Hartkatheterisatie

Wat is een hartkatheterisatie en wat betekent het voor u? Als uw arts u voor een hartkatheterisatie doorverwijst, is dat waarschijnlijk omdat u pijn op de borst hebt, een hartklepaandoening of omdat u een hartinfarct hebt doorgemaakt. In dit artikel leest u de belangrijkste dingen die u over zo'n onderzoek moet weten.

Wat zijn (hart)katheters?

Artsen gebruiken de naam katheter voor slangetjes, buisjes of draden waarmee ze het lichaam ingaan voor tal van onderzoeken en behandelingen. De katheters voor hartonderzoek zijn bijzonder buigzaam.
Voor onderzoek aan het hart maakt men gebruik van twee verschillende soorten katheters.

Een holle katheter of slangetje. Deze worden gebruikt:

• om de bloeddruk in uw hart te meten; het andere uiteinde van het slangetje wordt dan aangesloten op een meetapparaat dat een heel nauwkeurige uitslag geeft.
• om vloeistof in uw hart te spuiten; dit gebeurt met vloeibare medicijnen en met contrastvloeistoffen voor het maken van hartfilmpjes.

Katheters om de kransslagaders van uw hart te onderzoeken zijn speciaal voorgevormd.

Een elektrodekatheter
Deze worden gebruikt bij elektrofysiologisch onderzoek, als iemand bijvoorbeeld last heeft van hartritmestoornissen of in aanmerking komt voor een pacemaker. De elektrodekatheter is een draad met in het midden een metalen kern die elektrische prikkels geleidt. Via deze katheter kunnen elektrische prikkels naar het hart worden gestuurd of kan de elektrische activiteit van het hart worden gemeten.

Hoe komt een hartkatheter in uw hart?

Hartkatheters zijn gemiddeld ongeveer een meter lang; in ieder geval lang genoeg om door uw bloedvaten heen in uw hart te komen. De cardioloog prikt een ader of slagader aan in uw lies, in uw bovenarm of in uw pols, en schuift de katheter door die (slag)ader heen naar het hart of de kransslagader.
Of de slagader of de ader wordt geprikt, hangt af van het deel van het hart dat de cardioloog wil bereiken: via de slagader komt de katheter in de linkerhelft van het hart terecht, via de ader in de rechterhelft.
De cardioloog bespreekt vantevoren met u of het onderzoek plaatsvindt via uw lies, uw bovenarm of uw pols.

Waar verricht men hartkatheterisaties?

Ziekenhuizen hebben aparte katheterisatiekamers voor dit soort onderzoeken. Tussen tal van indrukwekkende apparaten staat hier ook het röntgenapparaat met een scherm waarop de cardioloog precies kan volgen hoe de katheter door uw bloedvat schuift, hoe het hart zich gedraadt, en wat er verder gebeurt. Bijvoorbeeld als er contrastvloeistof wordt ingespoten, is op het scherm te zien hoe het bloed precies in uw hart stroomt.
Tijdens of na het onderzoek laat men u meestal op het scherm meekijken. Alles wat op het röntgenapparaat te zien is, wordt ook op een filmpje vastgelegd en opgeslagen. Zo kan men het later nog eens terug kijken.

Verdoven en prikken

Zonder verdoving zou het prikken en inbrengen van de katheter te pijnlijk zijn. Daarom zal men met een minder pijnlijke prik de huid in de lies, de elleboog of de pols, en de weefsels daar meteer onder, verdoven.
Om het gaatje open te houden voor het naar binnen schuiven van de katheters, zet men er een hulsje in.
In de bloedvaten kunt u geen pijn voelen. Sommige mensen ervaren het wel als een ongenaam of een kriebelend gevoel.

Minder aangename kanten en de risico's

Het inspuiten van de contrastvloeistof in het hart kan u een warm gevoel door uw hele lichaam berzorgen, en ook het gevoel dat u moet plassen. Dat gevoel van warmte is na vijftien seconden over. Het komt ook wel eens voor dat iemand zich misselijk voelt; in de meeste ziekenhuizen wil men daarom dat uw maag leeg is. Het inspuiten van contrastvloeistof in de kransslagaders kan wel eens pijn op de borst veroorzaken. Als dat zo is, moet u dat meteen zeggen. Dan krijgt u een tabletje voor onder de tong of een nitroglycerinespray, en wacht men met het onderzoek tot de pijn voorbij is.

Ook zijn er aan een hartkatheterisatie ook risico's verbonden. Meestal verlopen de onderzoeken gelukkig zonder problemen.

Ongewenste bijverschijnselen zijn:

• bloeduitstorting bij het prikgat
• afwijkingen van het hartritme
• overgevoeligheidsreacties op de contrastvloeistof
• kramp van de kransslagader

Ernstige complicaties zijn:

• de vorming van bloedstolsels die tot een hartinfarct of een herseninfarct kunnen leiden
• overbelasting van de bloedsomloop en kortademigheid door de hoeveelheid contrastvloeistof
• beschadegingen aan het bloedvat die inwendige bloedingen kunnen veroorzaken