Nuchter bloedprikken

Wanneer je bloed moet laten prikken dan moet je hiervoor vaak nuchter zijn. Dit geldt echter niet voor alle onderzoeken. Waarom moet je nuchter bloedprikken? Voor welke waarden in je bloed is dit belangrijk? En als je dan nuchter moet zijn hoe lang mag je dan niet eten en hoe zit het met drinken? Lees je goed in voor je voor niets op pad gaat. Moet je voor een bepaald bloedonderzoek nuchter zijn maar heb je toch iets gegeten of gedronken dan kan het onderzoek niet doorgaan.

Inhoud

• Waarom moet je nuchter zijn voor het bloedprikken?
• Wanneer ben je nuchter?
• Voor welke onderzoeken moet je nuchter zijn?

Waarom moet je nuchter zijn voor het bloedprikken?

Wanneer je bloed moet laten prikken op aanvraag van de huisarts of een specialist dan wordt er bij gezegd of je hiervoor nuchter moet zijn. Is dit het geval dan kun je bijna altijd 's ochtends komen zodat je niet de hele dag met een lege maag zit. De reden dat je een aantal uur van te voren niet mag eten of drinken is dat voedsel invloed kan hebben op bepaalde waarden in je bloed.

Voor veel waarden staat een standaard marge. Zo ligt bijvoorbeeld een gezonde bloedsuikerwaarde tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l. Heb je kort voor de bloedafname iets suikerrijks gegeten dan kan de bloedsuikerwaarde hierdoor beïnvloed worden. Een arts die je resultaten nakijkt en ervan uit gaat dat je nuchter bent zou op die manier op het verkeerde spoor gezet kunnen worden en kunnen vermoeden dat je diabetes hebt. Dit kan ook gebeuren wanneer het cholesterol wordt bepaald.

Wanneer ben je nuchter?

Als je op een bepaalde tijd in het ziekenhuis moet zijn voor een onderzoek dan wordt er vaak bij gezegd vanaf hoe laat je niet meer mag eten en drinken. Kun je zelf bepalen hoe laat je komt voor een bloedafname dan kun je zelf uitrekenen vanaf welke tijd je niets meer mag nuttigen. Onder een nuchtere bloedafname wordt namelijk meestal verstaan een afname waarbij je minimaal de afgelopen 8 uur niets hebt gegeten en gedronken. Ook wordt je meestal gevraagd de avond te voren geen alcohol te drinken.

Er zijn ook onderzoeken waarvoor je gevraagd kan worden om 4 uur van te voren niets te eten en drinken. Het is verstandig om zelf wat te eten mee te nemen naar de locatie waar je bloed laat prikken zodat je niet flauw naar huis gaat. Op veel bloedafnamelocaties is thee en koffie aanwezig zodat je daar wat kunt drinken.

Er zijn twee uitzonderingen op het nuchter zijn:

• Gedurende de 8 uur voor de bloedafname mag je wel water drinken, zij het met mate. Thee mag niet.
• Gebruik je medicijnen, dan mag je deze wel gewoon innemen (met een glas water). Vermeldt dit echter wel bij het prikken.

Sommige mensen zijn niet in staat grote pillen of capsules met alleen water door te slikken en hebben voor de inname van hun medicatie een lepel vla of yoghurt nodig. Is dit bij jou het geval, vraag dan altijd na wat de mogelijkheden zijn. Mogelijk zul je gevraagd worden je medicijnen na de bloedafname pas in het nemen of zal bij het bepalen van de resultaten rekening gehouden worden met de inname van voedsel.

Voor sommige bloedonderzoeken gelden aanvullende eisen. Zo kan je gevraagd worden 48 uur voor de afname niet zwaar te sporten omdat afbraak van spiercellen de uitslagen kunnen beïnvloeden. Omdat bepaalde vruchten je metabolisme kunnen beïnvloeden kan je ook gevraagd worden bijvoorbeeld geen grapefruit en pompelmoes te eten. Dit kan van belang zijn wanneer gekeken wordt naar de tacrolimus-, ciclosporine- en neoralspiegel.

Voor welke onderzoeken moet je nuchter zijn?

Niet voor alle waarden is het noodzakelijk om op een lege maag te komen. De onderzoeken waarvoor dit sowieso wel geldt hebben vaak te maken met de lever, nieren, alvleesklier of maag. Dit zijn de volgenden:

• Insuline (alvleesklier)
• Glucose (lever, nieren)
• Glucagon (alvleesklier, Eilandjes van Langerhans)
• Pancreas polypeptide (alvleesklier, Eilandjes van Langerhans)
• C-peptide (alvleesklier, nieren)
• Gastrine (maag)
• Lipoproteine (a) (lever)
• G.T.T. (Glucose Tolerantie Test)
• L.T.T. (Lactose Tolerantie Test)

Onderzoeken waarvoor het wel wenselijk maar niet noodzakelijk is om nuchter te zijn, zijn homocysteïne en triglyceriden. Een arts kan je vragen om ook voor deze onderzoeken nuchter te komen.

Lees verder

• Bezinking bloed te hoog, wat betekent dit?