Stilstaan bij hooikoorts

Uit vroeger tijden stamt de naam hooikoorts. Die naam is bedacht omdat de klachten toen vooral voorkwamen in het hooiseizoen. In feite is het echter een verkeerd gekozen benaming. De klachten bij deze aandoening worden namelijk niet alleen veroorzaakt door hooi (wat eigenlijk gedroogd gras is). Daarbij krijg je er geen koorts van.

Hooikoorts

Hooikoorts is een allergie voor stuifmeelkorrels van bepaalde grassen, planten of bomen. Dat kan al gebeuren bij hele kleine stuifmeel-hoeveelheden. In de volksmond wordt dat stuifmeel ook wel pollen genoemd. Stuifmeel kan op verschillende manieren worden verspreid. Zo bestaat er stuifmeel van planten, dat wordt verspreid door middel van:

• de wind. Dit is stuifmeel met een licht gewicht;
• insecten. Het stuifmeel dat door insecten wordt verspreid is te zwaar om weg te waaien.

Allergie

Ons afweersysteem is bedoeld om schadelijke stoffen die in het lichaam komen onschadelijk te maken. Bij een allergie reageert dit afweersysteem niet alleen op die schadelijke stoffen, maar ook op stoffen die niet schadelijk zijn. Bij zo'n aanval door ons afweersysteem komt een stofje vrij, dat histamine wordt genoemd. Deze histamine veroorzaakt de klachten bij een allergie.

Verschijnselen

Bij hooikoorts reageert het lichaam met een nies- en slijmreactie. Hierdoor wordt het lastiger om door de neus te ademen en je ogen gaan irriteren of jeuken. Sommige mensen hebben maar last van één klacht, anderen hebben meerdere klachten.
Dikwijls optredende klachten zijn:

• neusklachten. Dat komt doordat het neusslijmvlies gezwollen raakt met als gevolg een branderig en jeukend gevoel. Dat branderige en jeukende gevoel kan weer leiden tot niesbuien. De gezwollen neusslijmvliezen verstoppen de afvoer van de neusbijholtes naar de neus, die daardoor verstopt raakt. Dat geeft dan een vol gevoel in het hoofd en een zeurderige hoofd-pijn boven de neusbrug en de ogen. Wordt dit niet behandeld, dan kan er voorhoofdsholteontsteking ontstaan. Genoemde neusklachten lijken meestal op de klachten bij een verkoudheid, die steeds erger wordt;
• jeukende ogen of een branderig gevoel in de ogen, met tranen als gevolg. De oogleden kunnen gaan opzwellen, het oogwit wordt rood en je kunt overgevoelig raken voor licht;
• jeukend of kriebelend gevoel in de mond, keel en oren. Er kan ook een droog en branderig gevoel in de keel ontstaan;
• droge kriebelhoest, kortademigheid of een piepende ademhaling. Het kan zelfs tot een astma-aanval leiden;
• jeukende en geïriteerde huid. Ook kan de huid rood worden en opzwellen (netelroos);
• sneller vermoeid raken en last hebben van hoofdpijn en lusteloosheid.

Hooikoortsperiode

Van januari tot oktober kan hooikoorts voorkomen. Allergie voor pollen van gras komt het meeste voor en is het ergst in de maand juni. Maar allerlei andere planten en bomen kunnen eveneens allergische klachten veroorzaken. Ten gevolge van de warme herfsten en zachte winters wordt de hooikoortsperiode telkens langer.

Hooikoorts en de leeftijd

Net zoals andere allergieën bouwt hooikoorts zich meestal langzaam op. Dikwijls treden de eerste verschijnselen op tussen het 8ste en 25ste jaar. Iemand van 40-jaar zal niet zo snel voor de eerste keer in zijn leven te maken krijgen met hooikoorts.Wanneer iemand voor de eerste keer gaat lijden aan hooikoorts, dan zullen de klachten in de regel elk jaar terugkeren. Met het ouder worden verminderen de hooikoortsklachten. Meestal zijn de klachten een stuk minder na het 40-ste levensjaar. Op de leeftijd van 55 jaar zijn dergelijke klachten grotendeels verdwenen.

Hooikoorts: zelfzorggeneesmiddelen en huisarts

Zelfzorggeneesmiddelen

Afhankelijk van de ernst van de klachten zijn er verschillende geneesmiddelen die deze klachten kunnen verminderen. Zo bestaan er anti-allergiemiddelen, die antihistaminica genoemd worden. Deze anti-allergiemiddelen zijn de meest gebruikte geneesmid-delen bij hooikoorts. De antihistaminica blokkeren de werking van het stofje dat bij allergie vrijkomt, de histamine.Antihistaminica kun je ook gebruiken bij allergie voor huisdieren of voor huisstofmijt. De antihistaminica zijn verkrijgbaar in tablet-, in drank- en in druppelvorm. Dit geneesmiddel werkt ongeveer 24-uur tegen oog-, oor-, neus en huidklachten. Ze hoeven meestal maar één keer per dag te worden ingenomen.

Antihistaminica

Voorbeelden van antihistaminica zijn:cetirizine en loratadine. Worden deze middelen toegediend als neusspray, dan vermindert het niet alleen neus-, maar ook oogklachten. Er bestaan natuurlijk ook oogdruppels, maar die werken alleen bij oogklachten. De werking van neus-, en oogdruppels begint binnen een kwartier en houdt ongeveer 12 uur aan. Daarom moeten de druppels dus meestal twee keer per dag worden gebruikt. Voorbeeld van zulke oogdruppels of zulke neusspray is azelastine.

Huisarts

Als de hooikoortsklachten:

• door een zelfzorggeneesmiddel niet verminderen;
• leiden tot benauwdheid of kortademigheid;
• een rood, opgezwollen en pijnlijk oog;
• aanhoudende oorpijn of hoofdpijn;
• wanneer de klachten alleen voorkomen aan één kant van het hoofd,

is het aan te raden naar de huisarts te gaan met hooikoortsklachten. De huisarts kan vaststellen of het hooikoorts is of dat er mogelijk iets anders aan de hand zou kunnen zijn. De medische voorgeschiedenis van de patiënt, het lichamelijk onderzoek en de klachten die de patiënt heeft kunnen de arts voldoende informatie geven om de diagnose hooikoorts te stellen en een mogelijke behandeling te bespreken.

Opmerking

Ook kinderen kunnen last krijgen van hooikoorts. Wanneer het kind jonger is dan 8 jaar en voor het eerst klachten heeft, is het verstandig om naar de huisarts te gaan.

Verwijzing naar een specialist

Wanneer niet duidelijk is of er sprake is van een allergie en/of van welke allergie sprake is, kan de huisarts de patiënt door ver-wijzen naar een specialist. Dikwijls gaat hooikoorts gepaard met voedselallergie. Dan is er sprake van een kruisallergie, waarbij de allergie voor pollen of stuifmeel de oorzaak is van een allergie voor een bepaald voedingsmiddel. Andersom kan ook.
Er zijn twee manieren waarop de arts kan vaststellen op welke allergie de patiënt reageert, namelijk via:

• bloedonderzoek;
• de priktest.

Opmerking

Bij de priktest worden kleine hoeveelheden extracten van stuifmeel of pollen op de huid gedruppeld en op die plek wordt een klein gaatje geprikt of een krasje gemaakt. Is een patiënt allergisch, dan krijgt hij binnen een halfuur een allergische reactie rond de prikplaats.

Veel voorkomende allergieën zijn:

• huisstofmijt-allergie;
• allergie voor haren, veren en huidschilfers van dieren;
• allergie voor schimmels.

Hooikoorts-klachten tegengaan

Een belangrijke maatregel om hooikoorts-klachten tegen te gaan is stuifmeel of pollen te vermijden. Mogelijkheden om dit te vermijden zijn:

• in de periode van stuifmeel en pollen de ramen en deuren zoveel mogelijk gesloten houden;
• de hooikoorts-weerberichten (radio, tv) in de gaten houden. Bij droog weer met veel wind zit immers de meeste stuifmeel in de lucht;
• meestal vind je 's ochtends de meeste stuifmeel op het platteland, tegen de avond in de stad;
• neem in de stuifmeelperiode meubels en oppervlakken in huis regelmatig af met een vochtige doek;
• laat gedragen kleding niet over een stoel hangen;
• kies voor een vakantiebestemming met zee of het hooggebergte, daar bestaat minder kans op hooikoorts;
• zet in deze periode buiten een zonnebril op om de ogen te beschermen tegen stuifmeel;
• kies voor in de tuin felgekleurde bloemen (hortensia's, azalea's, lobilia en leliesoorten). Het stuifmeel van deze planten wordt overgebracht door insecten, het is te zwaar om door de wind weggewaaid te worden.

Opmerking

Naast vorige maatregelen kan hooikoorts ook behandeld worden met geneesmiddelen. Wanneer er goed gebruik gemaakt wordt van medicatie kunnen hooikoortsklachten uitstekend worden onderdrukt en kan iemand prima functioneren.