Luxatie van de heup: Oorzaken, symptomen en behandeling

Een heupluxatie is een aandoening waarbij de heupkop van de femur (bovenbeen) uit de heupkom 'schiet', meestal ten gevolge van een slecht zittende heupprothese, heupdysplasie of een trauma. Deze aandoening is vrij pijnlijk en een snelle medische interventie (repositie van de heup) is gewenst om complicaties te voorkomen.

Oorzaken

Een Totale Heup Prothese (THP)

Heupluxatie is de meest voorkomende complicatie van een THP, en kan soms worden gelinkt aan een slecht passende prothese. Ook wanneer de patiënt met een heupprothese ouder wordt en de spiermassa rond de prothese afneemt, kan de heup vlugger luxeren.

Trauma

Tijdens een (auto)ongeval kan een traumatische heupluxatie voorkomen. Vaak veroorzaakt zo'n traumatische luxatie redelijk veel schade aan gewrichtsbanden, weefsel en zenuwen rond de heup. Ook die extra schade moet in de behandeling worden meegenomen om een goed herstel van de heup te garanderen.

Heupdysplasie

Bij baby's met deze aangeboren misvorming van de heupen kan een luxatie gemakkelijk gebeuren. Net vanwege de misvorming kan de heupkop veel vlugger uit de heupkom 'schieten' dan bij een gezond kindje.

Symptomen en diagnose

De symptomen van een heupluxatie zijn:

• De heup en het been kunnen niet (voldoende) kunnen bewegen.
• Veel pijn aan de heup, eventueel uitstraling van pijn naar het bekken en het been.
• Zwelling van het weefsel rond het heupgewricht.
• Eventuele bloeduitstorting aan de heup.

De diagnose bestaat meestal uit een anamnese, lichamelijk onderzoek en het nemen van een RX.
Bij bepaalde luxaties moet er een extra CT-scan worden gemaakt om alles goed in beeld te krijgen.

Complicaties

Mogelijke complicaties van een heupluxatie:

• Een tweede luxatie
• Schade aan de zenuw van het been (aan de nervus ischiadicus)
• Coxarthose: slijtage aan de heupkop
• Necrose (afsterven) van de femurkop

Hoe langer het duurt om de heup te repositioneren, hoe groter de kans op een femurkopnecrose. Daarom is een snelle medische interventie bij een heupluxatie zeker aangewezen.

Behandeling

De normale behandeling van een heupluxatie bij een heupprothese is een repositie. Daarbij wordt de heup weer op de goeie plaats gezet/getrokken onder plaatselijke of algemene narcose. Vervolgens wordt er volgens de specifieke oorzaak een verdere behandeling gekozen door de artsen.
Bij een vroege luxatie kan bedrust of een brace aangewezen zijn. Wanneer een probleem wordt gevonden aan de prothese kan een operatie soms een oplossing zijn.
Bij een late luxatie wordt, naargelang de oorzaak, een brace of een revisie van de heupprothese aangeraden.

In het geval van een traumatische luxatie geldt eveneens dat de heup zo vlug mogelijk terug repositioneerd moet worden, met het oog op complicaties (femurkopnecrose).

Bij een baby met heupdysplasie bestaat de behandeling eruit om de beentjes in spreidstand te houden met een spreidbroekje of gipsbroekje. Dit zorgt ervoor dat de heupen de volgende maanden correct kunnen ontwikkelen.
Als dat niet voldoende effect heeft, kan er tractie op de beentjes worden toegepast. Dit vindt meestal in een ziekenhuis plaats en zorgt ervoor de beentjes elke dag iets verder worden gespreid, met minder gevaar op beschadigingen of een nieuwe luxatie.
Als de heupdysplasie op kinderleeftijd niet correct wordt behandeld, kan de patiënt ook op volwassen leeftijd erg gevoelig blijven voor nieuwe heupluxaties.