Herseninfarct / CVA: vermoeidheid en emoties, met tips

Een herseninfarct of CVA gaat je niet in je kouwe kleren zitten: fysiek niet en emotioneel niet. Een grenzeloze vermoeidheid kan je overvallen. En vervolgens boosheid, verdriet, wanhoop... En op een dag moet je wellicht accepteren dat je niet meer wordt wie je was. Rouw om wat je kwijt bent geraakt. Welke gevoelens kun je ervaren en wat kun je ermee? Wat kun je met die emotionele ervaring? Accepteren? Uiten? Heb je een psycholoog nodig? Help!

Herseninfarct en emoties t.g.v. vermoeidheid

Een CVA (Cerebro Vascular Accident) is een 'ongeluk/ voorval' in een ader in je hersenen. Er is een propje ontstaan in je bloed en dat heeft een ader in je hersenen (tijdelijk en misschien gedeeltelijk) verstopt. Deze 'verstopping' heeft ervoor gezorgd dat er onvoldoende bloed en dus ook te weinig zuurstof op een plaats in je hersenen is gekomen. Zo ontstaat daar een hersenbeschadiging.

Beschadigingen veroorzaakt door een CVA

Een herseninfarct kan verschillende soorten beschadigingen tot gevolg hebben. Lichamelijke schade: niet goed kunnen lopen, spreken, zien... Cognitieve beschadigingen: je hebt bijvoorbeeld moeite met het begrijpen van taal. Psychische schade: je persoonlijkheid kan veranderen. Je lijkt niet meer te zijn wie je was: je bent bijvoorbeeld veel sneller boos. Ook kan je energie een enorme deuk oplopen. Je bent vreselijk moe...

Vermoeidheid als gevolg van een hersenbeschadiging

Een m.i. wat verwaarloosde beschadiging is de schade die iemand kan oplopen aan zijn of haar energie. Een herseninfarct levert bijna standaard een meer of minder ernstige vermoeidheid op gedurende korte of langere tijd of misschien wel voorgoed! En hoe ga je met die vermoeidheid om?

Emoties door je herseninfarct

Het meemaken van een CVA kan een scala gevoelens los maken. Emoties die niet het gevolg zijn van een persoonlijkheidsverandering, maar emoties veroorzaakt door de hersenbeschadiging die je is overkomen.

Schrik

De kans is heel groot dat je je rot schrikt. Om het maar even bij zijn naam te noemen. Wat gebeurt er? Komt dit nog wel goed? Wat staat me te wachten? Kippenvel krijg je ervan als het tot je door dringt dat er iets mis is (gegaan) in je hersenen.

Onveiligheid

Wat als het me nog een keer overkomt? Wat als ik alleen ben als dat gebeurt? Stel je voor dat ik niet op tijd iemand had kunnen waarschuwen? Dat dat je zomaar kan gebeuren...

Boosheid

Dit kan niet, dit mag niet, dit is onrechtvaardig! Waarom ik? Boos op jezelf: had ik maar niet gerookt, meer gesport, beter gegeten! Waarom heb je (partner) niet beter op mij gelet? Waarom heb ik niemand die op mij let? Als de ziekenauto sneller was gekomen... Waarom kan ik niet meer wat ik kon?

Wanhoop

Wordt het ooit beter? En wanneer dan? Waarom hebben de artsen mij niet gewaarschuwd voor die vermoeidheid, dan... Wat moet ik nu de rest van mijn leven? Ik kan niet meer werken, ik raak misschien wel in de schulden. Had ik nu toch maar een WAO-verzekering afgesloten.

Ongeduld

Wanneer is het nu eindelijk eens voorbij? Kan ik nu nog niet lopen? Moet ik nu echt nog steeds iedere dag tussen de middag slapen? Het duurt me veel te lang. Nu moet het over zijn!

Schuldgevoelens

Ik schiet te kort tegenover mijn kinderen. Mijn partner moet nu veel meer alleen doen. Ik zadel mijn collega's op met extra werk. Ik heb het aan mezelf te danken... Ik ben de maatschappij tot last...

Teleurstelling

Ik stel mijn familie teleur: ze hadden zoveel van me verwacht. Ik stel mezelf teleur: ik ga nooit meer presteren wat ik van plan was.
Het leven stelt mij teleur: ik had er zoveel meer van verwacht...

Somberheid en depressie

Het komt nooit meer goed. Ik ga het niet redden. Het leven is niet meer de moeite waard. Ik kan het niet aanvaarden. Niets smaakt me meer. Ik ben nog te moe om iets leuks te gaan doen...

Rouw

Op een dag moet je misschien tot de conclusie komen dat sommige beschadigingen, veroorzaakt door je herseninfarct niet minder worden. Het ziet er wellicht naar uit dat je nooit meer de oude wordt. En dan kun je te maken krijgen met gevoelen van rouw: je moet afscheid nemen van bepaalde verwachtingen, van dingen die je vroeger wel kon, maar nu niet meer... Je bent als het ware aan het rouwen.

Emoties en verwerking

Al die emoties: het kan best zijn dat je ermee 'dealen' kunt. Maar niet iedereen kan dat even goed. Het kan dat je dat zelf kunt, met behulp van van vrienden, familie, een coach of psycholoog. Dat kan voor iedereen anders liggen. Maar wat zou misschien kunnen helpen?

Accepteren van je gevoelens

Meestal zijn nare gevoelens gemakkelijker te dragen als je ze van jezelf accepteert. Er tegen strijden, boos zijn op jezelf om wat je voelt werkt meestal averecht.

Emoties uiten

Over het algemeen ben je beter af als je je emoties kunt uiten. Niet eindeloos en aldoor, maar ook niet steeds maar oppotten.
Praat erover, liefst met mensen die echt luisteren en je gevoelens niet wegwuiven. Is er niemand in de buurt tegen wie je aan kunt praten, zoek dat een professionele luisteraar: een psycholoog, een humanistisch raadsvrouw, een dominee of pastor...
En als je daar niets voor voelt: uit je dan op papier: schrijf, schilder, klei...Schreeuw, zing, luister naar muziek die je gevoelens voor je verwoordt.

Gevoelens parkeren

Het kan zinvol zijn om al die vervelende gevoelens (af en toe) maar even op zij te zetten. Zoek afleiding, probeer je ergens anders op te concentreren, kijk een film, ga (een beetje) werken. Uit die gevoelens later...

Zoek tegenwicht

Ga op zoek naar of let op wat je blij maakt. Wat stemt je tevreden? Wat doet je glimlachen? Wat geeft je rust? Waar en bij wie voel je je veilig? Wat geeft je hoop? Wat eet je graag? Wat vindt je mooi?


Loop niet voorbij aan je goede of betere momenten!

Lees verder

• CVA/herseninfarct en omgaan met vermoeidheid
• Herseninfarct, CVA en vermoeid: chronisch of geneesbaar?