Hooikoorts: oorzaak, symptomen, medicatie, immunotherapie

Een loopneus met neusverstoppingen, tranende ogen met roodheid en branderigheid. Voor mensen met hooikoorts breken de lastige maanden van het jaar weer aan, de pollen vliegen door de lucht. Hoeveel procent van de Nederlanders heeft eigenlijk last van hooikoorts, waarom breidt het hooikoortsseizoen zich steeds verder uit, wat kun je doen om minder last te hebben van hooikoorts? Kun je eigenlijk genezen van hooikoorts?

Inhoud artikel

• Wat is hooikoorts
• Bomen, grassen en kruiden die hooikoorts veroorzaken
• Ambrosia
• Symptomen hooikoorts
• Factoren van belang bij hooikoorts
• Het stellen van de diagnose hooikoorts
• Hoeveel mensen in Nederland hebben last van hooikoorts
• Is hooikoorts te genezen?
• Hooikoorts verminderen
• Medicijnen bij hooikoorts
• Immunotherapie
• Hooikoortsberichten/hooikoortsweerbericht
• Hooikoortskalender/pollenkalender
• Informatie over pollen
• Complicaties

Wat is hooikoorts

Hooikoorts is een allergische neusslijmvliesontsteking of allergische rhinitis en wordt ook wel pollinose genoemd. Iemand met hooikoorts is allergisch voor stuifmeelkorrels/pollen, vooral van grassoorten. Daarom treedt hooikoorts met name op in de zomermaanden. Maar ook stof of bijvoorbeeld paardenharen kunnen klachten veroorzaken. Bij sommige mensen blijft het niet beperkt tot de neus maar raken ook de ogen, keel en oren ontstoken. Meestal komt hooikoorts voor bij mensen jonger dan vijfenveertig jaar.

Bomen, grassen en kruiden die hooikoorts veroorzaken

In verschillende periodes zijn verschillende bomen en planten de veroorzakers:

• In de eerste lentemaanden zijn het vooral de bomen die de klachten veroorzaken, denk dan aan de els en de hazelaar.
• In april komt daar de berk bij, deze boom is een grote boosdoener.
• In de zomermaanden zijn het voornamelijk de grassen die de allergische reactie veroorzaken.
• In de herfstmaanden wordt hooikoorts meestal veroorzaakt door bepaalde kruiden zoals salie en ambrosia.

Ambrosia

Ambrosia is een plant die oorspronkelijk niet in ons land voorkomt, maar zich waarschijnlijk onder invloed van de veranderingen in het klimaat sterk lijkt uit te breiden in Nederland. Wereldwijd zijn de pollen van ambrosia de belangrijkste veroorzaker van hooikoorts. In ons land komen drie ambrosiasoorten voor. De planten behoren tot de Composietenfamilie en komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika.

Symptomen hooikoorts

Welke verschijnselen kun je tegenkomen bij iemand met hooikoorts:

• Niezen
• Verstopte neus
• Heel dun snot
• Een kriebelend gevoel in de neus
• Hoesten
• Een piepende ademhaling
• Rode, waterige ogen
• Gevoel van sufheid en lusteloosheid
• Hoofdpijn
• Oorpijn
• Soms donkere huidverkleuringen onder de onderste oogleden

Factoren van belang bij hooikoorts

Welke factoren zijn, naast het seizoen, van belang bij hooikoorts?

• De weersomstandigheden: bij droog en zonnig weer is de hoeveelheid stuifmeel in de lucht erg hoog, tijdens een regenbui neemt de hoeveelheid stuifmeel af.
• Het moment van de dag: in de middag en avond is er meer stuifmeel in de lucht dan in de ochtend.
• Op het platteland en in natuurgebieden is de concentratie stuifmeel relatief hoog, aan de kust is er weinig stuifmeel in de lucht aanwezig (vooral bij wind uit het westen en noordwesten).

Het hooikoortsseizoen duurt tegenwoordig van februari tot oktober. Omdat het klimaat steeds vochtiger wordt, breidt het seizoen zich steeds verder uit.

Het stellen van de diagnose hooikoorts

Indien je het vermoeden hebt dat je last hebt van hooikoorts dan kun je het beste langs gaan bij de huisarts. De huisarts kan vaststellen of je last hebt van hooikoorts door bloedonderzoek of een intracutane allergietest.

Hoeveel mensen in Nederland hebben last van hooikoorts

Er wordt geschat dat twintig procent van de Nederlanders last heeft van hooikoorts, dit gaat dus om 2,5 miljoen mensen. Meestal komen er in de familie van iemand met hooikoorts vaker allergische aandoeningen voor.

Is hooikoorts te genezen?

Hooikoorts is niet te genezen.

Hooikoorts verminderen

Wat kun je doen om minder last te hebben van hooikoorts?

• Stuifmeel kun je niet vermijden, je kunt wel plaatsen opzoeken waar de concentratie stuifmeel lager is zoals aan de kust.
• Draag een zonnebril om je ogen te beschermen tegen stuifmeel.
• Span je niet teveel in op de momenten dat je last hebt van hooikoorts.
• Kleed je buiten je slaapkamer om, dan blijven de pollen uit deze kamer.
• Droog je was binnen, dan komen pollen minder snel op je kleding terecht.
• Lekker douchen voor het slapen, je verwijdert dan de pollen van je huid en haren.
• Houd websites in de gaten die voorspellingen doen over hooikoorts dan kom je niet voor verrassingen te staan.

Medicijnen bij hooikoorts

Antihistaminica zijn medicijnen die voorkomen dat ontstekingsbevorderende stoffen in de slijmvliezen worden losgelaten. Je heb antihistaminica in tabletvorm, maar ook in de vorm van oogdruppels. Als de klachten zich beperken tot de neus zijn er speciale neusdruppels en neussprays. Meestal zijn antihistaminica alleen op doktersrecept verkrijgbaar.

Immunotherapie

Hebben mensen een ernstige allergie en lukt het niet om de klachten te verminderen door te letten op de omgeving en helpt medicatie ook niet, dan kan immunotherapie een oplossing zijn. Er wordt dan gedurende een lange periode regelmatig een zeer kleine hoeveelheid van een allergeen ingespoten of onder de tong gedruppeld bij degene die allergisch is. Na de lange voorzichtige blootstelling leert het lichaam de stof soms accepteren zonder dat er een allergische reactie optreedt.

Hooikoortsberichten/hooikoortsweerbericht

• Van mei tot augustus worden op de radio en teletekst dagelijks de hooikoortsberichten uitgezonden. Deze berichten geven een voorspelling van de hoeveelheid stuifmeel in de lucht en wordt de toestand voor mensen met hooikoorts voorspeld op een schaal van gunstig tot ongunstig (met enkele gradaties daartussen).
• Op KNMI.nl kun je tijdens het hooikoortsseizoen ook een dagelijkse voorspelling vinden, deze voorspelling wordt verzorgd door het KNMI in samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).
• Op de website van het LUMC wordt ook nog van dag tot dag bijgehouden hoeveel stuifmeel er van welke plantensoort in de lucht is.

Hooikoortskalender/pollenkalender

Op internet kun je op diverse sites een hooikoortskalender/pollenkalender vinden. In deze overzichten zie je de bloeiperiode van de zogenaamde hooikoortsveroorzakers. Door weersomstandigheden kunnen de bloeiperiodes verschillen maar mensen die last hebben van hooikoorts hebben de meeste klachten van hun allergie in de hoofdbloeiperiode van de bomen, planten en grassen.

Informatie over pollen

Informatie over pollen kun je vinden op de websites Pollennieuws en Allergieradar.

Complicaties

• Als je langdurig last hebt van een allergische neusslijmvliesontsteking kan dit leiden tot acute of chronische bacteriële ontstekingen van de neusbijholten.
• Astma kan verergeren.
• Oorinfecties kunnen optreden.

Heb je last van klachten die je aan hooikoorts doen denken, breng een bezoek aan de huisarts, deze kan je verder helpen!