waaronder:
• systemische lupus erythematosus
• Hashimoto’s thyreoïditis (ziekte met verminderde schildklierfunctie)
• chronische artritis (gewrichtsontsteking)
• myasthenia gravis (aandoening met spierzwakte aan gezicht = gezichtszwakte, ledematen en ogen)
• psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• bepaalde medicijnen, zoals D-penicillamine, bucillamine, neothetazone en cyclosporine
• de puberteit
• de zwangerschap

Typen gigantomastie

Gigantomastie is onder te verdelen in verschillende subtypen. De subtypen hebben betrekking op de gebeurtenis die de aandoening mogelijk heeft veroorzaakt.

• Gestationele of door zwangerschap geïnduceerde gigantomastie: Dit type treedt op tijdens de zwangerschap. Dit subtype wordt vermoedelijk veroorzaakt door zwangerschapshormonen, meestal tijdens het eerste trimester. Het komt voor bij slechts 1 op de 100.000 zwangerschappen.
• Idiopathische gigantomastie: Dit type treedt spontaan op, zonder duidelijke oorzaak. Dit is het meest voorkomende type gigantomastie.
• Medicatie- of geneesmiddel-geïnduceerde gigantomastie: Dit type treedt op na het innemen van bepaalde medicijnen. Meestal is dit het gevolg van een medicijn dat bekend staat als D-penicillamine. De arts schrijft dit medicijn voor voor de behandeling van reumatoïde artritis, de ziekte van Wilson en cystinurie.
• Puberteit-geïnduceerde of juveniele gigantomastie: Dit type komt voor tijdens de adolescentie (tussen 11 en 19 jaar), waarschijnlijk door de geslachtshormonen.

Symptomen

De groei van de borst of borsten doet zich in de loop van een paar jaar voor, maar af en toe groeien de borsten van een vrouw binnen een paar dagen of weken tot drie cupmaten meer.

Andere symptomen zijn:

• een borstabces (pijnlijke knobbel met pus in borst)
• een verlies van tepelgevoelens
• infecties
• pijn in de borst (mastalgia)
• pijn in de schouders, rug en nek
• problemen met de houding
• roodheid, jeuk en warmte op of onder de borsten

De pijn en houdingsproblemen zijn meestal het gevolg van het overgewicht van de borsten.

Diagnose en onderzoeken

De arts heeft een medische en familiale geschiedenis nodig van de patiënt en voert een lichamelijk onderzoek uit. De vrouw krijgt vragen rond de cupmaat, andere symptomen, de datum van de eerste menstruatie, eventuele medicijnen die een vrouw recent heeft gebruikt en een eventuele zwangerschap. Bij adolescenten stelt de arts de diagnose als de borsten snel groeiden kort na de eerste menstruatie. Meestal zijn andere diagnostische testen niet nodig tenzij de arts vermoedt dat de vrouw nog lijdt aan een onderliggende aandoening. Gigantomastie kan worden gedefinieerd als een overmatige borstgroei waarbij de arts uiteindelijk 1.500 gram of meer weefsel van de borst moet verwijderen.

Behandeling van gigantomastie

In sommige gevallen verdwijnt de aandoening vanzelf, bijvoorbeeld na de bevalling wanneer de borsten overmatig groeien tijdens de zwangerschap. Bij veel vrouwen met gigantomastie is echter een behandeling nodig.

Complicaties behandelen

Er is geen standaardbehandeling voor gigantomastie. De behandeling is eerst gericht op het behandelen van infecties, huidzweren, pijn en andere complicaties. Antibiotica, warme verbanden en vrij verkrijgbare pijnstillers zijn nuttig voor het behandelen van deze complicaties.

Borstverkleining

In de meeste gevallen is chirurgie aanbevolen om de borsten te verkleinen. Een borstverkleining (reductie mammoplastiek) is een operatietechniek waarbij de plastisch chirurg de hoeveelheid borstweefsel vermindert, de overtollige huid verwijdert en de tepel en de donkere huid eromheen verplaatst. De operatie duurt een paar uur. Een borstverkleiningsoperatie is enkel mogelijk bij volwassen vrouwen nadat de puberteit voltooid is en ook moeten zwangere vrouwen wachten met de operatie tot na de borstvoeding.

Borstamputatie

Een borstamputatie (mastectomie) heeft een veel lagere mate van herhaling van de overmatige borstgroei dan een borstverkleining. Bij een borstamputatie verwijdert de chirurg al het borstweefsel. Na een borstamputatie krijgt een vrouw borstimplantaten.

Medicijnen

De arts schrijft soms medicijnen voor voor of na een borstverkleiningsoperatie om de groei van de borsten te helpen stoppen. De effectiviteit van deze medicijnen bij de behandeling van gigantomastie varieert echter.

Prognose van borstaandoening bij vrouw

Als de arts de borstaandoening niet behandelt, leidt gigantomastie tot problemen met de houding en rugklachten, die zorgen voor invaliditeit. Het leidt eveneens tot gevaarlijke infecties, lichaamsbeeldproblemen en zwangerschapscomplicaties. In zeldzame gevallen moet een patiënt met gigantomastie mogelijk een noodoperatie ondergaan om de borsten te verwijderen door de complicaties. Gigantomastie veroorzaakt geen kanker en verspreidt zich niet naar andere lichaamsdelen. Een borstverkleining is een veilige en effectieve behandeling. Wel keert gigantomastie mogelijk terug na de borstverkleing. Na een borstamputatie keert gigantomastie niet meer terug.

Complicaties van overmatige borstgroei

Lichamelijke symptomen

De extreme borstvergroting en het overgewicht van de borsten veroorzaken lichamelijke complicaties waaronder:

• borstasymmetrie (de éne borst is groter dan de andere borst)
• een huiduitslag onder de borsten
• een overmatige uitrekking van de huid
• hoofdpijn
• moeite met sporten, wat leidt tot obesitas (zwaarlijvigheid)
• nekpijn
• rugpijn
• schouderpijn
• tijdelijke of permanente zenuwbeschadiging (met name de vierde, vijfde of zesde intercostale zenuwen), resulterend in een verlies van tepelgevoelens
• zweren op de huid

Mentale symptomen

Bovendien resulteren extreem grote borsten in psychologische, emotionele en sociale problemen. Tieners met de aandoening worden bijvoorbeeld op school gepest, hetgeen leidt tot:

• angst
• een depressie
• problemen met het zelfbeeld
• sociale isolatie

Zwangere vrouwen

Bij zwangere vrouwen of bij vrouwen die net zijn bevallen, veroorzaken de overmatige groei van borsten mogelijk:

• blaren en wonden omdat de baby niet goed kan zuigen; de wonden zijn mogelijk pijnlijk of raken geïnfecteerd
• een gestopte melktoevoer
• een slechte groei van de foetus
• een spontane abortus (miskraam)
• mastitis (een borstontsteking)

Lees verder

• Borstverkleining: Operatie om grote borsten te verkleinen