Gezwollen eikel: symptomen en oorzaken zwelling glanspenis

De eikel of glanspenis verwijst in het algemeen naar het ronde uiteinde van het mannelijke lid. De eikel is erg gevoelig en heeft veel zenuwen. In de eikel ligt ook de opening van de urethra of plasbuis. Over het algemeen is zwelling echter een uitdrukking van een verhoogde vochtophoping in het weefsel en een van de klassieke vijf tekenen van ontsteking: dolor (lokale pijn), calor (lokale warmte), tumor (lokale zwelling), rubor (lokale roodheid) en functio laesa (functieverlies). Een zwelling van de eikel of gezwollen eikel kan worden veroorzaakt door volledig verschillende oorzaken (allergieën, infecties, trauma) en je doet er verstandig aan om het door een arts te laten beoordelen.

• Oorzaken van een gezwollen eikel
• Symptomen zwelling van de glanspenis
• Jeuk en een gezwollen eikel
• Roodheid en een gezwollen eikel
• Purulente afscheiding bij een gezwollen eikel
• Opgezette lymfeklieren en een gezwollen eikel
• Pijn en een gezwollen eikel
• Eikelzwelling na besnijdenis
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek
• Lichamelijk onderzoek
• Behandeling van een eikelzwelling
• Gezwollen eikel bij kinderen

Oorzaken van een gezwollen eikel

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van een gezwollen eikel. Zwelling kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een allergische reactie op latex in condooms. Bovendien kunnen insectenbeten in de eikel voor mogelijke zwelling zorgen. Maar bovenal zijn ontstekingsprocessen de oorzaak voor zwelling van de glanspenis. Deze ontstekingsprocessen kunnen worden geactiveerd afhankelijk van verschillende omstandigheden, zoals schimmels, virussen of bacteriën.

In de kindertijd komt ontsteking van de eikel vooral voor omdat de voorhuid nog steeds is versmolten met de eikel. Daardoor kan afscheiding zich ophopen onder de voorhuid, waardoor de huidplooien kunnen dienen als broedplaats voor bacteriën. In de puberteit en bij het seksueel actief worden, is geslachtsgemeenschap of masturbatie de meest voorkomende oorzaak van zwelling van de eikel. Het kan komen door mechanische irritatie of worden veroorzaakt door seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's). Bij oudere mannen wordt de ontsteking vaak veroorzaakt door andere onderliggende ziekten, zoals diabetes. Bovendien kunnen ziekteverwekkers bij ouderen, vooral door de dunner wordende huidbarrière, gemakkelijker in de huid doordringen.

Symptomen zwelling van de glanspenis

Naast zwelling van de eikel of glanspenis kunnen er andere symptomen zijn die aanwijzingen geven die belangrijk kunnen zijn voor het stellen van de juiste diagnose. In het genitale gebied zijn er altijd seksueel overdraagbare aandoeningen om over na te denken, als gevolg van bacteriën en virussen die worden overgedragen door onbeschermde geslachtsgemeenschap en die ziekten kunnen veroorzaken. Bij ontstekingsprocessen moet er een uitstrijkje worden gemaakt om de ziekteverwekker te identificeren.

Jeuk en een gezwollen eikel

Jeuk aan de eikel kan een ander symptoom zijn van balanitis, een ontsteking van de eikel, maar het kan ook worden veroorzaakt door schimmelinfecties van de penis. Een schimmelinfectie kan via intiem contact met de partner worden overgedragen. Maar ook de ziekteverwekkers van seksueel overdraagbare aandoeningen veroorzaken jeuk, voornamelijk chlamydia.

Roodheid en een gezwollen eikel

Roodheid van de eikel kan duiden op overstimulatie. Mechanische stress kan de eikel beschadigen als de natuurlijke beschermlaag wordt versleten door zware wrijving. Bovendien is roodheid ook een uitdrukking van ontstekingsprocessen. Een pijnlijk rode en gezwollen eikel is het belangrijkste symptoom van balanitis, een infectie van het slijmvlies dat de eikel van de penis bekleedt. Bovendien kan dit ook leiden tot jeuk en stinkende afscheiding. Terugtrekking van de voorhuid en plassen worden bemoeilijkt door de zwelling. Een andere oorzaak van roodheid is een schimmelinfectie van de eikel, waarbij er ook een witte aanslag op de eikel ontstaat die moeilijk weg te wassen is. Jeuk komt ook voor bij schimmelinfecties.

Purulente afscheiding bij een gezwollen eikel

Bij etterende afscheiding is het belangrijk om de oorsprong van de pus te bepalen. Als de etterende afscheiding zijn oorsprong heeft in de urethra of plasbuis en je een branderig gevoel hebt bij het plassen, is het mogelijk dat je besmet bent met geïnfecteerd bent met gonorroe, ook wel druiper genoemd. Purulente afscheiding uit de urethra kan een symptoom zijn van een urineweginfectie, die minder vaak voorkomt bij mannen dan bij vrouwen en meestal alleen op hogere leeftijd voorkomt.

Als de pus uit de eikel zelf komt, moet je zoeken naar verwondingen of zweren. Wanneer er zich pus afscheidt, is dit een teken dat de eikel geinfecteerd is geraakt. Purulente afscheiding of waterige afscheiding kan ook een teken zijn van balanitis. Af en toe vormen zich blaasjes en puistjes op de eikel. Een ander klinisch beeld is genitale herpes, waarin zich met vloeistof gevulde blaren vormen. Als deze bubbels openbarsten, ontstaat er ook een waterpurulente afscheiding.

Opgezette lymfeklieren en een gezwollen eikel

Gezwollen lymfeklieren zijn meestal een teken dat er een proces plaatsvindt in aangrenzende regio's dat het immuunsysteem activeert. Dit kan een ontstekingsproces zijn, maar ook een kwaadaardig proces. Het onderscheid kan vaak worden gemaakt op basis van de klachten.

De lymfeklieren in het afvoergebied van de penis liggen in de buikholte of in de lies. Een vergrote klier in de lies of als deze pijn doet bij het indrukken, is dit een teken dat de lymfeklier wordt belast door een ontsteking of een ander proces. De seksueel overdraagbare ziekte syfilis veroorzaakt naast zweren op de penis, een zwelling van de lymfeklieren in aangrenzende regio's. Bovendien worden gezwollen lymfeklieren in de lies ook waargenomen worden bij genitale herpes.

Pijn en een gezwollen eikel

Pijn kan al vrij snel optreden bij een zwelling van de eikel, omdat de eikel zeer sterk wordt geïnnerveerd. Balanitis kan pijn veroorzaken, die ook in rust of tijdens het plassen kan optreden. Ernstiger dan de pijn van een eikelontsteking is de pijn geassocieerd met een Spaanse kraag (parafimosis), welke kan ontstaan als de voorhuid over de eikel schiet en vervolgens niet meer terug wil omdat die te nauw is. Dit urologische noodgeval veroorzaakt zeer ernstige pijn en vereist snelle medische behandeling, omdat de eikel en de voorhuid in dit geval ernstig bedreigd zijn.

Eikelzwelling na besnijdenis

Bij besnijdenis mist de eikel aanvankelijk zijn beschermende voorhuid. In de eerste paar dagen wordt de eikel beschermd door vaseline en steriele gazen, dat daarna wordt verwijderd. Overgevoeligheidsreacties zijn normaal. De eikel kan enkele dagen na de operatie er rood en gezwollen uitzien. De zwelling kan worden verminderd door de glanspenis te koelen en indien nodig kunnen zelfs milde pijnstillers worden genomen. Een zwelling van de eikel is normaal in de eerste één tot twee weken na de besnijdenis, afhankelijk van de wondgenezing gaat het sneller of langzamer.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek

Met een gezwollen eikel moet je medische hulp inschakelen. Het begint altijd met een uitgebreid vraaggesprek met de huisarts om de klachten te verhelderen en je medische geschiedenis te begrijpen. Belangrijke onderwerpen met dit symptoom zijn bijvoorbeeld intieme hygiëne, veranderingen in de huid of huidziekten in het algemeen, andere symptomen, problemen met plassen of geslachtsgemeenschap en allergieën (zoals latexallergie).

Lichamelijk onderzoek

Het vraaggesprek met de arts wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek waarbij de eikel en lymfeklieren worden onderzocht. In geval van een vermoedelijke infectieuze ontsteking van de eikel wordt met een wattenstaafje wat afscheiding van de eikel genomen en in het laboratorium kan worden bepaald welke ziekteverwekker verantwoordelijk is voor het ongemak. Zeer zelden is een bloedonderzoek nodig voor de diagnose. En alleen in zeer zeldzame gevallen moet er een weefselverwijdering (biopsie) plaatsvinden voor onderzoek onder de microscoop.

Behandeling van een eikelzwelling

Een zwelling van de eikel kan veel oorzaken hebben en de behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Alleen door een bezoek aan de arts kan worden bepaald wat er precies aan de hand is en wat de behandeling moet zijn. Bij een ontsteking helpen zalven of systemische tabletten om de ziekteverwekkers te stoppen of te doden. In het geval dat de ontsteking of zwelling niet door bacteriën wordt veroorzaakt, kan de huisarts cortisone-bevattende zalven voorschrijven. Als de klachten vaker voorkomen, kan een besnijdenis worden overwogen. Voor seksueel actieve mannen moet door de arts worden uitgesloten dat de zwelling wordt veroorzaakt door een soa, zodat herinfectie of verdere besmetting kan worden voorkomen.

Goede maar niet overdreven lichaams- en intieme hygiëne kan pijnlijke zwelling en ontsteking helpen voorkomen. Kamille zitbaden of kamille spoelingen zijn ook geschikt. Als de zwelling na een paar dagen zelfzorg niet zelf kan worden bestreden, moet een arts worden geraadpleegd, die de onderliggende ziekte kan herkennen en behandelen.

Gezwollen eikel bij kinderen

Bij kinderen of zuigelingen wordt een gezwollen eikel meestal geassocieerd met een ontstoken voorhuid en/of eikelontsteking. Dit komt door het feit dat de voorhuid van kleine jongens nog steeds is versmolten met de eikel en niet kan worden teruggetrokken.

Oudere jongens kunnen ook ontdekken dat er sprake is van een voorhuidvernauwing zodat de voorhuid niet volledig kan worden teruggetrokken. Het kan leiden tot de ophoping van smegma onder de voorhuid. Deze afscheidingen zijn de ideale voedingsbodem voor bacteriën die zich daar vestigen en ontstekingen veroorzaken.

Bij baby's komen ook candida-schimmels in aanmerking. De ontsteking is uiterst pijnlijk en brandt tijdens het plassen. Door antibacteriële of schimmelwerende zalven kan de ontsteking goed worden behandeld. Goede intieme zorg is belangrijk om herontsteking te voorkomen.

Lees verder

• Spaanse kraag (parafimose): symptomen, oorzaak & behandeling
• Eikelontsteking: oorzaken en behandeling van ontstoken eikel
• Voorhuid: problemen met de voorhuid en ontsteking/infectie
• Ontstoken voorhuid (posthitis): symptomen en behandeling
• Rode eikel: oorzaken en behandeling van roodheid glanspenis