Azijn als opsporingsmiddel van baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker is in Nederland over het algemeen goed te behandelen als de vrouw er op tijd bij is. In ontwikkelingslanden is dat een heel ander verhaal. Daar sterft het merendeel van de vrouwen met de kankersoort aan de ziekte. Met alle gevolgen van dien. Door vroegtijdige screening kan de baarmoederhalskanker ook daar effectief worden aangepakt. En dat kan met een heel eenvoudig middel, namelijk met azijn.

85 procent sterfte bij baarmoederhalskanker

Vrouwen die doodgaan aan baarmoederhalskanker wonen voor het grootste deel in ontwikkelingslanden. Bij alle baarmoederhalskankerdoden woont 85 procent in een ontwikkelingsland. Hoogleraar en gynaecoloog Lex Peters uit Leiden doet daar wat aan en zorgt voor goedkope screening en een behandeling die op tijd is om zo sterfte te voorkomen. Voor dit doel richtte hij de Female Cancer Foundation op. Schrijfster Patricia Jacob en fotografe Chantal Spieard gingen met de arts mee naar projecten in Indonesië, Afrika en Bangladesh. Zij schreven er een boek over dat “Een wereld zonder baarmoederhalskanker” heet.

Gevolgen van baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden

Toen de arts in de jaren ’70 naar het Afrikaanse Kenia vertrok zag hij daar wat baarmoederhalskanker veroorzaakte. De vaak jonge moeders die de ziekte hadden, waren vaak al te laat omdat de ziekte vergevorderd was. Daarom kon hij daarbij niets uitrichten. Bij veel van hen was de kanker als doorgegroeid naar de blaas en de endeldarm. Dit betekent dat ze incontinent waren geworden en de gemeenschap hen uitstootte. Daardoor waren ze niet alleen ziek, maar raakten ze ook nog eens geïsoleerd. En dat terwijl baarmoederhalskanker goed te voorkomen is. Het gevolg was desastreus, want door de dood van de moeders kwamen veel kinderen op straat terecht.

Baarmoederhalskanker: lang niet alle sterfgevallen zijn bekend

De Wereldgezondheidsorganisatie berekende dat er in 2008 meer dan 500.000 vrouwen werden getroffen dor baarmoederhalskanker. De helft van hen overleed. Maar de cijfers zijn niet correct, omdat ze alleen zijn gebaseerd op vrouwen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Het merendeel van de vrouwen in ontwikkelingslanden heeft echter helemaal geen toegang tot medische zorg en ze weten dus niet eens dat ze baarmoederhalskanker hebben. En sterven er dus ook aan zonder dat te weten.

Waarom meer baarmoederhalskanker in derde wereld landen?

Baarmoederhalskanker komt in derdewereldlanden meer voor omdat er niet op gecontroleerd wordt. In Nederland worden tienermeisjes als ze dat willen ingeënt tegen de ziekte nog voordat ze ook maar 1 seksueel contact hebben gehad. Daarnaast krijgen alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar elke vijf jaar een oproep voor een uitstrijkje. In ontwikkelingslanden gebeurt dat allemaal niet. Preventie van de ziekte bestaat daar niet, er was alleen aandacht voor de genezing. En juist daar zit hem de crux, want hoe vroeger de ziekte wordt ontdekt hoe groter de kans op genezing.

Baarmoederhalskanker: een virus dat er meer dan 10 jaar over doet om kanker te maken

De kans op genezing bij baarmoederhalskanker is zo groot omdat de kanker wordt veroorzaakt door een virus dat er meer dan 10 jaar over doet om van gewone cellen tumorcellen te maken. In die tussenliggende tijd kan de ziekte dus gestopt worden, of eigenlijk dat hij ontstaat.

Screening op baarmoederhalskanker in derdewereldlanden

De screening die Peters nu heeft ingevoerd wordt niet door hemzelf gedaan. De training van personeel, de screening en de behandeling van de vrouwen laat hij over aan de gezondheidsorganisaties ter plekke. Binnen 5 jaar moeten die organisaties er voor zorgen dat het project helemaal zelfstandig draait.

Het uitstrijkje

In Nederland hebben we het uitstrijkje om baarmoederhalskanker te ontdekken. Daarbij wordt met een speculum de baarmoedermond geopend en er cellen uit die baarmoedermond gehaald die vervolgens worden onderzocht. In ontwikkelingslanden werkt dat niet en het is bovendien te duur. Ook gaan vrouwen vaak liever niet vaker dan 1 keer naar een dokter voor dergelijke zaken in een derdewereldland. Het moet dus in 1 afspraak gebeuren en dat is ook de opzet van het project.

Azijn verkleurt baarmoederhalskankercellen

In de derdewereldlanden wordt dan ook een heel gemakkelijk middel ingezet namelijk azijn. Een arts, verloskundige of verpleegkundige stipt daarvoor de baarmoedermond via een wattenstaafje aan met een azijnoplossing. Die wordt gewoon gemaakt van tafelazijn dat bijna niets kost. Als er afwijkende cellen zijn die geïnfecteerd zijn met het virus dan verkleuren die cellen door de azijn. Dat is gewoon met het oog te zien. Met de methode valt ongeveer 90 procent van de kwaadaardige cellen op te sporen. Als een vrouw zo’n verkleuring toont, wordt ze direct behandeld. De afwijkende cellen in de baarmoederhals worden bevroren met vloeibare stikstof of vloeibaar koolzuur. Daarvan gaat 80 tot 90 procent van de cellen dood. De vrouw blijft vruchtbaar en menstrueert daarna weer gewoon als tevoren.

Afwijkingen in een vergevorderd stadium

Zijn er afwijkingen in een vergevorderd stadium bij de vrouw aangetroffen dan wordt ze doorverwezen naar een ziekenhuis in de buurt. Het is dan aan de vrouw zelf of ze al dan niet gaat. Is er geen genezing meer mogelijk dan zorgt het project er ook voor dat ze palliatieve zorg krijgt als pijnstilling.

Eenvoudige methode om baarmoederhalskanker op te sporen

De azijnmethode is eenvoudig uit te voeren en kost nog geen 10 euro per vrouw. De test kan zelf worden uitgevoerd als er geen stroom is. De Female Cancer Foundation heeft inmiddels 14.000 mensen opgeleid in Indonesië en 1400 in Zuid-Afrika om er voor te zorgen dat veel minder vrouwen sterven aan baarmoederhalskanker.
© 2013 - 2024 Singalees, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Uitstrijkje bij vrouwen: Doel, indicatie en resultatenUitstrijkje bij vrouwen: Doel, indicatie en resultatenEen uitstrijkje is een betrouwbare en eenvoudige manier om baarmoederhalskanker op te sporen of te voorkomen, zodat de v…
PAP 3b, PAP 4 en PAP 5PAP 3b, PAP 4 en PAP 5Uitstrijkje met uitslag PAP 3b, PAP 4 of PAP 5. Wat betekent dit voor jou? Waarschijnlijk heb je deze uitslag van je hui…
Een uitstrijkje: van levensbelang!Eén op de drie Belgische vrouwen laat zelden of nooit een uitstrijkje nemen. Onthutsende cijfers, want zo'n uitstrijkje…
Het maken van een baarmoederhals uitstrijkjeHet maken van een baarmoederhals uitstrijkjeVrouwen in de leeftijd van dertig tot zestig jaar worden elke vijf jaar ogperoepen door hun huisarts voor het maken van…

Lymfoedeem: de behandeling en zelfzorg bij lymfoedeemLymfoedeem ontstaat na het verwijderen van de lymfeklieren. Dat oedeem kan in een arm of een been zijn. Zelf het lymfoed…
Slapen op de linkerzijSlapen op de linkerzijSlapen op de zij is een houding die het meest wordt aangenomen. Voor zwangere vrouwen wordt vaak geadviseerd om te slape…
Bronnen en referenties
  • Friesch Dagblad
  • Een wereld zonder baarmoederhalskanker Patricia Jacob en Chantal Spieard, van Stockum
Singalees (1.216 artikelen)
Laatste update: 13-03-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.