Lipoedeem: storing in de vetverdeling

Lipoedeem, ook wel het "rijbroeksyndroom" genoemd, is een aandoening waarbij de vetverdeling in het lichaam verstoord wordt. Patiënten met lipoedeem of lipo-oedeem hebben last van overmatig dikke armen, benen, heupen of billen, zonder dat zij aan overgewicht of obesitas lijden. Deze aandoening wordt in de volksmond ook wel "het rijbroeksyndroom" genoemd en treft meer vrouwen dan mannen.

Chronische aandoening

Lipoedeem is een chronische aandoening waarbij de vetverdeling in het lichaam verstoord is. Het ontstaat door een ongelijke verdeling van het vetweefsel en een ongelijke grootte van de vetcellen die het lichaam op bepaalde plaatsen bevat. De vetophoping situeert zich meestal in de benen, heupen of billen, en soms ook in de armen. De voeten of handen van de patiënt zijn daarentegen vaak erg slank, waaruit blijkt dat de dikke ledematen geen gevolg zijn van overgewicht.

Overgewicht

Door de aandoening veranderen de vetcellen van vorm en wordt het vetweefsel ongelijk verdeeld. Lipoedeem is geenszins het gevolg van overgewicht of diabetes, en kan dus ook niet verholpen worden met het volgen van een dieet. Hoe men de aandoening krijgt, is momenteel niet duidelijk. Wel zijn medici het erover eens dat er een erfelijke factor is, gezien er vaak familiaire aanleg zichtbaar is. Omdat de aandoening meestal zichtbaar wordt op het einde van de puberteit, tijdens een zwangerschap of tijdens de menopauze, vermoedt men dat lipoedeem ook hormonaal beïnvloed wordt.

Niet te verwarren met lymfoedeem

Lipoedeem mag niet verward worden met lymfoedeem. Lymfoedeem is een aandoening waarbij de ledematen, maar ook handen en voeten ernstig opzwellen ten gevolge van een fout in het lymfestelsel. Daardoor wordt het lymfevocht niet voldoende afgevoerd en ontstaan er zwellingen. Het is wel mogelijk dat een patiënt aan beide aandoeningen lijdt. Dan spreekt men soms van lymfo-lipoedeem.

Symptomen van lipoedeem

In tegenstelling tot lymfoedeem, komt lipoedeem altijd symmetrisch voor. Dit wil zeggen dat de zwelling of vetophoping zicht steeds aan beide zijden van het lichaam voordoet. De handen en voeten worden nooit aangetast door lipoedeem, terwijl dit bij lymfoedeem wel het geval is. Wanneer patiënten met lipoedeem ook last krijgen van gezwollen voeten of handen, kan dit wijzen op een beginnende vorm van lymfoedeem.

Andere symptomen zijn pijn bij aanrakingen, sinaasappelhuid en een zwaar of koud gevoel in de benen. Op plaatsen waar het lipoedeem zich voordoet heeft de patiënt makkelijk blauwe plekken. Wanneer men gewicht verliest, situeert dit verlies zich op andere plaatsen zoals in het gezicht of aan de borsten, maar nooit op de plaats waar het vet zich heeft opgehoopt.

Behandeling

Helaas is er geen efficiënte behandeling om de vetophoping te verminderen of weg te nemen. Patiënten kunnen enkel maatregelen nemen om de bijkomende klachten te verminderen. Om geen extra klachten zoals vermoeidheid en verminderde spierkracht te krijgen, is het belangrijk om overgewicht te vermijden en te zorgen voor voldoende lichaamsbeweging.

Een klassieke liposuctie wordt bij lipoedeem sterk afgeraden, omwille van bepaalde risico's zoals beschadiging van de lymfebanen waardoor lymfoedeem kan ontstaan. Crèmes en zalfjes om cellulitis en sinaasappelhuid te verminderen, hebben geen enkel effect op lipoedeem.