Genisteïne: verlicht klachten tijdens de overgang

Genisteïne is een fyto-oestrogeen, oftewel een plantaardige stof die veel overeenkomsten vertoont met het door het menselijk lichaam aangemaakte vrouwelijke hormoon. Wanneer een vrouw in de overgang terecht komt dan vermindert de oestrogeen-productie aanzienlijk waardoor tal van lichamelijke en psychische klachten kunnen ontstaan. Van genisteïne is bekend dat het de klachten die geassocieerd worden met de overgang – zoals opvliegers en nachtelijk zweten – aanzienlijk kunnen verminderen. Vrouwen met een hormoongevoelige vorm van kanker moeten uitkijken met het gebruik van isoflavonen.

Genisteïne

• Over genisteïne
• Oestrogeen en de overgang
• Klachten van de overgang verminderen met genisteïne
• Overige effecten en gevaren van genisteïne-suppletie
• Verkrijgbaarheid genisteïne

Over genisteïne

Genisteïne is een stof die behoort tot de groep van fyto-oestrogenen. Dit zijn stoffen die worden aangemaakt door planten en evenals het door het menselijk lichaam aangemaakte hormoon oestrogeen gevoelig zijn voor de oestrogeenreceptor. Fyto-oestrogenen lijken daarom sterk op het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen maar zijn wel een stuk minder krachtig. Bij de fyto-oestrogenen wordt onderscheid gemaakt tussen drie groepen: isoflavonen, coumestanen en lignanen. Genisteïne behoort tot de eerste groep van isoflavonen. Deze worden onder meer gevonden in bonen, erwten, pinda's en vooral soja.

Oestrogeen en de overgang

We spreken van de overgang of menopauze wanneer het gaat over het moment dat een vrouw stopt met menstrueren. Omdat de eierstokken niet langer vruchtbare eitjes aanmaken wordt het proces van het gereed maken van de baarmoeder voor conceptie overbodig. Dit heeft tevens tot gevolg dat het vrouwenlichaam nauwelijks nog oestrogenen aanmaakt. Hierdoor verandert de hormonale balans compleet en dit is goed te merken. Vrouwen kunnen als gevolg van de overgang of menopauze tal van lichamelijke en psychische klachten krijgen. Veel voorkomende klachten zijn (nachtelijke) opvliegers, hartkloppingen, stemmingswisselingen, depressies, slaapproblemen, rood worden van de huid, vermindering van het libido en urogenitale klachten. De verlaagde oestrogeenspiegel vormt bovendien een risicofactor voor het ontwikkelen van botontkalking en de ziekte van Alzheimer.

Klachten van de overgang verminderen met genisteïne

Omdat de klachten van de overgang zeer vervelend kunnen zijn en zo veel vrouwen ermee te maken krijgen zijn er veel producten op de markt die erop gericht zijn deze klachten te verminderen. Dit gaat zowel om hormoonbehandelingen op doktersrecept als om tal van natuur- en homeopathische middelen. Inmiddels is bekend dat suppletie met isoflavonen uit soja een belangrijke bijdrage kan leveren aan het verminderen van de overgangsklachten. Zo werd onder meer bekend dat in landen waar men veel soja-producten eet, vrouwen klachten rapporteren die ruim een kwart minder ernstig zijn dan dan in landen waar men relatief weinig soja-producten consumeert.

Nu is een levenslange hoge soja-consumptie zoals in Japan natuurlijk niet meer in te halen, maar isoflavonen uit soja bieden wel een belangrijke remedie voor het probleem. Uit Amerikaans-Japans onderzoek in 2012 bleek namelijk dat suppletie met specifiek genisteïne het optreden en de hevigheid van opvliegers en nachtelijk zweten aanmerkelijk vermindert. In een wetenschappelijke studie werden twee groepen vrouwen met elkaar vergeleken: een groep die een een genisteïne-supplement kreeg toegediend en een groep die in plaats daarvan een placebo kreeg. Uit onderzoek bleek onder meer dat de groep die dagelijks genisteïne gebruikte ruim 20% minder last had van opvliegers. Maar misschien nog wel belangrijker: als er dan wel een opvlieger optrad werd deze vaak als veel minder heftig ervaren. (Taku, K. et al, 2012).

Overige effecten en gevaren van genisteïne-suppletie

Naast het effect op klachten van overgang heeft gebruik van een genisteïne-supplement ook nog andere effecten. Zo is wel gebleken dat het tevens effectief kan zijn ter voorkoming van aderverkalking (Si, H. et al, 2007). Wanneer het wordt gebruikt door mannen heeft het tevens effect op de productie van testosteron. Dit kan de vruchtbaarheid verminderen maar ook de kans op prostaatkanker, al is hiervoor nog meer onderzoek vereist (Dillingham, B.L., et al, 2005).

Gebruik van genisteïne door vrouwen wordt niet gezien als kankerverwekkend of risicoverhogend maar vrouwen met een hormoongevoelige vorm van kanker zoals borstkanker wordt sterk afgeraden het te gebruiken. Het zou in dat geval namelijk de celgroei kunnen versnellen. Een hoge inname van genisteïne bij vrouwen zonder hormoongevoelige vorm van kanker wordt overigens juist in verband gebracht met een lagere kans op het ontwikkelen van kanker. Sceptici wijzen erop dat het minder voorkomen van kanker onder vrouwen die een soja-rijk dieet volgen vooral komt doordat veel mensen soja juist gebruiken als vleesvervanger. Een hoge vleesconsumptie wordt juist wel in verband gebracht met een hoger risico op kanker.

Verkrijgbaarheid genisteïne

Genisteïne als supplement is in Nederland verkrijgbaar bij diverse natuurwinkels en (online) drogisten. Zo is het onder meer verkrijgbaar van de merken Aov, Solgar en Source Naturals. Daarnaast bestaan er ook diverse producten die verkocht worden onder de naam 'isoflavonen complex'. Kom je een dergelijk product nodig, kijk dan goed op de verpakking wat de samenstelling van het supplement is. Vaak tref je er onder meer lijnzaadolie, teunisbloemolie, kudzu wortel en rode klaver in aan.