Enterocutane fistel: Verbinding tussen maag of darm en huid
Een enterocutane fistel is een abnormale verbinding die ontstaat tussen het darmkanaal of de maag en de huid of een wonde. Hierdoor lekt de inhoud van de maag of darmen door naar de huid. Dit resulteert in onder andere buikpijn of ondervoeding, en ook tekenen van een infectie zoals koorts en een snelle hartslag. Soms genezen enterocutane fistels vanzelf, maar soms is ook een operatie nodig om de fistel te sluiten en het maagdarmkanaal opnieuw te verbinden. De prognose is variabel, maar soms komen wel ernstige complicaties tot stand.
Oorzaken van vorming enterocutane fistels: Vaak door operatie
Chirurgie
Fistelvorming komt het meest voor na operaties voor de
behandeling van kanker, operaties van
inflammatoire darmziekten of het repareren van
verklevingen.
Spontaan
In circa 15-25% van de gevallen treedt de enterocutane fistel spontaan op. Spontane fistels komen voor bij:
Risicofactoren
Patiënten met
ondervoeding of patiënten die reeds
radiotherapie ondergaan hebben, hebben een verhoogd risico op het krijgen van en enterocutane fistel.
Symptomen
Door de enterocutane fistels lekt inhoud van de darmen of
maag door een wonde of opening in de huid. De inhoud komt hierdoor in een ander lichaamsdeel of buiten het lichaam terecht. Andere symptomen waarmee een patiënt mogelijk te maken krijgt, omvatten
uitdroging,
buikpijn,
diarree en
ondervoeding. Verder ontstaan ook tekenen van een infectie, zoals
koorts,
koude rillingen en een
snelle hartslag (tachycardie).
Diagnose en onderzoeken
De arts bevraagt eerst de patiënt over zijn symptomen en
medische geschiedenis. De arts voert daarna een grondig lichamelijk onderzoek uit. Vervolgens bestelt hij verdere onderzoeken voor het bevestigen van de diagnose met na een
echografie van de buik, een
CT-scan van de buik, een
bariumklysma (
röntgenfoto van de dikke darm), een
bariumsliktest (serie röntgenfoto’s van de
slokdarm) en een fistulografie (injecteren van contrastkleurstof in de opening van de huid van een enterocutane fistel en dan röntgenfoto’s maken).
Behandeling van abnormale verbinding tussen darm of maag en huid of wonde
Spontaan herstel
Soms geneest de enterocutane fistel vanzelf na een twee tot acht weken en dan is een chirurgische behandeling niet nodig. Wel krijgt de patiënt advies van een voedingsdeskundige tijdens het herstelproces van de fistel. Andere patiënten krijgen voeding via een buisje dat verbonden is met de maag of darm. Soms is intraveneuze (via een ader) voeding nodig en dan vooral wanneer de darmen moeten rusten.
Chirurgie
Geneest de fistel echter niet spontaan, dan is een complexe buikoperatie vereist om de fistel te sluiten en het maagdarmkanaal opnieuw te verbinden. Na de operatie is vaak gespecialiseerde wondverzorging, voedingsrevalidatie en fysiotherapie nodig. Verder krijgen patiënten
antibiotica voorgeschreven om infecties te voorkomen of onder controle te krijgen.
Ondersteuning
Tot slot is een goede psychische en emotionele ondersteuning van zowel de patiënt als de familie vereist.
Prognose
De prognose is variabel. Af en toe komen patiënten te overlijden als gevolg van sepsis (
bloedvergiftiging), ondervoeding en vocht- of
elektrolytenstoornissen.
Preventie van fistelvorming
Anno december 2019 zijn er geen preventieve maatregelen bekend om fistelvorming te voorkomen.