Gezondheid: De vagina

Er valt veel over te zeggen en er is veel over bekend, maar er is ook nog veel onwetendheid of een verkeerde beeldvorming. Een aantal zaken maar eens op rij gezet. Zaken die –hopelijk bijdrage aan meer bekendheid rond kanker bij de vagina, allerlei soorten afscheiding of gedoe tijdens en na de seks.

Algemeen

Het klinkt wellicht vreemd, maar een huisarts zei eens dat het helemaal niet verkeerd is om de vagina zo nu en dan eens met een spiegeltje te bekijken. Eventuele afwijkingen vallen dan eerder op. Kortom, ken je eigen lichaam.

Kanker

De vagina is het verbindingskanaal tussen de baarmoedermond en de schaamlippen. Vulva- of vaginakanker komt relatief weinig voor en onder de 40 jaar zelfs nauwelijks. Op jaarbasis krijgen in Nederland tussen de 100 en 150 vrouwen de diagnose gesteld. Er zijn wat zaken waar je alert op moet zijn, zoals bloedende of niet genezende plekjes, aanhoudende jeuk of bloederige afscheiding na de seks. Echter, ook met deze signalen is het nog helemaal niet gesteld dat je kanker hebt. Uiteraard wel de huisarts opzoeken, hij/zij kan je immers ook helpen bij de klachten. Vulva- of vaginakanker wordt vaak aangepakt met bestraling, maar heeft te maken met de afmetingen van het gezwel, de plaats, de leeftijd van de vrouw in kwestie en hoe haar conditie op dat moment is.

Vreemde afscheiding

Als de afscheiding werkelijk afwijkt van het normale, dan is het goed de huisarts te raadplegen. Bijvoorbeeld de korrelige of dikkere afscheiding kan een veel voorkomende candida-infectie zijn. Maar cadida het kan ook jeuk veroorzaken. Candida steekt vaak de kop op als je afweer minder functioneert. De gistgroei neemt toe als de zuurgraad verandert en dit kan door verschillende oorzaken komen. Met bijvoorbeeld zeep wassen is ongewenst, maar veel vrouwen doen het toch. Ze voelen zich dan schoner. Echter, met lauw water wassen is meer dan voldoende om schoon te zijn en beter voor de ‘milieuhuishouding’.
De huisarts behandelt de candida-infectie overigens meestal met een crème of vaginale tabletten.

Maagdenvlies

Vooropgesteld dat lang niet alle jonge vrouwen die nog geen seks gehad hebben, een ‘compleet’ maagdenvlies hebben, heersen er meer onduidelijkheden over het maagdenvlies. Om te beginnen is het niet echt een vlies, maar een wat stugge huidplooi. Daarnaast verliest ook lang niet iedere vrouw die voor het eerst seks heeft, bloed. Verder is het onzinnig om vast te stellen aan de hand van het maagdenvlies of een vrouw al dan niet eerder seks heeft gehad. Wel hebben sommige vrouwen een maagdenvlies dat de vagina feitelijk afsluit. Het menstruatiebloed hoopt dan op, het kan er immers niet door. In dat geval moet er operatief een opening gemaakt worden.

Droge vagina

Sommige vrouwen hebben al op jonge leeftijd last van een droge vagina en dit is behalve vervelend vaak ook pijnlijk. De vagina raakt geïrriteerd en het kan reden zijn om terughoudend te zijn met seks. Bekend is het als de vrouw in de overgang komt en daar zijn natuurlijk allerlei hulpmiddelen voor om dat op te lossen (goed is bijvoorbeeld het glijmiddel op siliconenbasis). Daar kan de jonge vrouw ook gebruik van maken, maar de jonge vrouw wordt ook vaak geadviseerd om toch meer tijd te spenderen aan het voorspel. Door de opwinding komt de slijmproductie beter op gang en combineer het eventueel met een glijmiddel of speciale vochtinbrengende crème. Dit haalt ook de spanning voor pijn tijdens de seks er een beetje af.

Blaasontsteking

Er zijn nogal wat vrouwen die blaasontsteking krijgen na de seks en behalve dat je het niet altijd kunt voorkomen, zijn er wel wat zaken waar je op kunt letten. Zoals direct na de seks te gaan plassen en goed uit te plassen. Dep de vagina droog en gebruik geen zeep. De blaasontsteking heeft te maken met een verstoord vaginamilieu en via de huisarts kan je een kuur krijgen om er vanaf te komen. Ook zijn er vrouwen die zweren bij cranberrysap/tabletten.

Afmetingen schaamlippen

Er zijn nogal wat vrouwen die vinden of denken dat ze grote … te grote … schaamlippen hebben. Maar pas als je echt last krijgt bij de schaamlippen is het goed de huisarts te consulteren. Denk aan aanhoudende pijn als je een tijdje fietst of de last die krijgt tijdens het sporten of de seks. In overleg met de huisarts kan er vastgesteld worden of het zinvol is de schaamlippen te laten verkleinen. Ook al lijkt het een relatief kleine operatie, het blijft een operatie en er is dus altijd kans op complicaties. Complicaties zoals nabloedingen, minder gevoel en pijn tijdens het vrijen. Extra nadenken dus als je alleen vanuit cosmetisch oogpunt geopereerd wilt worden.

Tot slot

En zo zijn er behalve deze veel voorkomende zaken, nog veel meer zaken die op en rond de vagina kunnen plaatsvinden. Bij enige twijfel is het raadzaam de huisarts te raadplegen.