Blaasfistel: Abnormale opening tussen blaas & darm of vagina

De blaas is een ballonvormig orgaan dat urine opslaat, die in de nieren wordt geproduceerd. De blaas blijft op zijn plaats door bekkenspieren in het onderste deel van de buik. Een niet-volle blaas is ontspannen. Zenuwsignalen in de hersenen laten weten dat de blaas vol raakt, waardoor een plasdrang ontstaat. De hersenen vertellen de blaasspieren dan om te knijpen (samen te trekken). Een blaasfistel is een aandoening waarbij zich een abnormale opening vormt tussen de blaas en een ander orgaan of de huid. Meestal ontstaat een opening tussen de blaas en de darm (enterovesicale fistel) of tussen de blaas en de vagina (vesicovaginale fistel). Deze aandoening veroorzaakt onder andere stinkende urine. De arts behandelt het onderliggende probleem en voert een chirurgische ingreep uit om de fistel te herstellen.

• Oorzaken van abnormale opening tussen blaas en darm of vagina
• Fistelvorming tussen blaas en vagina (vesicovaginale fistel)
• Fistelvorming tussen blaas en darm (enterovesicale fistel)
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van vesicovaginale fistel
• Prognose van blaasfistels

Oorzaken van abnormale opening tussen blaas en darm of vagina

Een blaasfistel op de huid ontstaat wanneer de blaasuitgang wordt geblokkeerd en de blaas is beschadigd. Dit is mogelijk te wijten aan een letsel of een eerdere operatie.

Fistelvorming tussen blaas en vagina (vesicovaginale fistel)

Vesicovaginale fistels komen tot stand na een urologische of gynaecologische operatie. Ze zijn eveneens gekoppeld aan gynaecologische kankers. Fistels aan zowel de vagina als de darm ontstaan soms ook als gevolg van radiotherapie.

Fistelvorming tussen blaas en darm (enterovesicale fistel)

Fistels aan de darm zijn meestal het gevolg van een ziekte die ontstekingen veroorzaakt, zoals de ziekte van Crohn (inflammatoire darmaandoening met diarree en buikpijn) of diverticulitis. Circa 20% van de darmfistels resulteert uit darmkanker.

Symptomen

Een patiënt met een blaasfistel kampt met frequente urineweginfecties. Andere tekenen zijn stinkende urine, urine die eruit ziet als of ruikt naar ontlasting. Het is ook mogelijk dat er gas uit de urethra komt bij het plassen. De urethra is de buis die urine van de blaas naar buiten het lichaam afvoert.

Diagnose en onderzoeken

Blaasfistels diagnosticeert de arts met een CT-scan of een röntgenfoto van het bekkengebied. De arts brengt een kleurstof (contrastvloeistof) in de blaas via een ader (intraveneus) of via een katheter, zodat deze goed zichtbaar is in röntgenstralen. Mogelijk voert de arts bovendien een cystoscopie (inwendig kijkonderzoek van de blaas) uit. Hiervoor maakt hij gebruik van een cystoscoop, een lange, dunne telescoop met een licht aan het einde. In sommige gevallen is een röntgenfoto met contrast ook inzetbaar voor het onderzoeken van andere organen (zoals de darm).

Behandeling van vesicovaginale fistel

Meestal is een operatieve ingreep nodig om het beschadigde deel van de blaas te verwijderen. De arts verplaatst gezond weefsel tussen de blaas en het andere orgaan om de opening te blokkeren. Als de fistel resulteert uit een ziekte, zoals darmkanker of een ontstekingsziekte, zet de arts de fistel tijdens de operatie vast om die ziekte te behandelen. Na de operatie draagt de patiënt gedurende enkele weken een blaaskatheter. Verder behandelt de arts het onderliggend probleem.

Prognose van blaasfistels

Het succes van de operatie hangt af van de mogelijkheid van de chirurg om de belangrijkste ziekte te verwijderen. Er moet immers gezond weefsel zijn om de fistel mee te sluiten. Wanneer de patiënt lijdt aan kanker die niet te verwijderen is of wanneer de patiënt lijdt aan een slechte bloedstroom als gevolg van radiotherapie, zijn de resultaten mogelijk niet zo goed.