Gezondheid: preventief lichamelijk onderzoek

Er zijn, zoals bij zoveel zaken, voor- en tegenstanders van het preventief lichamelijk onderzoek. Immers, het kan mensen bang maken met het oog op de (nabije) toekomst, waarbij de hypochonder de ultieme vorm is. Echter, het kan ook zomaar iets opsporen waar je nog geen weet van hebt. Inmiddels zijn er al wel meer onderzoeken gedaan. Onderzoeken die iets meer beeld geven over het wel of niet ondergaan van zo’n preventief lichamelijk onderzoek.

Hoe werkt het?

De klinieken zitten net over de Duitse grens (in Nederland laat de wet een screening op tumoren nog niet toe) en voor een bepaald bedrag, de goedkoopste versie voor een totale bodyscan rond de € 900 oplopend tot zo’n € 2.500, wordt je onder de loep genomen. Je kunt ook delen van het lichaam laten controleren, uiteraard met bijbehorende prijs. Een veel gebruikte methode is de MRI-scan, zo krijgt een arts een soort doorsnede van het lichaam te zien. Er wordt een contravloeistof ingespoten en zo kunnen tumoren opgespoord worden. De CT-scan kan weer helpen bij het beter bekijken van organen als de longen en het hart. MRI is ongevaarlijk, maar CT zijn röntgenstralen en is dus niet geheel ongevaarlijk. Het wordt dan ook niet “zomaar” toegepast. Ongevaarlijk, maar wel vervelend is het endoscopisch onderzoek. Zo gaat de arts met een slang de mond of de anus binnen en kan dit hele kanaal zo bekijken.

Het totale traject is kort, want zowel de onderzoeken, de uitslag met toelichting, als ook het toesturen van het totale onderzoeksresultaat vindt binnen enkele dagen plaats. Bij de meeste commerciële partijen is er ook nauwelijks een wachtlijst en kan je dus snel terecht.

Specifieke onderzoeken

Er mag in Nederland wel, als er aanleiding toe is of lijkt, specifiek onderzoek gedaan worden. Er kan, met het afnemen van bloed, op verschillende zaken gecontroleerd worden. Feitelijk is er dan nog niets specifieks, maar iemand kan vanuit bijvoorbeeld familiesituaties denken dat er aanleiding is om het eens nader te bekijken. Je kunt dan laten controleren op zaken zoals:

• Glucose
• Vochtbalans
• Cholesterol
• HIV
• Hepatitis C
• Schildklierafwijkingen

Je krijgt snel de uitslag en een advies hoe je eventueel je levensstijl aan kunt passen, tenminste als daar aanleiding toe blijkt te zijn. Check wel op voorhand of je zorgverzekeraar niet een check-up in het pakket heeft, dan kan je bepaalde onderzoeken declareren. Andere zorgverzekeraars hebben een vaststaand pakket. Informeer dus op voorhand.

Voor- en tegenstanders

De partijen liggen ver uiteen en heeft enerzijds te maken met de tegenargumenten die neerkomen op mogelijke bangmakerij en er altijd wel iets gevonden wordt. Bovendien kan de betreffende de persoon een soort schijnveiligheid ervaren. Anderzijds kan er iets opgespoord worden, waar je nog helemaal geen last van hebt, maar wat wel verstrekkende gevolgen kan hebben. Je ziet de bekende Nederlanders wel eens in beeld die zoiets ondergaan en dan plots in het nieuws komen. Dit wordt breed uitgemeten, want dit is natuurlijk enorm goede reclame voor de ondernemingen die zich hiermee bezig houden.

Toch blijkt uit onderzoeken uit 2012 dat zo’n kleine 70% van de mensen zo’n onderzoek af en toe niet verkeerd zouden vinden. Maar dan wel een complete, waar behalve tumoren ook mogelijke ontstekingen of cystes opgespoord worden. De bloedvaten worden “aan de binnenkant“ bekeken en je longen worden onder de loep gelegd. Dit soort uiterst uitgebreide onderzoeken zijn wel mogelijk, maar gezien het prijskaartje haken veel mensen toch af. Bovendien geeft het geen garanties en dit is dan weer een argument voor de tegenstanders.

Bepaal het zelf…

Het gemakkelijkste is te zeggen dat je het allemaal zelf bepaald en dat is natuurlijk ook zo. Zeker als je voldoende financiële middelen hebt. Maar dit alles neemt niet weg dat het de maatstaf kan zijn voor gezondheid. Gezond blijven leven is, ook als de bodyscan helemaal oké blijkt, van belang. Verder is het belangrijk om signalen van het lichaam op te blijven pakken. Ook al heeft de bodyscan nog niet zolang geleden uitgewezen dat het helemaal goed is. Een lichaam reageert niet voor niets.

Het andere uiterste is natuurlijk de hypochonder. De kans dat het proces bij de hypochonder gestimuleerd wordt, is groot. Aangezien je op een scan eigenlijk altijd wel iets ziet, kan dit voor de hypochonder aanleiding zijn in actie te komen. Dat de arts die de uitslag toelicht aangeeft dat het niet iets is waar je je zorgen over hoeft te maken, maakt voor de gemiddelde hypochonder niets uit. Met alle gevolgen van dien, al was het maar dat huisartspraktijk platgelopen wordt, men zelf gaat handelen of de omgeving er mee lastig gevallen wordt.

Tot slot

Enerzijds gezond verstand laten spreken en anderzijds bij het idee dat er echt iets is, handelen is meestal toch de beste raadgever. Maar denk je met een bodyscan toch iets meer rust in het lijf te hebben, doe het dan. Het is in ieder geval niet gevaarlijk zo’n onderzoek te ondergaan. Afhankelijk van het onderzoek, kan het slechts als vervelend ervaren worden.