Onderzoek: depressie is nog steeds een taboe

Het goede nieuws uit onderzoek van zorgverzekeraar VGZ: een meerderheid van de Nederlanders is meestal opgewekt. Toch is somberheid een breed voorkomend probleem. Depressie komt minder voor, maar treft toch nog meer dan één op de tien Nederlanders. Bovendien is depressie nog altijd een taboe. Wat te doen aan somberheid of depressie? Ook op die vraag geeft het onderzoek antwoord. Laten we met het goede nieuws beginnen. Een meerderheid van de Nederlanders ofwel 62% voelt zich in het algemeen opgewekt, of zelfs heel opgewekt. Toch is somberheid een breed voorkomend probleem. Uit onderzoek van de Nationale Zorgbarometer van Zorgverzekeraar VGZ komt naar voren, dat negen van de tien Nederlanders (92%) zich wel eens somber voelen. Misschien verrast het je niet dat het in slechtere economische tijden meestal gaat om financiële zorgen (47%). Zelfs een zwaar leed als het verlies van naasten komt op een lagere plaats (40%). Dat betekent natuurlijk niet dat we dat minder belangrijk vinden, maar eerder dat het verlies van een geliefde minder mensen treft dan geldzorgen.

Depressief of somber?

Let wel: er is een groot verschil tussen somberheid en depressie. Als je het hebt over depressie, een langdurige en diep op je leven ingrijpende aandoening, gaat het volgens het onderzoek om veertien procent van de Nederlanders. 4% voelt zich zelfs zwaar depressief. Als depressie de standaard in je leven wordt, is dat een andere situatie dan het geval is wanneer je weleens depressieve gevoelens hebt. Dat laatste komt heel wat vaker voor. Volgens het onderzoek heeft krap een kwart (23%) van de Nederlanders regelmatig of zelfs vaak depressieve gevoelens.

Symptoom is nog geen depressie

Het zijn de symptomen van depressie en dan met name de frequentie en hoeveelheid ervan die een idee geven hoe het met de gezondheid van je geest staat. Niet minder dan driekwart van de ondervraagde Nederlanders zei, weleens last te hebben van minimaal één van de symptomen die bij depressie horen. Dan staan een verstoord slaappatroon (37%) en rusteloosheid (37%) voorop. Dit betekent echter nog niet dat je depressief bent. Maar het zijn wel waarschuwingssignalen om je geestelijke gezondheid en welzijn goed in de gaten te houden.

Depressie is taboe

Geluk is maakbaar en als je niet blij bent, is het je eigen schuld. Dat is zo ongeveer het beklemmende beeld dat ons lange tijd is opgelegd via bladen, boeken en tv. We beginnen er echter een beetje genoeg van te krijgen om de realiteit van somberheid en depressie te ontkennen. En we vinden massaal: er ligt ronduit een taboe op depressie. De werkelijkheid ligt immers in het midden: aan 'pijn in je ziel' kun je wel degelijk iets doen. Maar levenspijn hoort er nu eenmaal weleens bij, ook als die pijn in je geest zit. Jeanette Horlings-Koetje, directeur Zorginkoop van VGZ: “Uit ons onderzoek blijkt dat bijna de helft (48%) van de Nederlanders denkt dat er een taboe op depressie rust en ruim een derde (36%) vindt dat depressie echt iets van deze tijd is.” Vandaar misschien, dat internet in opkomst is als het gaat om behandeling. Met name in lichtere gevallen, biedt internet-hulpverlening, of het zelf afwerken van een oefen- en informatieprogramma op internet, een redelijk of zelfs goed alternatief als de drempel naar de psycholoog te hoog is.

Ouder worden maakt minder somber!

Er is een verschil in hetgeen vrouwen of mannen somber maakt, en dat is geen volkomen onverwachte uitkomst. Mannen worden vaker dan vrouwen somber van stress op werk of school (32% vs. 25%). Mannen werken dan ook vaker, en werken in meer gevallen full time. Een wél heel verrassende en opwekkende uitkomst, is dat vijftigplussers minder vaak somber zijn dan de gemiddelde Nederlander (86% vs. 92%). Als je specifiek naar jongeren kijkt, blijkt dat deze zich minder vaak dan gemiddeld (erg) opgewekt voelen (40% vs. 62%). Daarmee is de illusie dat de jeugd altijd de beste tijd van je leven is, wel onderuit gehaald!

Als het écht mis is

Taboe of niet, wanneer je je langdurig somber en naar voelt, is het belangrijk om hulp in te roepen. Daarvan zijn de ondervraagden zich ook bewust. Mensen die zich structureel depressief voelen, denken aan een bezoek aan een psycholoog of huisarts. 31% van hen noemt dit als mogelijkheid, terwijl slechts 17% van de mensen die niet depressief zijn hierover denken. Aan antidepressiva denkt één op de vijf depressieve ondervraagden: 22%. Slechts 6% van degenen die niet depressief zijn, noemt 'pillen' als mogelijke oplossing voor depressieve gevoelens.