Acne: jeugdpuistjes

Acne vulgaris is een folliculair gebonden dermatose die vooral in de leeftijdscategorie van 15-25 jaar voorkomt en met name is gelokaliseerd in het gezicht, soms op de rug, de schouders of op de borst. De ernst van de aandoening wisselt sterk. De meest voorkomende vorm kenmerkt zich door comedonen (meeëters) en/of ontstekingsverschijnselen (pustels en papels).

Pathogenese

Er zijn verschillende factoren die bij acne van invloed zijn. Zo spelen hormonen een belangrijke invloed, maar ook keratinisatie en bacteriegroei speelt mee. Acne grijpt aan op talgklieren en is dus vooral te zien op hoofd en romp omdat de klieren hier het meest actief zijn.

Gedurende de pubertijd neemt de talgproductie en hyperkeratinisatie. Het gevolg hiervan is dat de hoorncellen van de huid op elkaar worden gedrukt, hierdoor kan talg niet goed meer worden afgevoerd en ontstaan er comedonen. Comedonen zijn proppen van keratine die in grote kunnen toenemen. De follikeluitgang kan verstopt raken en er ontstaat een mee-eter.
Er zijn verschillende stoffen die kunnen leiden tot acne of bestaande acne verergeren. Vettige stoffen als minerale oliën en vetten. Maar ook koolwaterstoffen in herbiciden en insecticiden, hallogenen en orale anticonceptiva.

Acne en cosmetica

Als je acne hebt moet je goed opletten welke cosmetica je koopt. Oogschaduw, foundation enz. moeten vrij zijn van olie, alles kopen op waterbasis. Ook goed opletten wat voor shampoo je gebruikt. Shampoo raakt je gezicht aan zeker bij de bovenste haarlijn. De shampoo kan als je gevoelig bent voor acne je huid aantasten.

Overmatige gezichtreiniging zorgt voor huiduitdroging. Als je cosmetica gebruikt, dan breng je als het ware vet op je huid, dit zorgt ervoor dat de productie van talg wordt gestimuleerd. Een aantal reinigingsspullen verergeren de symptomen doordat ze de huid irriteren > hyperreactief immuunsysteem. Door huidafdekking door cosmetica, raakt de bacterie opgesloten en wordt de afvloed van talg minder (verder beperkt)>meer onstekingen.

Niet medicamenteuze behandeling:

Zonlicht en UV-straling hebben een schijnbaar cosmetisch effect, maar dit is wel discutabel. Zonlicht kan een positief effect hebben op cosmetisch opzicht, doordat je de acne minder ziet, maar je pakt niet de oorzaak aan.
Je dient de huid te verzorgen, 1× per dag het gezicht wassen met ‘zeep zonder zeep’. Dieet volgen heeft volgens NHG-standaarden geen zin, tenzij er sprake is van allergie voor bepaalde stoffen.

Geneesmiddel bij acne

Keratolytca

Benzoylperoxide
Heeft een keratolytische werking op de comedonen en een antimicrobiële werking tegen proionibacterium. Bijwerkingen als huid irritatie en een blekend effect op kleding en haren kunnen voorkomen, ook kan het contacteczeem veroorzaken.

Resorcinol en salicylzuur
Minder sterke keratolytica die vaak in gels of alcoholische oplossingen te verkrijgen zijn. Over de werkzaamheid van deze middelen bij acne wordt nog getwijfeld.

Tretinoïne (vitamine A-zuur)
Werkt op een positieve manier in op comedonen. Gedurende de eerste weken kan er wat irritatie optreden die gepaard gaat met tijdelijke verslechtering van de acne.

Antimicrobiële middelen

Deze bestaan uit lokale crèmes en antimicrobiële middelen. Bijvoorbeeld erytomycine, een middel dat erg goede resultaten kan geven. Bij ernstige acne worden orale tetracyclinen ook wel eens toegepast als aanvulling op de crèmes. Een nadelig effect is dat de werkzaamheid van anticonceptiva erop achteruit gaat.

Overige middelen bij acne

Cyproteronacetaat
Een progestageen die de talgklieractiviteit remt. Het effect is vaak pas na enkele maanden zichtbaar.

Isotretinoïne
Dit middel remt de talgproductie en vermindert de talgkliergrootte. Helaas zijn er een aantal vervelende bijwerkingen waardoor het alleen gebruikt wordt bij zeer ernstige vormen van acne (conglobata).