Hartklepoperatie en intensive care

Zodra de anesthesist de patient onder narcose heeft gebracht, merkt de patient niets van wat er vervolgens allemaal gebeurt. In die tijd wordt de borstkas en eventueel een been met jodium (of een ander middel bij allergische gevoeligheid bij de patient) ontsmet. Het hele lichaam van de patient wordt afgedekt met steriele doeken, waarna de operatie plaatsvindt. Zo'n operatie duurt gemiddeld drie tot vijf uur.

Het openen van het borstbeen

De chirurg opent het borstbeen van de patient. Hij kan bij het hart komen door daarna de twee helften met de ribben opzij te duwen. Door het openen van het borstbeen ontstaat een wond van 20 centimeter.

Het stilleggen van het hart

Bij de operatie worden de bloedsomloop en de ademhaling van de patient aangesloten op de hart-longmachine. Het bloed van de patient moet immers bijven stromen, zuurstof opnemen en afvalstoffen afgeven. Met een buis wordt het bloed uit de rechterkamer van het hart van de patient naar de machine geleid en met een andere buis pompt de machine het behandelde bloed weer terug naar de aorta (lichaamsslagader). Omdat bloed buiten het lichaam in principe altijd meteen stolt, wordt een antistollingsmiddel toegevoegd. De vloeistof die door de hart-longmachine wordt gepompt, is iets koeler dan de normale lichaamstemperatuur. Op deze manier loopt er dus geen bloed meer door het hart en kan met een speciale vloeistof het hart daadwerkelijk worden stilgelegd.

De definitieve beslissing

Als het hart stilstaat, opent de chirurg het hart om de klep die hij gaat opereren te bekijken (of hij opent de grote lichaamsslagader of aorta als het om de aortaklep gaat). Pas op dat moment neemt de chirurg de beslissing welk type klepoperatie hij gaat uitvoeren. Bij klepvervanging verwijdert de chirurg de afwijkende klep geheel of gedeeltelijk en ook de eventuele verkalkingen in de klepring.

Opmerking
Een kunstklep heeft meestal een ring van metaal met textiel waar de hechtingen doorheen kunnen worden gestoken. De chirurg kan de klep zo rondom vastzetten op de plaats van de oude, verwijderde hartklep.

Het geopereerde hart komt weer op gang

Wanneer de chirurg de klepoperatie heeft uitgevoerd, wordt het bloed weer door de kransslagaders geleid zodat het hart weer begint te kloppen en wordt het lichaam van de patient weer op de normale temperatuur gebracht. Langzaam wordt vervolgens de werking van de hart-longmachine verminderd, totdat het hart van de patient zijn totale functie weer heeft overgenomen.

De hechtingen

Vervolgens brengt de chirurg de hechtingen aan en tenslotte hecht hij het borstbeen met dun metaaldraad of ander hechtingsmateriaal weer aan elkaar. Hiermee kan de patient later probleemloos op vliegvelden langs de metaaldetector en in winkels langs antidiefstalpoortjes. De ademhaling van de patient wordt nog wel met een beademingsmachine (of zuurstofkapje) ondersteund zolang de patient onder narcose is. Het hangt van de conditie van de patient en de ingreep af hoe lang de patient op de beademing of het zuurstofkapje blijft aangesloten.

Intensive care

De patient wordt wakker op intensive care. Wanneer er voor de beademing nog een buisje (tube) in de luchtpijp zit, kan de patient nog niet praten. Wanneer hij alleen maar een zuurstofkapje op zijn mond en neus heeft, kan hij wel praten maar is slecht verstaanbaar. Zodra de verpleegkundigen zien dat de patient wakker is, stellen ze hem vragen die hij allemaal kan beantwoorden door ja te knikken of nee te schudden. Als de pateint wakker genoeg is, wordt hij losgekoppeld van de beademingsmachine en wordt het buisje verwijderd. Ziet de patient alles nog wazig? Dat kan, want dan zit er nog beschermende zalf op zijn ogen.

De apparaten om het bed

De apparaten die met piepjes en zoemtonen om het bed van de patient staan houden de patient constant in de gaten. Als er iets met hem gebeurt dat afwijkt van het normale patroon, geven de apparaten een alarmsignaal af en komt er meteen een verpleegkundige kijken en helpen. Enkele apparaten controleren het hart. Ze tellen het aantal hartslagen per minuut en beoordelen automatisch of die regelmatig genoeg zijn. Daarnaast meten ze de bloeddruk.

Overige zaken

Door middel van een infuuspomp en een infuus in de arm of pols van de patient krijgt hij medicijnen in de juiste hoeveelheid toegediend. Voor het verwijderen van overtollig wondvocht heeft de patient twee of meer afvoerbuisjes in zijn borst aan de onderzijde, meestal juist boven de buik en aan zijn been als de chirurg daar een of meer aders heeft weggehaald. Een blaaskatheter voert de urine af en verder heeft de patient permanent een thermometer.

Partner en familie

Wanneer de patient op intensive care ligt kan dat er heel ongewoon en eng uit zien voor partner en familie. Het helpt als de patient en zijn familie of partner zich er van tevoren een voorstelling van hebben kunnen maken hoe de patient er direct na een operatieve ingreep bij ligt. Gewoonlijk mag de patient op de intensive care afdeling kort bezoek ontvangen, steeds van twee personen tegelijk. Meestal ligt een patient een dag op de intensive care afdeling, maar na een uitgebreidere operatie kan dat langer zijn.