Aloë, geneeskrachtig maar overgecommercialiseerd

Geneeskrachtige kruiden zijn halfweg de 20ste eeuw in de vergeethoek geraakt, zijn dan in de jaren '70 terug in de belangstelling gekomen maar worden nu, spijtig genoeg, door cosmetische en andere kleine en grote firma's onverbiddelijk uitgebuit. Aloë is zo'n goede geneeskrachtige plant, die nu op een bespottelijke manier voor alles en nog wat goed zou zijn. Laat de eerlijke, eenvoudige en echte Aloë opstaan! Aloë uit een ver verleden.
Het Oud Egyptische "Papyrus Ebers' uit de 16de eeuw voor Christus is het eerste document dat de Aloë vermeldt. Van oorsprong Afrikaans, werden Aloë-species verder verspreid naar de landen rond de Middellandse Zee . Arabische handelaars brachten ze vermoedelijk naar Azië en Spaanse conquistadores en missionarissen namen ze mee naar de "Nieuwe Wereld'. Men kan de Aloë nu dus zowat over de hele wereld, verwilderd en gekweekt, in warme droge streken terugvinden. In verschillende volkse culturen duikt de plant op als medicijn. De toepassingen blijken over het algemeen opvallend gelijk te lopen, variërend van hoest, over hoofdpijn tot oogklachten. Het meest gekend is echter het gebruik bij huidaandoeningen en als laxeermiddel.

Laxerende stoffen: antrachinonen

Dit laatste komt in de handel als 'aloëhars', en wordt verkregen door het sap uit de bladeren in te dikken tot een vaste massa. Het laxerend effect wordt veroorzaakt door de anthrachinonglycosiden (aloïne), waarbij ook bepaalde harsen en bitterstoffen een rol spelen. Deze harsen werden vooral in de reguliere geneeskunde gebruikt.

Vooral voor de huid: de slijmstoffen.

De laatste jaren kreeg Aloë vera en zijn werking op de huid veel belangstelling. Aloë vera is één van de bijna 300 verschillende soorten uit het aloë-geslacht. Zij is een voorbeeld van een kruidachtige plant, maar er zitten ook struiken en bomen bij. Het zijn succulenten, behorende tot de Leliefamilie. Succulenten zijn in staat snel vocht op te nemen en op te slaan zodat ze met een minimum aan vochtopname kunnen overleven. Misschien dat deze eigenschap sommigen geïnspireerd heeft de Aloë op de menselijke huid uit te proberen. Naast het bittere gele sap, bevatten de bladeren immers ook nog een geleiachtige massa die op de huid een verzorgende en vochtbindende werking heeft, waarschijnlijk door een samenspel van stoffen zoals koolhydraten, eiwitten, aminozuren, mineralen, enzymen en vitaminen. De gel kan tevens genezing van wonden verbeteren en versnellen. Met name bij brandwonden, waaronder deze veroorzaakt door röntgenstralen, zijn er positieve resultaten geboekt. Naast een verkoelende werking, waardoor progressieve schade aan huidcellen wordt uitgesteld, bezit de gel bepaalde ontstekingswerende stoffen, zoals :

• aloctin A werkt remmend op de prostaglandinesynthese, die verwijding van vaten op de beschadigde huid veroorzaakt;
• magnesiumlactaat verhindert de aanmaak van histamine, dat onder meer vrijkomt bij verwondingen, en verschijnselen zoals roodheid en zwelling veroorzaakt;
• bradykininase dat leidt tot de destructie van bradykinine, een polypeptide met een bepaalde werking bij ontstekingen.

Andere stoffen in de Aloë.

Volgende stoffen hebben nog andere effecten:
acemannaan is een polysaccharide met een immuunstimulerend effect, door een werking op de lymfocyten;
het suiker mannose zou een actief groeibe standdeel zijn dat beschadigde huidcellen en huidweefsel sneller doet regenereren;
anthrachinonen zijn in beperkte mate aanwezig in de gel. Bij proeven werd er door deze stoffen een antivirale en bacteriostatische werking vastgesteld op de huid.

Aloë in de toekomst.

Aloë vera is eigenlijk nog volop in onderzoek. Nog steeds worden andere mogelijke werkzame stoffen ontdekt, zoals sterolen, saponinen, lectines en andere. Men is tot nog toe niet in staat één stof alleen verantwoordelijk te stellen voor de werking.
Wat stoort is de huidige "rage' rond Aloë vera. Vooral in Amerika is de plant razend populair. Aloë vera lijkt een onmisbaar ingrediënt te zijn in allerhande cosmetica en voor-alles-en-nog-wat-goed-drankjes. Overdreven en gewoonlijk aan de dure kant. De commercialisatie kan uiteindelijk alleen maar afbreuk doen aan de echte waarde van dit oude geneeskruid.