Chronisch moe door vitamine D gebrek
Vitamine D is nog steeds een onderschatte vitamine, of eigenlijk gezegd hormoon, maar krijgt gelukkig steeds meer bekendheid door de vele boeken en publicaties van de afgelopen tijd. Hoewel men bij vitamine D in de meeste gevallen alleen maar aan sterke botten denkt levert een gebrek aan vitamine D een breed scala aan klachten op. Dit heb ik zelf enkele jaren kunnen ondervinden.Zonlicht
De aanmaak van vitamine D verloopt via de huid door het ontvangen van UV-B straling. De aangemaakte vitamine D wordt in de lever opgeslagen als de inactieve vitamine D-vorm calcidiol. Wanneer je op een zomerse dag in de zon gaat zitten is je lichaam in staat om binnen 20 minuten voldoende vitamine D aan te maken. Hiervoor is het wel belangrijk dat de zon een sterkte heeft van minimaal zonkracht 3, een lagere kracht levert veel minder of zelfs heel weinig vitamine D op.Helaas zijn de zomers in Nederland als het om vitamine D aanmaak gaat behoorlijk beperkt waardoor menig Nederlander een vitamine D tekort oploopt. Verder hebben wij in Nederland doorgaans meer donkere dagen dan zonnige waardoor dit tekort nog weleens flink kan oplopen, zeker in de wintermaanden.
Het meest eenvoudige advies is om dagelijks 20 minuten in de zon te zitten zonder je gedurende deze tijd in te smeren met zonnebrandcrème. Zonnebrandcrème beperkt de aanmaak van vitamine D met 98% blijkt uit onderzoek gedaan door endocrinoloog Michael Holick.
Lichttherapie en zonnebank
Zoals ik al aangaf wordt vitamine D aangemaakt onder invloed van UV-B straling. Naar de (mogelijk positieve) effecten van zonnebanken bij een tekort aan vitamine D lopen op dit moment enkele wetenschappelijke onderzoeken. KWF publiceerde in september 2010 een artikel getiteld "Aanmaak Vitamine D door zonnebank nog niet bewezen". Deze (tussentijdse) conclusie lijkt vooralsnog sluitend te zijn met de meest recente onderzoeksresultaten die voornamelijk kwaad bloed zetten bij de zonnebankbranche.In Nederland is het zo dat bij een zonnebank veel van de vitamine D producerende UV-B stralen eruit worden gefilterd, aangezien het deel van het UV-spectrum (dat voor vitamine D3 productie verantwoordelijk is) eveneens roodkleuring, verbranding en huidkanker kan veroorzaken. De hoeveelheid UV-straling van zonnebanken is in Nederland beperkt tot 0,3 Watt/m2.
Hoewel huidartsen en dermatologen gebruik maken van UV-licht voor huidproblemen, geven de meesten aan geen voorstander te zijn van zonnebankgebruik en al helemaal niet om vitamine D tekorten te compenseren.
De steeds populairder wordende lichttherapielampen produceren geen UV-B straling en dragen dus ook niet bij aan de aanmaak van vitamine D in je lichaam. Een lichttherapielamp krikt het vitamine D gehalte dus niet op maar werkt wel goed bij winterdepressies, jetlags en SAD. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de lamp effect sorteert op de melatonine en serotonine productie.
Misvatting
Lange tijd gingen huisartsen er van uit dat een vitamine D tekort alleen maar bij donkere mensen of mensen die een boerka dragen voorkomt. Dit is een misvatting die nog ernstig veel aanwezig is onder zorgverleners. Moderne onderzoeken laten zien dat ongeveer 50% van de Nederlanders een vitamine D tekort hebben en dit zijn echt niet alleen maar donkere mensen of boerka dragers."De vastgestelde ondergrens die o.a. door het Universitair Medisch Centrum Groningen wordt gehanteerd is 80 nmol/l."
Klachten
Hieronder vind je een opsomming van veelgenoemde klachten bij een vitamine D tekort.- (extreme) vermoeidheid
- depressie
- spier- en/of gewrichtspijn
- bloedend tandvlees
- angstaanvallen
- lusteloosheid
- verstoorde slaap, veel en vroeg wakker (slaapinsomnie)
- hyperventilatie
- hartkloppingen
- zwakke botten
- traag herstel van weefsel
- krampen en spiertrillingen
Amerikaanse artsen geven aan dat een langdurig vitamine D tekort de reden is dat steeds meer mensen hartproblemen hebben en zien een langdurig tekort op latere leeftijd zelfs als de oorzaak (of belangrijk onderdeel) van veel moderne ziekten en aandoeningen zoals kanker, fibromyalgie, diabetes, parkinson en hartaanvallen. Er lijkt wetenschappelijk steeds meer bewijs te komen dat deze beweringen kloppen.
Medische richtlijnen
Helaas hanteren veel huisartsen prehistorische waarden als het om vitamine D gaat. De vastgestelde ondergrens die o.a. door het Universitair Medisch Centrum Groningen wordt gehanteerd is 80 nmol/l. Alle waarden onder deze ondergrens wijzen op een vitamine D tekort, ook al hanteren ontzettend veel artsen 50 nmol/l als ondergrens. Dit is dus niet correct.Zelfstandig aanvullen
Vitamine D kan gelukkig worden aangevuld. Nu vitamine D tekort steeds vaker in het nieuws is besteden winkels hier ook meer aandacht aan. Een beetje drogist heeft vitamine D in het assortiment opgenomen zodat je dit op eigen gelegenheid kunt aanvullen. Veel fabrikanten hebben in 2012 hun doseringen verhoogd naar 25mcg per tablet, wat overeenkomt met 1000IE. Het gebruik van deze tabletten is volkomen veilig en angst voor overdosering is met deze doseringen ongegrond.Let op: Vitamine D mag niet zomaar worden geslikt door mensen met problemen aan hun lever of nieren, hier dien je je wel van bewust te zijn als je toch besluit om zelfstandig je vitamine D aan te vullen.
Recept
Huisartsen schrijven meestal Devaron voor bij een vitamine D tekort. Dit middel is sinds enkele jaren weer via de apotheek verkrijgbaar, ook zonder recept. Een minitabletje Devaron bevat 10 microgram vitamine D met een waarde van 400IE (internationale eenheden). Gesteld wordt dat het veilig is om tot 50 microgram (=2000IE) te slikken. Hogere doseringen brengen vooralsnog geen grote gezondheidsrisico's met zich mee maar men weet niet wat de gevolgen zijn op lange termijn.Bij tekorten kan van deze dosering worden afgeweken in overleg met een arts. Bij een te laag vitamine D niveau is het verstandig om in overleg met de huisarts 1000 tot 4000IE per dag in te nemen gedurende enkele weken of maanden. In sommige gevallen, bij een ernstig tekort, kan de huisarts ook Colecalciferol in drankvorm voorschrijven. Dit drankje bevat per milliliter 50.000IE, een flink hoge dosering.
Als je vitamine D niveau na enkele weken of maanden weer goed is zullen je klachten verminderen en op den duur helemaal verdwijnen. Letterlijk goed nieuws onder de zon! Mensen geven aan geen last meer te hebben van vermoeidheid overdag, lekkerder in hun vel te zitten, minder of geen hartkloppingen te hebben en veel dieper en beter te slapen. Onderschat het tekort aan vitamine D dus niet en vraag aan je huisarts om, bij twijfel over een tekort, te mogen prikken.
