Golfersbenen (wandelbenen): Ontsteking van kleine bloedvaten

Patiënten met golfersbenen lijden aan een goedaardige aandoening waarbij de kleine bloedvaten van de huid en het onderhuidse weefsel ontstoken zijn. Een patiënt krijgt meestal opgezwollen onderbenen met een jeukende huiduitslag. De aandoening, die vaker optreedt bij ouderen, moet tijdelijk de sport stopzetten. Dankzij enkele huismiddeltjes herstelt een patiënt meestal reeds binnen enkele dagen. Indien nodig zijn krachtigere medicijnen nodig zodat de symptomen verlichten.

• Synoniemen
• Oorzaken van golfersbenen
• Risicofactoren van ontsteking van kleine bloedvaten
• Symptomen: Jeuk en huiduitslag aan onderbenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van inspanningsgeïnduceerde vasculitis
• Prognose van wandelbenen

Synoniemen

Bekende synoniemen voor golfersbenen zijn:

• golfers vasculitis
• inspanningsgeïnduceerde vasculitis
• wandelbenen

Oorzaken van golfersbenen

Inspanningsgeïnduceerde vasculitis is een type vasculitis (bloedvatontsteking) waarbij een klein vat getroffen is. Vasculitis treedt op wanneer het immuunsysteem de bloedvaten per ongeluk aanvalt. De aandoening is een door inspanning geïnduceerd proces dat schade veroorzaakt aan de kleine bloedvaten en optreedt bij langdurig staan of lopen. Meestal verergert dit proces door warm en vochtig weer. De precieze oorzaak hiervan is onbekend anno oktober 2020. Mogelijk breken de temperatuurregulerende mechanismen in de kuitspieren af, wat leidt tot een verminderde veneuze terugkeer en een gestopte bloedstroom.

Risicofactoren van ontsteking van kleine bloedvaten

De meeste patiënten zijn van het vrouwelijk geslacht en ouder dan vijftig jaar. Deze patiënten zijn meestal ook gezond en actief.

Veel voorkomende activiteiten die wandelbenen veroorzaken zijn:

• golfen
• joggen en hardlopen, met name hardlopen over lange afstanden
• klimmen
• stepaerobics
• wandelen en trektochten maken
• zwemmen

De meeste patiënten krijgen symptomen van golfersbenen door overmatige inspanning bij hogere temperaturen.

Mogelijk spelen ook genetische of familiaire factoren een rol die de gevoeligheid voor golfersbenen veroorzaakt.

Symptomen: Jeuk en huiduitslag aan onderbenen

De symptomen van wandelbenen zijn meestal minder ernstig dan andere vormen van vasculitis. Bij golfersbenen zijn één of beide onderbenen en de dijen aangetast. Hierop verschijnen één of meerdere episodes van een huiduitslag met de volgende kenmerken:

• aantasting van de blootgestelde huid en vrijwaring van de huid die beschermd is door sokken of kousen
• intense jeuk, een stekend gevoel, pijn of brandende gevoelens
• oedeem (zwelling) van de aangetaste ledemaat / ledematen
• rode vlekken, netelroosachtige letsels en purpura (paarse vlekken)

De patiënt heeft verder geen koorts, een algemeen ziek gevoel of andere symptomen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De diagnose van door inspanning geïnduceerde vasculitis is soms moeilijk. De diagnose is gebaseerd op de medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek bij de patiënt. Sommige patiënten krijgen een bloedonderzoek, beeldvormende onderzoeken zoals een echografie en röntgenfoto en/of een huidbiopsie. De arts voert deze onderzoeken uit om een andere oorzaak van cutane vasculitis uit te sluiten. Ook weet hij of hierdoor andere organen zijn getroffen, want dit wijst op de diagnose ‘systemische vasculitis’.

Differentiële diagnose

De differentiële diagnose van golfersbenen zijn andere vormen van cutane of systemische vasculitis.

Behandeling van inspanningsgeïnduceerde vasculitis

De patiënt moet tijdelijke de krachtige oefeningen stopzetten. Verder legt hij best de getroffen ledemaat of ledematen in een hogere positie. Het dragen van elastische compressiekousen verlicht het ongemak en versnelt het genezingsproces. Ze voorkomen mogelijk ook golfersbenen. Verder mag de patiënt niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) en antihistaminica nemen om de brandende gevoelens en jeuk te verminderen. Patiënten met terugkerende perioden van golfersbenen moeten bij warm weer krachtige oefeningen vermijden. Bij zeer ernstige wandelbenen (blaarvorming, huidzweren) zet de arts systemische corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) in zoals bijvoorbeeld Prednison.

Prognose van wandelbenen

De huidletsels verdwijnen meestal binnen enkele dagen tot drie tot vier weken. Soms houdt een paarse tot bruine huidmarkering wel langer aan.

Lees verder

• Vasculitis: Ontsteking van bloedvat door ziekte of medicatie