Pus uit het oor: oorzaken en behandeling van pus in de oren
Pus uit het oor is een proces dat veroorzaakt wordt door bacteriële ziekteverwekkers. Pus of etter bestaat vooral uit dode witte bloedcellen, bacteriën en soms resten van necrotisch weefsel. Pus is een natuurlijk afbraakproduct dat wordt veroorzaakt door een langer bestaande ontsteking. Pus uit het oor wordt veroorzaakt door de afbraak van weefsel en de leukocyten (witte bloedcellen) die betrokken zijn bij het immuunsysteem, waaronder meestal de lymfocyten. Pus uit het oor duidt op een proces van ettering of etterende afscheiding. Pus uit het oor kan voorkomen bij ziekten zoals otitis media of middenoorontsteking, waarbij oorpijn een eerste teken kan zijn.
Oorzaken van pus uit het oor
Pus uit het oor kan velerlei oorzaken hebben. Naast
gehoorgangontsteking of otitis externa, kan deze reactie ook worden veroorzaakt door otitis media of
middenoorontsteking, evenals verwondingen en vreemde voorwerpen in het oor. Pus uit het oor kan ook komen door otitis interna of binnenoorontsteking. Otitis betekent
oorontsteking. Soms betreft het huidirritatie die wordt veroorzaakt door wrijving waarna de huid geïnfecteerd raakt door ziekteverwekkers. Of er is een purulent puistje of een
steenpuist in het oor ontstaan. Deze ontstekingsprocessen geassocieerd met pus uit het oor worden veroorzaakt door bacteriën. Verschillende virussen en schimmels die bijvoorbeeld door het binnendringen van water in het oor terecht zijn gekomen, zijn ook verantwoordelijk voor pus in het oor.
Huisarts raadplegen
Pus uit het oor is altijd een teken van een infectie. Van een infectie is sprake wanneer een micro-organisme, zoals een bacterie, in het lichaam binnendringt en daar schade aanricht. Als er een etterende afscheiding in het binnenoor is, is er in de meeste gevallen sprake van een middenoorontsteking. Een dergelijke ontsteking hoeft niet noodzakelijkerwijs door een arts te worden behandeld als de ontsteking binnen twee tot vier dagen verdwijnt. Als het echter gepaard gaat met een purulente afscheiding, dan zal de arts antibiotica voorschrijven. Als er naast de pus
bloed uit het binnenoor komt, is dit een teken van een beschadigd trommelvlies. Als de pus uit het middenoor niet goed kan wegvloeien, bouwt zich een interne druk op in het oor. Deze druk kan leiden tot een trommelvliesscheur (een gescheurd trommelvlies). Dus als een ontsteking ernstige en ongewone
oorpijn veroorzaakt, moet onmiddellijk een arts worden geraadpleegd. Over het algemeen mag een ontsteking in het oor niet onbehandeld blijven. Ontstekingsremmende medicijnen moeten vanaf het begin worden ingenomen. Als de etterende afscheiding toeneemt, moeten er dringende verdere maatregelen worden genomen.
Onderzoek en diagnose
Het verloop van een ontstekingsproces waarbij zich pus ophoopt in het oor of gewoon door de oorschelp stroomt, gaat vaak gepaard met verschillende onaangename symptomen. Door het feit dat pus in het oor voornamelijk veroorzaakt wordt door een infectie met bacteriën, zijn de typische klachten die ermee gepaard gaan warmte, roodheid en zwelling, evenals oorpijn. Een goede diagnose is hierbij vereist. Bij het stellen van een diagnose gebruikt de huisarts of KNO-arts speciale instrumenten. Een onderzoek van de gehoorgang met behulp van een zogenaamde oorspiegel of otoscoop zal sowieso plaatsvinden. Een otoscoop is een diagnostisch apparaat waarmee je gehoorgang kan worden bekeken. Indien palpatie van het oorkraakbeen pijnlijk blijkt te zijn, als etterige of bloederige afscheiding zichtbaar is of als gehoorverlies optreedt, dan zijn dit belangrijke aanwijzingen voor pus in het oor. Aanhoudende jeuk van de gehoorgang en flinke roodheid zijn ook tekenen van pus in het oor en infectie.
Complicaties van pus in de oren
Als er pus in het oor zit, is dit meestal te wijten aan acute otitis media of middenoorontsteking, een aandoening die in het algemeen slechts enkele dagen klachten veroorzaakt en zelden tot complicaties leidt. Het is meestal het resultaat van een virale of bacteriële infectie in de bovenste luchtwegen die zich vervolgens verspreidt naar het middenoor. Bij otitis media zwelt de zogenaamde buis van Eustachius meestal op, die een verbinding vormt tussen het middenoor en de nasopharynx, de neus-keelholte. Dit betekent dat er geen drukvereffening meer is tussen het middenoor en de omgeving, waardoor een negatieve druk in het middenoor ontstaat. Dit geeft vaak een
drukgevoel in het oor. Als gevolg hiervan vormt zich een verhoogde afscheiding, die zich ophoopt in het middenoor en een perfecte broedplaats voor bacteriën vormt, die zich onder deze omstandigheden kunnen blijven vermenigvuldigen. Het resultaat is ernstige oorpijn met gehoorbeschadiging. Als gevolg hiervan hoopt zich steeds meer pus op, die maar moeilijk afgevoerd kan worden via de buis van Eustachius. Dientengevolge wordt er een steeds grotere druk opgebouwd, die het middenoor en vooral het trommelvlies belast, dat kan scheuren, zodat de pus kan wegvloeien. Er kunnen littekens op het trommelvlies ontstaan hetgeen leidt tot permanente gehoorbeschadiging.
Verdere complicaties zijn
mastoiditis, een bacteriële infectie van de processus mastoïdeus (het uitstekend bot achter het oor). De ontsteking kan zich ook verspreiden naar de hersenvliezen of de hersenen wat leidt tot
hersenvliesontsteking c.q. hersenontsteking. Het binnenoor kan ook worden aangetast, wat kan leiden tot doofheid of onaangename oorgeluiden, ook wel bekend als oorsuizen of
tiinitus.
Behandeling van pus uit het oor
Voor de behandeling van pus uit het oor komen zeer verschillende varianten in aanmerking, afhankelijk van de oorzaak. Als er bijvoorbeeld sprake is van een acute gehoorgangontsteking die pus in het oor heeft veroorzaakt, is het belangrijk de gehoorgang goed te reinigen door een KNO-arts zonder de huid te beschadigen (een 'oortoilet'). Daarna wordt er een tampon (gaasstrookje) diep in de gehoorgang ingebracht met daarop een zure oordruppel of een ontstekingsremmer en antibioticum. Vaak moet de gehoorgang meerdere keren per week worden gereinigd, waarna opnieuw een schone tampon wordt ingebracht. Op een gegeven ogenblik kan worden overgegaan op druppelen zonder tampon.
Pus in het oor kan daarentegen veel gemakkelijker worden verwijderd bij een otitis media of middenoorontsteking. Het is voldoende om pus uit het oor te laten weglopen door een buisje in te brengen. Deze behandelingsoptie vervult twee functies: enerzijds kan pus continu in het oor wegvloeien en anderzijds wordt het genezingsproces van het middenoor bevorderd door betere ventilatie.
Een steenpuist in het oor, die zich manifesteert door onjuiste reiniging van de oren of een infectie, kan ook tot pus uit het oor. Naast de toediening van antibiotica en ontstekingsremmende medicijnen kan het aanbrengen van zalven met cortison verlichting brengen. Als pus zich ophoopt in de steenpuist en pijn veroorzaakt, moet de pus chirurgisch worden verwijderd. In de meeste gevallen kan
drainage van de steenpuist (het maken van een sneetje in de steenpuist) voldoende zijn, zodat pus in het oor uit zichzelf kan vloeien.
Vooruitzichten en prognose
In de meeste gevallen wordt pus uit het oor veroorzaakt door een bacteriële infectie. Het verloop van de ziekte is erg moeilijk te voorspellen, omdat het erg afhankelijk is van het feit of er (tijdig) behandeling plaatsvindt. Als er een ophoping van pus in het oor is, is er een grote kans dat er ernstige pijn in het oor zal zijn. Als er geen behandeling door een arts plaatsvindt, zal de pijn vaak aanzienlijk verergeren. Een dergelijke infectie kan zich door het lichaam verspreiden en een bacteriële infectie veroorzaken.
Hoofdpijn, hoge temperatuur (
koorts),
misselijkheid of
braken treden op. Als je vroegtijdig naar een arts gaat in het geval van pus uit je oor, kun je vaak complicaties vermijden of effectief bestrijden. Ontstekingsremmende middelen verminderen de ontsteking zodat de productie van pus wordt verminderd. Binnen een paar dagen kun je dan een aanzienlijke verlichting van de klachten ervaren.
Preventie
Om pus in of uit het oor te voorkomen, is het raadzaam om preventieve regels in te voeren die eenvoudig te implementeren zijn. Zorg ervoor dat er geen pus in het oor ontstaat door verwondingen. Vermijdt derhalve oorpeuteren, haal alleen zichtbaar oorsmeer weg en gebruik vooral geen lucifers of haarspelden om de gehoorgang schoon te maken. Als er problemen zijn met het reinigen van de oren, kan een arts dit ook doen Laat na het zwemmen of douchen het water uit de gehoorgang lopen door het hoofd scheef te houden.
Lees verder