Wondje wil niet genezen wat kan daar de oorzaak van zijn?

Onze huid is een ingenieus orgaan met veel verschillende functies. De meeste functies worden voltooid zonder dat we er iets van merken, maar soms gaat er ook wel eens iets mis zoals een wondje dat niet wil genezen. Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom een wondje niet geneest. Vaak is de oorzaak vrij onschuldig maar het kan ook veroorzaakt worden door een ernstig onderliggende ziekte. Lees in onderstaand artikel meer over oorzaken van een niet genezend wondje.

Huid

De huid, ook wel ons "vel" genoemd, is een belangrijk orgaan met verschillende functies.

Beschermen: een erg belangrijke functie is het buiten houden van schadelijke indringers om te voorkomen dat we ziek worden.
Temperatuur regelen: de huid helpt mee om te zorgen dat de lichaamstemperatuur zo goed als constant blijft.
Weerstand opbouwen: om onze weerstand goed op peil te houden helpt de huid een handje mee door vitamine D aan te maken onder invloed van zonlicht.
Tastorgaan: de huid vervult een belangrijke functie als tastorgaan, zo voelen we het acuut als we worden blootgesteld aan hitte, kou, pijn en druk.
Afvoer afvalstoffen: de huid zorgt voor het afvoeren van afvalstoffen tijdens transpiratie.

Beschadiging van de huid

Soms raakt een huidoppervlak door invloeden van buitenaf beschadigt maar de huid kan zich zelf heel goed herstellen. Indien het een kleine oppervlakkige beschadiging betreft, ziet men er later vaak niks van terug. Bij ernstige beschadiging duurt herstel meestal langer en kan door middel van antibiotica of chirurgisch ingrijpen het genezingsproces worden versnelt. Is een wond diep en/of grillig of is er sprake van een een fikse ontsteking dan kan er uiteindelijk een blijvende litteken ontstaan.

Krabben en peuteren

Indien er in het huidoppervlak een beschadiging is ontstaan, dan is de huid zelf in staat om het te repareren. Als er sprake is van een bloeding dan moet het bloeden zo snel mogelijk worden gestopt, het lichaam maakt hiervoor gebruik van een "korstje". Dit proces begint met de zogenaamde fibrine-draden die ontstaan uit fibrinogeen, dit is een eiwit die noodzakelijk is voor bloedstolling en wordt aangemaakt door de lever. De fibrine-draden komen tegen de opening van beschadigde ader aan te liggen en vormen een soort van netje. Het bloed kan nog steeds door "het netje" heen maar de bloedplaatjes, die zich in het bloed bevinden, kunnen dat niet, waardoor er als het ware een verstopping ontstaat. Het bloeden wordt hierdoor uiteindelijk gestopt en er zal zich een korstje ontwikkelen, men kan een korstje het beste vergelijken met een natuurlijke pleister. Zodra de onderliggende huid volledig is hersteld valt het korstje er vanzelf af.
Wanneer er continue aan een korstje wordt gekrabd of gepeuterd, meestal tot bloedens toe, kan een wondje moeilijk of zelfs helemaal niet genezen. Sommige mensen kunnen op deze manier wekenlang een wondje openhouden. Door het peuteren en krabben neemt de kans op ontstekingen en littekenweefsel toe.

Ontsteking

Bij beschadiging van de huid kunnen ziekteverwekkers zoals bacteriën, schimmels en vuil het menselijk lichaam binnendringen waardoor er een ontsteking kan ontstaan. In de meeste gevallen geneest een ontsteking vrij snel maar het kan voorkomen dat het dusdanig ernstig is, dat het niet wil genezen. Meestal is het toedienen van antibiotica, in de vorm van zalf of tabletten, voldoende om de infectie te genezen. Slaat antibiotica niet aan of is de ontsteking te ernstig, dan is er een kans dat er chirurgisch moet worden ingegrepen. In zo'n geval wordt het ontstoken weefsel er uitgesneden waarna het genezingsproces kan beginnen. Ook bij een ingekapselde ontsteking (abces) moet er vaak worden ingegrepen door middel van een incisie zodat het ontstekingsmateriaal verwijderd kan worden.

Diabetes

Mensen met diabetes (suikerziekte) lopen een groter risico op niet genezende wondjes. Het is voor diabetici erg belangrijk dat er vroegtijdig wordt ingegrepen indien een wondje niet wil genezen. Zelfs een ingegroeide nagel kan al voor grote problemen zorgen maar er kunnen ook wondjes ontstaan door andere omstandigheden. Doordat bij diabetespatiënten bloedvaten snel beschadigd raken, voornamelijk de kleine haarvaatjes in voeten en handen, wordt toevoer van bouwstoffen en zuurstof belemmerd. Hierdoor kan de huid niet (optimaal) herstellen en een wond slecht of zelfs helemaal niet genezen, zo'n wond wordt een diabetisch ulcus genoemd. Het is erg belangrijk dat dergelijke wonden snel en op de juiste manier worden behandeld om ernstige problemen te voorkomen.

Slechte bloedcirculatie

Indien er sprake is van een slechte bloedcirculatie kunnen wondjes moeilijker genezen omdat zuurstof en bouwstoffen moeilijk(er) naar een wond kunnen worden getransporteerd. Vooral rokers, diabetici, alcoholisten en mensen met overgewicht hebben vaak een slechtere bloedcirculatie maar ook mensen die veel moeten staan tijdens hun werk kunnen er mee te maken krijgen.
In de winter, wanneer het erg koud is trekken bloedvaten zich samen waardoor er eveneens minder bloed naar de uiteinden van het lichaam gepompt kan worden, men merkt dit vooral aan de handen en voeten die koud worden.

Verminderde weerstand

Mensen met een verminderde weerstand hebben vaker te maken met een slecht of niet genezende wondjes. Een slechte weerstand kan veroorzaakt worden door verschillende omstandigheden. Enkele voorbeelden op een rij:

Alcohol misbruik
Drugs gebruik
Roken
Ongezond voedingspatroon
Stress
(Ernstig) onderliggende ziekte

Contacteczeem of mechanische huidbeschadiging

Soms kan het huidoppervlak beschadigd raken door invloeden van buitenaf. Zo kan metaal wat aan onze kleding zit contacteczeem veroorzaken, de beha-sluiting is hier een bekend voorbeeld van maar ook ritsen en knopen kunnen voor contacteczeem zorgen. Ook door mechanische beschadiging kan er een wondje ontstaan, denk onder andere aan een beugel van een beha die te strak zit. De beugel kan in de huid prikken en daardoor de wondjes veroorzaken. Schoenen die niet goed passen kunnen eveneens klachten veroorzaken, door wrijving of beknelling kan er een wond ontstaan aan bijvoorbeeld hak en/of tenen.

Huidkanker

Soms is er bij een niet genezend wondje sprake van huidkanker. Dit begint meestal met een (klein) rood plekje, met soms een parelmoerachtige glans, die na enige tijd gaat bloeden en uiteindelijk niet wil genezen. Er hoeft niet altijd jeuk en/of pijn bij het gebied aanwezig te zijn zoals vaak wordt gedacht, een plekje die niet wil genezen kan wijzen op een basaalcelcarcinoom ook wel basalioom genoemd. Dit is een relatief onschuldige vorm van huidkanker maar moet wel behandeld worden, een basaalcelcarcinoom groeit namelijk door en kan zich steeds verder verankeren in het omliggende weefsel. Van uitzaaiingen is bij deze vorm van huidkanker bijna nooit sprake.
Een basaalcelcarcinoom komt voornamelijk voor op de oren, neus en gezicht maar komt ook met groot regelmaat voor op de romp. Dit betekent echter niet, dat ze zich niet op andere plaatsen op het lichaam kunnen ontwikkelen.
Behandeling van een basaalcelcarcinoom kan bestaan uit het chirurgisch verwijderen van de gehele huidtumor door een chirurg of dermatoloog (huidspecialist). Of de tumor inderdaad in zijn geheel is verwijderd wordt altijd (microscopisch) onderzocht op een Pathologisch Anatomisch laboratorium. Maar ook zalf, wegbranden, bevriezen of bestralen is een optie voor het verwijderen van een basaalcelcarcinoom, de specialist zal beslissen welke behandeling wordt toegepast.

Tot slot

Zorg voor een gezonde levensstijl en voedingspatroon en beweeg elke dag voldoende. Blijf zo veel mogelijk van wondjes af, door krabben en peuteren wordt het alleen maar erger en kunnen er forse ontstekingen ontstaan.
Blijf niet te lang met klachten rondlopen en neem altijd contact op met een huisarts of een dermatoloog in het geval van slecht genezende wondjes die niet duidelijk te verklaren zijn.