Rode eikel: oorzaken en behandeling van roodheid glanspenis
De eikel wordt ook wel glanspenis genoemd. Bij een erectie komt de eikel meestal bloot te liggen, omdat de voorhuid zich dan terugtrekt. De penis en de eikel vullen zich dan met bloed. De eikel zwelt dan op en wordt donkerder, vaak roder, van kleur. Dat is normaal. Over de eikel zit bij onbesneden jongens en mannen de voorhuid. Een niet-geërecteerd geslachtsdeel wordt bij onbesneden mannen bedekt met de voorhuid. De eikel is erg gevoelig omdat deze rijkelijk van zenuwen wordt voorzien. Daarom is het een van de meest erogene zones van het mannelijk lichaam. De eikel is uitgerust met veel talgklieren. Deze scheiden een vettige substantie af: talg. Dit is bedoeld om je huid soepel en wat vettig te houden. Verder loopt de urethra of plasbuis door de eikel en eindigt aan de bovenkant. Als de eikel rood is, kunnen verschillende oorzaken worden overwogen. Vaak is het een ontsteking van de eikel. Omdat de voorhuid van de eikel direct op de eikel rust, kan de voorhuid ook gaan ontsteken.
Oorzaken van een rode eikel
De meest voorkomende oorzaak van een rode eikel is een ontsteking van de eikel, wat bekend staat als
balanitis. Dit kan worden veroorzaakt door de infectie met een specifieke ziekteverwekker, maar ook door niet-infectieuze oorzaken. Onder de besmettelijke oorzaken van een
eikelontsteking zijn voornamelijk schimmel- en bacteriële infecties de boosdoeners. Vooral de darmbacteriën zijn een veel voorkomende oorzaak.
Irritatie en reiniging
Mechanische irritatie kan bijvoorbeeld roodheid van de eikel en zelfs ontsteking bevorderen. Overmatig reinigen van de eikel en het gebruik van ontsmettingsmiddelen kan ook leiden tot irritatie of ontsteking van de eikel. Gebrek aan hygiëne kan ook de oorzaak zijn van een rode eikel. Hierbij stapelt zich talgafscheiding, het zogeheten smegma, zich op en dat veroorzaakt ontsteking. Bij jongens komt een eikelontsteking vaak vóór de puberteit voor in de context van een voorhuidvernauwing (
fimosis).
Allergische reactie
Roodheid kan ook optreden als gevolg van een allergische reactie op reinigingsmiddelen of bepaalde condooms. Bekend is de latexallergie. Hierbij bestaat er een overgevoeligheid voor natuurlijke eiwitten die voorkomen in (producten van) latex.
Soa's
Ook geslachtsziekten of seksueel overdraagbare aandoeningen (
soa's) kunnen leiden tot balanitis.
Herpesvirussen, het
humaan papillomavirus (HPV) en
chlamydia kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn.
Syfilis en
gonorroe kunnen ook worden geassocieerd met balanitis en roodheid van de eikel.
Psoriasis en eczeemachtige afwijkingen
Bovendien kunnen verschillende
huidziekten leiden tot balanitis of een rode eikel. In het bijzonder
eczeem en
psoriasis kunnen op ook op de eikel voorkomen. Psoriasis op de eikel kan leiden tot
rode vlekken op de eikel en
Seborrhoisch eczeem. Dit is een type
eczeem dat vrij vaak op de
penis alsmede de eikel gezien wordt.
Symptomen van een rode eikel
Naast roodheid van de eikel treden vaak bijkomende symptomen op. De eikel kan branden, jeuken, zwellen of er kunnen externe veranderingen optreden. Afhankelijk van welke symptomen gepaard gaan met een rode eikel, duidt dit op verschillende ziekten.
Brandend gevoel met rode eikel
Een
brandende eikel komt vaak voor als het gaat om een ontsteking van de eikel. Vooral als de problemen zich voornamelijk voordoen tijdens het plassen, moet de betrokkenheid van de urinewegen worden onderzocht. Afhankelijk van of er huidveranderingen in de penishuid kunnen worden gezien, kunnen verschillende pathogenen de oorzaak zijn.
Zwelling met rode eikel
Een
zwelling van de eikel is ook een vrij onspecifiek symptoom en geeft weinig informatie over de oorzaak van de ziekte. Als de eikel zelf echter is opgezwollen, leidt dit vaak tot bijkomende symptomen. Het terugtrekken van de voorhuid kan moeilijk zijn en een sterke zwelling van de eikel kan problemen met plassen veroorzaken.
Jeuk met rode eikel
Als de eikel rood is en tevens jeukt (een
jeukende eikel), dan kan dit ook verschillende oorzaken hebben. rode plekken, schilfering of puistjes op je eikel duidt op een schimmelinfectie. Gebrek aan intieme hygiëne kan ook de oorzaak zijn van de jeuk.
Vlekken en blaasjes en rode eikel
Witte vlekken op de eikel, kan ofwel gedroogde smegma zijn, wat mogelijk komt door een gebrek aan hygiëne. Aan de andere kant kan het een gevolg zijn van eikelontsteking. Als de witte plaque verschijnt als een beperkende grens van lokale roodheid, kan dit wijzen op het zogenaamde syndroom van Reiter, een vorm van ontstekingsreuma of reactieve
artritis. Een van de klachten zijn huidafwijkingen op de penis, die bestaan uit rode erosieve plekken, met een wit, verheven randje. Dit staat bekend als balanitis circinata.
Het verschijnen van vlekken op een rode eikel geeft informatie over de mogelijke oorzaak van de klachten. Bij een herpesinfectie verschijnen de vlekken als geclusterde
blaasjes en gaan ze vaak gepaard met
koorts en
gezwollen lymfeklieren in de lies.
Bij een chronische eikelontsteking, die voornamelijk wordt veroorzaakt door een vernauwing van de voorhuid, is het vaak mogelijk om gladde roodbruine vlekken met een vochtig oppervlak waar te nemen. Als het gaat om bloemkoolachtige gezwellen, kan het humaan papillomavirus (HPV) de trigger zijn. Ook leidt een syfilis-infectie tot zweren op de penis.
Onderzoek en diagnose
De diagnose van balanitis of zelfs het uitsluiten van ontstekingen kan worden uitgevoerd door je huisarts. Na de beschrijving van de klachten wordt je lichamelijk onderzocht. Dit bestaat uit het onderzoeken van de penis, wat bestaat uit het bekijken en onderzoeken van de eikel maar ook de voorhuid om bijvoorbeeld een ontsteking of een mogelijke vernauwing van de voorhuid te detecteren. Ook veranderingen van de penis met betrekking tot de kleur of de structuur moeten nauwkeurig worden onderzocht door de arts. Het onderzoeken van de lymfeklieren in de lies maakt ook deel uit van het onderzoek.
Een uitstrijkje van de penis moet worden genomen in geval van vermoedelijke infectieuze balanitis. Indien nodig kan een
bloedtest worden uitgevoerd om ontstekingswaarden die op een zich verspreidende infectie kunnen wijzen, te detecteren. Als het verloop van de eikelontsteking erg ingewikkeld en langdurig is, kan het in sommige gevallen nodig zijn om een weefselmonster te nemen en het te onderzoeken onder de microscoop (biopsie). Hierdoor kan met name een tumor worden uitgesloten. Als de oorzaak van roodheid in de urinewegen wordt vermoed, kan de arts een echografisch onderzoek uitvoeren en eventuele afwijkingen aldaar herkennen.
Behandeling van roodheid van de glanspenis
Het is belangrijk om een ontsteking van de eikel tijdig en correct te behandelen. Als dit niet lukt, kan de ontsteking zich langs de urinewegen verspreiden en leiden tot een
urineweginfectie,
blaas- of
prostaatontsteking.
De behandeling hangt af van het uiterlijk en de oorzaak van de ontsteking. In de meeste gevallen is een lokale behandeling voldoende. De belangrijkste basisbehandeling is een goede intieme zorg. Dit omvat dagelijks wassen van de penis en eikel met lauw water en vervolgens grondig drogen.
Als bacteriën de trigger zijn, wordt dit meestal behandeld met antibiotische zalven. Zalven met een actief ingrediënt tegen schimmels zijn ook beschikbaar in geval van een schimmelinfectie. Als een infectie niet de oorzaak is, kan een cortison bevattende zalf worden aangebracht en kan de ontsteking op deze manier worden behandeld. Als de lokale therapie onvoldoende soelaas biedt, kan het nodig zijn om tabletten in te nemen. Dit wordt een systemische behandeling genoemd.
Bij eikelontstekingen die steeds weer voorkomen, is vaak een vernauwing van de voorhuid (fimosis) de oorzaak. Hier wordt het aanbevolen om de voorhuid operatief te verwijderen, een besnijdenis. Daarna kunnen zich geen substanties meer ophopen onder de voorhuid en is de vatbaarheid voor infecties verminderd.
Lees verder