Een inleiding in Autisme

Wie op zoek gaat naar informatie over ASS (Autistisch Spectrum Syndroom) hoeft niet ver te zoeken, er zijn boeken, websites en artikelen te over, veelal geschreven door deskundigen en ouders van mensen met autisme (autisten), en haast onvermijdelijk lijken de woorden stoornis, beperking, aandoening en handicap. Nu zal ik ook niet zeggen dat het niet als dusdanig ervaren wordt door autisten of hun omgeving, maar vaak zie ik mijn ‘beperkingen’ op zichzelf niet als handicap.

Iedere autist is anders

Zoals geen twee mensen hetzelfde zijn, zo divers is autisme ook. Je zult geen twee autisten tegenkomen die precies hetzelfde pakketje aan symptomen hebben. Zo kun je van de ene autist nauwelijks merken dat deze autistisch is, terwijl je bij een andere autist direct ziet aan zijn houding en gedrag dat hij ‘anders’ is. Ook heeft autisme niet veel met intelligentie te maken, er zijn autisten die een laag IQ hebben, er zijn ook autisten die hoogbegaafd zijn, de meesten autisten hebben een IQ dat rond het gemiddelde ligt. Sommige autisten functioneren prima zonder hulp binnen onze maatschappij, maar de meesten hebben vroeg of laat enige vorm van hulpverlening nodig.

Autisme en structuur

Structuur is een groot probleem voor veel autisten, toch is dit al een van de symptomen die niet alle autisten als een probleem ervaren. Voor veel autisten is het opbouwen van een werkende structuur een gevecht dat dagelijks gevoerd wordt, maar vaak kunnen ze de structuur prima hanteren wanneer deze eenmaal is aangebracht. De weg naar die structuur is voor de ene autist als vanzelfsprekend, terwijl het voor een andere autist kan zijn alsof hij door een doolhof dwaalt met een blinddoek op waardoor hij elke keer de verkeerde gang in loopt. Wonderen moeten hier dan ook niet bij verwacht worden, het opbouwen van een structuur duurt lang, het vinden van een structuur die bij een leven past in een wereld waar je je een vreemde voelt nog veel langer.

De vreemde wereld

Autisten voelen zich namelijk vaak vreemd in deze wereld, wat ook niet zo gek is want eerlijk gezegd, begrijpen we er weinig van, daarbij begrijpt ‘de wereld’ ons vaak ook niet. De meeste autisten hebben dan ook moeite met communiceren en het interpreteren van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal in gesprekken. Sommige autisten zijn hun leven lang bezig met het bestuderen van deze signalen en hun betekenissen, waardoor ze wel iets makkelijker kunnen communiceren, maar het zal nooit een tweede natuur worden. Andersom is het natuurlijk ook lastig om signalen te geven die jezelf niet bekend zijn, waardoor een autist op zijn gesprekspartner vaak ook als ‘anders’ wordt ervaren.

De vormen van autisme

Autisme is er in vele soorten en maten, een aantal vormen zijn al benoemd door de wetenschap, zo is er dus het Syndroom van Asperger, maar ook klassiek autisme, desintegratiestoornis van de kinderleeftijd en het RETT-syndroom zijn aandoeningen die binnen het autistisch spectrum vallen. Er zijn waarschijnlijk nog meer vormen van autisme, zoals MCDD (Multiple Complex Development Disorder), een vorm van autisme die nog niet in de DSM-IV-TR beschreven staat, welke de criteria voor diagnosestelling voorlegt. Deze vormen zijn samengevat onder het kopje PDD-NOS (Pervasive Development Disorder-Not Other Specified) en de kans is bestaat dat hier in de toekomst nog meer vormen uit voortkomen.