Retrofaryngeaal abces: Verzameling van pus achter keelholte

Een retrofaryngeaal abces, ook wel een keelabces genoemd, is een ernstige aandoening waarbij zich een verzameling pus achter de keelholte (retrofaryngeale ruimte) ophoopt. Deze aandoening kan leiden tot ernstige complicaties zoals slikproblemen en ademhalingsmoeilijkheden. De behandeling omvat doorgaans ziekenhuisopname, antibiotica, en mogelijk zuurstoftherapie. Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om levensbedreigende complicaties te voorkomen.

• Epidemiologie van retrofaryngeaal Abces
• Oorzaken van abcesvorming achter de keel
• Bacteriële Infectie
• Trauma
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van de aandoening
• Complicaties van retrofaryngeaal abces
• Preventie
• Preventie van Infecties
• Traumavoorkoming
• Beheer van risicofactoren
• Snelle medische zorg

Epidemiologie van retrofaryngeaal Abces

Een retrofaryngeaal abces is relatief zeldzaam, maar kan potentieel levensbedreigend zijn. Het treft voornamelijk kinderen jonger dan vijf jaar, hoewel het ook bij volwassenen kan voorkomen.

Oorzaken van abcesvorming achter de keel

Een retrofaryngeaal abces ontstaat meestal door een ophoping van geïnfecteerd pus in de retrofaryngeale ruimte. De oorzaken kunnen variëren:

Bacteriële Infectie

Bij kinderen jonger dan vijf jaar is een retrofaryngeaal abces vaak het gevolg van een bacteriële infectie van de hogere luchtwegen. Dit kan leiden tot etterige cervicale lymfadenitis (etterige ontsteking van de lymfeklieren in de nek) en uiteindelijk tot de vorming van een retrofaryngeaal abces. Voorbeelden van luchtweginfecties die kunnen leiden tot een retrofaryngeaal abces zijn:

• Adenoïditis (neusamandelontsteking)
• Faryngitis (keelontsteking)
• Otitis media (middenoorontsteking)
• Rhinitis (neusslijmvliesontsteking)
• Sinusitis (neusbijholteontsteking)
• Tonsillitis (keelamandelontsteking)

Trauma

Bij oudere kinderen en volwassenen kan een retrofaryngeaal abces ontstaan door trauma aan de achterste keelholte, zoals:

• Een tandheelkundige ingreep
• Het eten of inslikken van een scherp voorwerp
• Het inbrengen van een beademingsbuisje of endoscoop via de keelholte
• Het vallen met een voorwerp in de mond

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontwikkelen van een retrofaryngeaal abces zijn onder andere:

• Slechte mondhygiëne
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Een verzwakt immuunsysteem
• Lage sociaaleconomische status
• Andere infecties zoals HIV en tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)

Symptomen

In de vroege fase kunnen de symptomen van een retrofaryngeaal abces lijken op die van een gewone keelontsteking. Naarmate de aandoening vordert, kunnen de symptomen verergeren en kan een groter abces de luchtwegen blokkeren. Mogelijke symptomen zijn onder andere:

• Ademhalingsproblemen:
• Intercostale retracties (spieren tussen de ribben trekken aan tijdens het ademen)
• Snelle ademhaling
• Kortademigheid
• Stridor (gierend, piepend geluid bij inademing)
• Algemeen ziek gevoel
• Stijve nek of zwelling van de nek
• Verandering van de stem (hete aardappelstem, gedempte stem)
• Verminderde eetlust
• Ernstige keelpijn
• Gezwollen lymfeklieren in de nek (cervicale lymfadenopathie)
• Hoesten
• Koorts
• Kwijlen
• Moeite met eten of drinken
• Pijn op de borst (mediastinale extensie)
• Prikkelbaarheid
• Roodheid en zwelling van de keel
• Slikpijn
• Slikproblemen
• Spierspasmen in de nek
• Torticollis (scheefhals): een schuine hoofdhouding (vooral bij kinderen)
• Trismus (mondklem: niet volledig kunnen openen van de mond)
• Weigering om de nek uit te steken door pijn of ongemak

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts zal de symptomen en medische geschiedenis van de patiënt vastleggen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Dit omvat het controleren op zwelling van de wanden van de keelholte. Een keelcultuur kan worden afgenomen met een wattenstaafje om een weefselmonster te verkrijgen. Een volledig bloedonderzoek is ook noodzakelijk. Verdere nuttige beeldvormende onderzoeken omvatten een röntgenfoto van de zijkant van de nek en een CT-scan van de nek met intraveneus contrast. Bij kinderen kan ook een echografie worden uitgevoerd.

Differentiële diagnose
De symptomen van een retrofaryngeaal abces kunnen lijken op die van andere aandoeningen, zoals:

• Epiduraal abces (ontsteking met pus in de schedel of het ruggenmerg)
• Keelholteontsteking
• Longontsteking
• Mondholte-infectie
• Vreemd lichaam in de luchtwegen
• Epiglottitis (levensbedreigende ontsteking van het strotklepje)
• Mediastinitis

Behandeling

Alle patiënten met een bevestigd retrofaryngeaal abces hebben ziekenhuisopname en intraveneuze (via een ader toegediende) antibiotica nodig. Als de luchtwegen zijn geblokkeerd (luchtwegobstructie), wordt zuurstoftoediening of intubatie (het plaatsen van een beademingsbuisje in de keel) uitgevoerd totdat de patiënt zelfstandig kan ademen. De arts zal de luchtwegen van de patiënt zorgvuldig monitoren. Daarnaast wordt intraveneuze vochttoediening gegeven, omdat de patiënt vaak slikpijn en slikproblemen heeft. In veel gevallen is een chirurgische incisie en drainage nodig om het pus uit het abces te verwijderen. Na de operatie moet de patiënt nuchter blijven totdat alle tekenen van het abces zijn verdwenen.

Prognose van de aandoening

Een retrofaryngeaal abces is een levensbedreigende aandoening die snel kan leiden tot luchtwegobstructie en zelfs de dood. De prognose is beter als de diagnose vroeg wordt gesteld en de behandeling onmiddellijk wordt gestart. Patiënten hebben vaak uitgebreide revalidatie nodig om spierkracht, gewrichtsbeweging en spraak te herstellen. Een agressieve behandeling op een afdeling intensieve zorgen kan de overlevingskansen aanzienlijk verbeteren. Vertraging in de behandeling kan leiden tot ernstige complicaties en een sterftecijfer van meer dan 40%.

Complicaties van retrofaryngeaal abces

Een retrofaryngeaal abces kan leiden tot verschillende ernstige complicaties, waaronder:

• ARDS (acute respiratory distress syndrome) (longaandoening)
• Bloed ophoesten door bloeding rond het abces
• Bloedvergiftiging en septische shock
• Bronchiale erosie
• Bloedstolsel in de halsaderen
• Longontsteking
• Luchtwegobstructie
• Slokdarmperforatie
• Erosie in de halsslagader of halsader
• Hersenzenuwverlammingen
• Syndroom van Lemierre
• Jugulaire veneuze trombose
• Mediastinitis (ontsteking van de borstkasruimte tussen de longen)
• Meningoencefalitis
• Osteomyelitis (botontsteking)
• Spasmen van het strottenhoofd

Preventie

Preventie van een retrofaryngeaal abces richt zich op het verminderen van de risicofactoren en het voorkomen van de aandoeningen die tot deze ernstige complicatie kunnen leiden. De volgende maatregelen kunnen helpen bij het voorkomen van een retrofaryngeaal abces:

Preventie van Infecties

• Regelmatige mondhygiëne: Zorg voor een goede mondverzorging door regelmatig tanden te poetsen en flossen, en bezoek regelmatig de tandarts.
• Vaccinaties: Zorg ervoor dat vaccinaties up-to-date zijn, met name tegen infecties die kunnen leiden tot complicaties zoals adenoïditis en tonsillitis.
• Behandeling van luchtweginfecties: Behandel luchtweginfecties zoals faryngitis en otitis media adequaat en tijdig om complicaties te voorkomen.

Traumavoorkoming

• Veiligheidsmaatregelen: Vermijd het inslikken van scherpe voorwerpen en wees voorzichtig bij tandheelkundige procedures en andere medische ingrepen.
• Gebruik van bescherming: Gebruik mondbescherming bij risicovolle activiteiten om letsel aan de keelholte te voorkomen.

Beheer van risicofactoren

• Beheer van diabetes: Zorg voor goede controle van diabetes mellitus door regelmatig de bloedsuikerspiegel te controleren en een gezonde levensstijl te handhaven.
• Verbeteren van immuniteit: Versterk het immuunsysteem door een gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap. Raadpleeg een arts bij een verzwakt immuunsysteem of chronische aandoeningen zoals HIV en tuberculose.

Snelle medische zorg

Raadpleeg onmiddellijk een arts bij symptomen van een luchtweginfectie of als er tekenen zijn van een mogelijk retrofaryngeaal abces. Vroege behandeling kan helpen bij het voorkomen van de ontwikkeling van ernstige complicaties.

Lees verder

• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën