Kom jij ook slaap tekort? over slaaptekort bij jongeren

Veel jongeren gaan in het uur voordat ze gaan slapen nog sms'en, whats appen en andere dingen die met de mobiele telefoons kunnen, je kent ze vast wel. Verder gaan ze ook gamen en internetten. Wie weet doe jij dat zelf ook wel eens? Het nadeel hiervan is dat het een slechte invloed op je slaap heeft. In mindere mate hebben tv kijken en muziek luisteren ook een slechte invloed op je slaap. Door je mediagebruik ga je later naar bed, lig je langer wakker en heb je een kortere slaapduur. Hierdoor kun je slaaptekort krijgen. De helft van de jongeren van 14 tot 20 jaar lijdt aan slaaptekort. Dit is gebleken uit een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel, onder 1.298 jongeren uit Vlaanderen in deze leeftijdscategorie. De studie is in 2011 uitgevoerd naar aanleiding van de internationale dag van de slaap (Vrije Universiteit Brussel, 2011).

Jongeren in de leeftijd van 14 tot 20 jaar

De pubertijd is een periode van snelle fysieke groei, jongeren hebben een verbeterd geheugen en kunnen beter nadenken over hun eigen manier van denken (Feldman, S. 2009). Je hersenen zijn pas klaar met hun ontwikkeling tussen je 20e en 25e jaar.
Als kind kon je hoogstwaarschijnlijk altijd diep slapen, maar dat kan je door die hersenontwikkeling niet meer, daarentegen heb je zeker niet minder slaap nodig als toen. Jongeren komen niet meer aan voldoende slaap toe, daardoor zijn ze 's middags vaak ook slaperiger. Ze zijn later moe dan kinderen en volwassenen, dat heeft met een stofje in de hersenen te maken, genaamd `melatonine’. Slechte slaapritmes hebben naast slaperigheid overdag, een sterke invloed op je schoolresultaten, ook kunnen ze voor gedragsproblemen en stemmingsstoornissen zorgen (Wolfson & Carskadon, 1998). Je hersenen zijn door hun groei dus later moe, helaas versterk je dit later moe worden door voor je slaap nog actief bezig te zijn met sms'en, tv kijken, etc. Bij de feiten wordt hier meer over verteld (Slot & Aken, 2010).

Welke kenmerken horen nog meer bij jongeren van 14 tot 20 jaar?

Jongeren zijn op zoek naar hun identiteit, de meningen van anderen worden in het zelfbeeld meegenomen, verder zijn jongeren ook op zoek naar hun rol in de maatschappij. Vriendengroepen en subculturen dienen als vergelijkingsmateriaal en aansluiting om ergens bij te horen. Jongeren zijn erg op zichzelf gericht waardoor ze moeilijk kritiek kunnen accepteren en slecht overweg kunnen met autoriteitsfiguren (Feldman, 2009).

Feiten en cijfers

Feiten

SMS (Social Media Stess)
Dit houdt in dat jongeren de verleidingen van de digitale media niet meer kunnen weerstaan en onder controle krijgen. De prefrontale cortex, een gebied in de hersenen schijnt te krimpen bij veelvuldig online gedrag. SMS kan de oorzaak zijn van het ontstaan van stress, depressies en andere ernstige psychische problemen bij zowel jeugd als volwassenen.

Slaapproblemen
Uit onderzoek blijkt dat het licht dat uit o.a. laptop en tabletschermen komt, invloed heeft op het stofje Melatonine. Na 2 uur blootstelling aan dit licht produceren de hersenen 22% minder melatonine, waardoor je lichaam later aangeeft dat het moe is en jij dus later moe wordt en in slaap kan vallen.

Studieresultaten
Uit een onderzoek op een Leidse hogeschool blijkt dat studenten die actiever zijn in de social media lagere studieresultaten behalen (Liesbeth, 2012).

Cijfers

• De helft van de jongeren (49,7%) van 14 tot 20 jaar lijdt aan slaaptekort;
• 30% kampt met slaperigheid tijdens de lessen;
• 11% is uitgerust tijdens de werkdagen;
• 63% is uitgerust in het weekend;

Van de jongeren die alvorens het slapengaan geen gebruik maken van hun mobiele telefoon geeft 13% aan voldoende te slapen en vertoont bijna 8% een slaaptekort. Van de jongeren die in het uur voor het slapengaan iedere avond gebruik maken van hun mobiele telefoon slaapt 20,5% voldoende en vertoont 26% een slaaptekort. Dit zelfde resultaat wordt ook teruggezien bij het internetgebruik. Luisteren naar muziek gedurende het uur voor het slapengaan heeft als gevolg dat er een langere inslaaptijd is in combinatie met een verminderde slaapduur.

Hoeveel afleiding hebben de jongeren op de slaapkamer?

• 4 op de 10 heeft een tv;
• 5 op de 10 heeft een computer/laptop;
• 8 op de 10 heeft een mobieltje;
• 3 op de 10 heeft een Playstation;
• 7 op de 10 heeft een mp3 speler.

(Vrije Universiteit Brussel, 2011)

Waar is de slaap eigenlijk goed voor?

• Slaap heeft een herstellende functie, stoffen die we verbruikt hebben toen we wakker waren kunnen opnieuw aangevuld worden.
• Slaap zorgt voor verwerking van informatie die we overdag opgenomen hebben. Nieuw gevormde verbindingen in de hersenen worden versterkt. Ook wordt een nieuw aangeleerde vaardigheid extra geoefend in de slaap.Jongeren zijn nog in de groei, daarom is voldoende slaap (+/- 8 uur) erg belangrijk.

(Brysbaert, 2006)

Wat zijn de gevolgen van slaaptekort?

• Door slaaptekort herstelt je lichaam minder goed.
• De slaapproblemen kunnen verminderde schoolprestaties als gevolg hebben omdat vooral tijdens de slaap alles wat je geleerd hebt in de hersenen verwerkt en opgeslagen wordt.
• Wanneer er alcohol gedronken wordt, bijvoorbeeld tijdens het uitgaan, kun je door slaapgebrek slechter tegen de alcohol.
• Je hebt je emoties minder goed onder controle en bent meer prikkelbaar als anders.

Hoe kan slaaptekort door mediagebruik voorkomen worden?

Het beste is dus om in het uur voor het slapengaan niet meer te gamen, internetten, sms'en en andere dingen met de mobiele telefoon doen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, daarom deze tips:

Tips voor je mobieltje/internet

• Geef je smart phone een vaste plek in huis en draag ‘m niet overal met je mee.
• Leg jouw smart phone in een andere ruimte dan waar jij bent.
• Wees niet altijd diegene die altijd reageert op berichten: reageer een keertje niet.
• Tweet niet wat je doet, maar praat erover met degene die fysiek bij je is.
• Doe je smart phone eens helemaal uit: dat is ook goed voor de accu!
• Leg jouw gsm met het beeldscherm op tafel, zodat je niet de pushberichten meteen kunt zien.
• Zet de geluiden uit van binnengekomen berichten e.d. Let ook op het uitzetten van het trillen!
• Verander regelmatig van geluiden bij berichten. Verander ook eens van ringtone: op deze manier raak je fysiek niet gewend.
• Swipe je apps naar het 2e of 3e scherm op je mobieltje zodat je de berichten niet meteen al op je 1e scherm ziet.
• Zet de push-berichten uit van de verschillende apps.
• Zie jouw smart Phone als een magneet en zeg hardop als je erdoor wordt aangetrokken: herken, benoem en lach erom!

Televisie/gamen

• Lees eens een boek voor het slapengaan.
• Neem de film die op tv is op of zet de dvd op tijd op.
• Als je een level hebt behaald en weet dat je niet genoeg tijd hebt om het volgende level ook het uur voor het slapengaan te halen, stop dan.
• Zet een wekker aan die afgaat in het uur voor het slapengaan en stop dan ook echt.

MP3

Het beste kun je in het uur voor het slapengaan geen muziek meer luisteren, wanneer je dit toch graag wilt of het voor jou wel blijkt te werken kun je het beste rustige muziek opzetten. Hardcore voor het slapengaan is bijvoorbeeld af te raden.