Nierbekkenontsteking: oorzaken, symptomen, behandeling

Nierbekkenontsteking of Pyelonefritis is een ontsteking van de nieren en is een nieraandoening die vrij vaak voorkomt. Het wordt meestal veroorzaakt door een bacterie en komt het meest voor bij jong volwassenen en op middelbare leeftijd. Een enkele keer is een schimmel de veroorzaker. Nierbekkenontsteking komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, dit doordat bij vrouwen de urinebuis korter is en een nierbekkenontsteking het gevolg kan zijn van een blaasontsteking.

Nierbekkenontsteking

• Functie van de nieren en het ontstaan van nierbekkenontsteking
• Oorzaken nierbekkenontsteking
• Symptomen nierbekkenontsteking
• Diagnose nierbekkenontsteking
• Behandeling nierbekkenontsteking
• Wanneer moet je naar de dokter gaan?

Functie van de nieren en het ontstaan van nierbekkenontsteking

De nieren halen afvalproducten uit het bloed en zorgen voor de productie van urine. Via de urineleiders wordt de urine getransporteerd naar de blaas en uiteindelijk uitgeplast via de urinebuis. In urine zitten geen bacteriën, maar deze kunnen wel via de urethra en de urinewegen in de nieren terechtkomen en daar een ontsteking veroorzaken. Behalve van buitenaf kunnen bacteriën ook van een ontsteking elders in het lichaam komen en via de bloedbaan in de nieren terechtkomen. Chronische nierbekkenontsteking komt gelukkig minder vaak voor en kan leiden tot littekenvorming in het nierweefsel en kan zelfs leiden tot het slecht functioneren van de nieren. Acute nierbekkenontsteking kan zonder behandeling overgaan en is over het algemeen een ontsteking die goed reageert op behandeling met antibiotica.

Oorzaken nierbekkenontsteking

• Bacteriën, en heel soms schimmels, kunnen via de plasbuis de blaas binnenkomen. Bij vrouwen gebeurt dit sneller dan bij mannen, doordat de plasbuis bij vrouwen korter is, en de opening van de plasbuis ook nog dichter bij de anus ligt. Tijdens het vrijen of bij het verkeerd afvegen na de stoelgang, kunnen bacteriën de plasbuis binnenkomen.
• Diabetes mellitus patiënten hebben meer kans op urineweginfecties, doordat er extra snel bacteriegroei plaatsvindt door de glucose in de urine.
• Een vergrote prostaat blokkeert de normale urinestroom, waardoor in de stilstaande urine bacteriën zich vermenigvuldigen.
• Zwangere vrouwen hebben door de vergrote baarmoeder ook een blokkade van de urinewegen.
• Een blaastumor of nierstenen kunnen de urinestroom ook blokkeren, bovendien kunnen nierstenen bacteriën bevatten.
• Bij het inbrengen van een katheter kunnen ook bacteriën in de blaas terechtkomen.

Symptomen nierbekkenontsteking

• Hoge koorts, gepaard gaande met koude rillingen en hoofdpijn
• Hevige pijn in de rug of zij, eventueel uitstralend naar de lies
• Pijn bij het plassen en veel aandrang hebben om te plassen
• Bloederige, troebele urine
• Stinkende urine
• Overgeven en misselijkheid
• Vermoeidheid
• Pijn in de onderbuik

De klachten kunnen vrij plotseling beginnen en meteen al heftig zijn.

Diagnose nierbekkenontsteking

Als er sprake is van enkele van bovenstaande symptomen, dan staat de diagnose al haast vast. Om zekerheid te hebben zal er nog urine onderzocht worden. Staat het vast dat er sprake is van een infectie, dan wordt er antibiotica voorgeschreven. Vaak wordt er nog een urinekweek gedaan, om te kijken of het medicijn wat is voorgeschreven wel werkzaam is voor de betreffende bacterie. Als de arts vermoed dat er sprake is van een blokkade, anatomische afwijking of nierstenen, dan zal er aanvullend onderzoek nodig zijn, als echografie of bloedonderzoek.

Behandeling nierbekkenontsteking

Behandeling vindt plaats met antibiotica, die dagelijks moeten worden ingenomen, totdat de kuur op is. Na de kuur kan er nog urineonderzoek worden gedaan, om te kijken of de infectie over is. Verder is het belangrijk om veel te drinken, en om naar het toilet te gaan als er aandrang tot plassen is. Houdt verder voldoende rust tot de koorts verdwenen is. Als er sprake is van pijn, dan kunnen er pijnstillers geslikt worden als paracetamol of eventueel ibuprofen of diclofenac.

Over het algemeen geneest een nierbekkenontsteking goed na het slikken van een kuur, zonder dat er restverschijnselen achterblijven.

Wanneer moet je naar de dokter gaan?

Bij bovenstaande symptomen en/of het vermoeden van het hebben van nierbekkenontsteking is het van belang direct naar de huisarts te gaan voor nader onderzoek om nierschade te voorkomen.