Hormoonzalf en het gebruik

Een hormoonzalf wordt ook wel een corticosteroïdenzalf genoemd. Enkele huidziekten waarbij hormoonzalven veel worden gebruikt, zijn onder andere eczeem en psoriasis. Er zijn vier klassen hormoonzalven. Hormoonzalf is niet zomaar een zalf om mee rond te smeren. Helaas hebben hormoonzalven ook bijwerkingen.

Hormoonzalf

Een hormoonzalf wordt ook wel een corticosteroïdenzalf genoemd. Corticosteroïden zijn de namaak van een hormoon dat normaal zelf door het lichaam word aangemaakt. Deze hormonen zijn bijnierschorshormonen en worden door de bijnieren aangemaakt. Een van deze hormonen die de bijnierschors aanmaakt zijn glucocorticoïde. Deze zorgen onder andere voor het onderdrukken van ontstekingen. Wanneer hier een tekort van is, dan ontstaan er al snel ontstekingsreacties van de huid. Om deze ontstekingen van de huid tegen te gaan, word er een hormoonzalf voorgeschreven waarin de chemische variant van deze hormonen zit verwerkt.

Huidziekten

Enkele huidziekten waarbij hormoonzalven veel worden gebruikt, zijn onder andere eczeem en psoriasis. Eczeem is een jeukende ontsteking van de huid. Psoriasis is een versnelde groei van huidcellen waardoor er een dikke rode laag oude huidcellen achterblijft. Voor beiden huidziekten blijkt een hormoonzalf wel effectief.

Sterkten

Er zijn vier klassen hormoonzalven.

• klasse 1: Lichte corticosteroïden. Wordt veel bij huidziekten in het gezicht gebruikt.
• klasse 2: Vrij sterke corticosteroïden. Bij kinderen veel gebruikt, zoals bij eczeem.
• klasse 3: Sterke corticosteroïden. Wordt vaak gebruikt bij psoriasis. Niet voor gebruik in het gezicht.
• klasse 4: Zeer sterke corticosteroïden: Bij psoriasis of bij zeer hardnekkige huidaandoeningen. Zeer sterk dus voor tijdelijk gebruik.

Het gebruik van hormoonzalf

Hormoonzalf is niet zomaar een zalf om mee rond te smeren. Vooral de klasse 3 en 4 moeten met mate worden gebruikt. Breng de hormoonzalf dun aan en gebruik hem niet vaker dan is voorgeschreven. Een juiste hoeveelheid is een vingertop van de hormoonzalf. Men moet ook niet bang zijn om een hormoonzalf te gebruiken, bij te weinig gebruik werkt deze namelijk niet. Meestal gebruikt men de zalf een tot tweemaal per dag. Ook is er altijd een periode van rust na het gebruik van hormoonzalf. Dit houdt in dat de hormoonzalf bijvoorbeeld drie dagen achtereen wordt gesmeerd, waarna er een periode van rust plaats vindt van een aantal dagen. In deze dagen wordt er niet met hormoonzalf gesmeerd, maar met een onderhoudszalf zoals een vaselinezalf. Gebruik de sterke klassen hormoonzalf niet in het gezicht, maar alleen op armen, benen en romp. Leen ook geen hormoonzalf uit of gebruik geen hormoonzalf van een ander persoon.

Gebruik samen met de hormoonzalf ook een onderhoudszalf Dit is vaak een vette zalf, zoals een vaselinezalf. De onderhoudszalf dient dagelijks gebruikt te worden, en meerdere malen per dag. Een onderhoudszalf houdt de huid vet en voorkomt dat deze te veel uitdroogt. Helaas geneest een onderhoudszalf niet, maar dient ter ondersteuning.

Bijwerkingen

Helaas hebben hormoonzalven ook bijwerkingen. Bij verkeerd gebruik van de hormoonzalf, kunnen de bijwerkingen zelfs nadelige gevolgen hebben voor de huid. Deze bijwerkingen treden op na veelvuldig gebruik van hormoonzalven. Men moet dan denken aan maandenlang tot jarenlang gebruik van een hormoonzalf. Een belangrijke bijwerking is dat de huid dunner wordt. Hierdoor scheurt de huid makkelijker en er ontstaan ook makkelijker blauwe plekken. In het gezicht kunnen er meerdere bloedvaatjes ontstaan, die zichtbaar zijn van buitenaf. Helaas herstelt de aangedane schade niet meer, ook niet nadat men is gestopt met het gebruik van hormoonzalf. Wie grote hoeveelheden zware hormoonzalf smeert, kan zich voorstellen dat dit via de huid in het lichaam wordt opgenomen. Hierdoor kan er oedeem ontstaan, of een verhoogde bloeddruk. Ook suikerziekte of botontkalking kan ontstaan. Bij kinderen kan de groei geremd worden. Kinderen die veel hormoonzalven gebruiken moeten daarom altijd op de groei gecontroleerd worden.