Afgebroken tand: oorzaken, behandeling, wat te doen

Het gebit is sterk, maar er kan iets gebeuren waardoor er een stukje afbreekt van een tand of kies. Als je bekomen bent van de schrik is het zaak om actie te ondernemen. Maar wat kun je doen? Wat kunnen de oorzaken zijn dat er een stukje van het gebit afbreekt en wat kan de tandarts voor je betekenen? Beoefen je een sport waarbij het risico groot is dat er een stukje van je gebit afbreekt, draag dan een gebitsbeschermer.

Inhoud artikel

• Bewaren afgebroken stukje
• Verdere actie
• Oorzaken van het afbreken van een stukje tand of kies
• Is het erg als er een stukje van een tand of kies is afgebroken?
• Afgebroken tand van een kind of een volwassene: maakt het verschil?
• Behandeling afgebroken tand of kies
• Reparatie met kunststof (een van de mogelijkheden)
• Kosten behandeling afgebroken tand of kies
• Gebitsbeschermers

Bewaren afgebroken stukje

Het is belangrijk dat je probeert om het afgebroken stukje te vinden. Mogelijk kan de tandarts het terugplaatsen. Vind je het stukje, bewaar het dan in melk. Of in de mond (tussen kiezen en wang), maar dan moet je er wel op letten dat je het stukje niet per ongeluk doorslikt. Als je het stukje niet kunt vinden, wanhoop niet, de tandarts weet vast wel een andere oplossing.

Verdere actie

• Zoek het afgebroken stukje indien mogelijk.
• Raak de wortels van de tand of kies niet aan.
• Het stukje moet vochtig gehouden worden (melk of in de mond). Als het wortelvlies uitgedroogd raakt dan is dit een belemmering voor genezing.
• Is de tand vies geworden, spoel deze dan met melk (of met fysiologisch zout). Om beschadiging van het wortelvlies te voorkomen moet je de tand nooit spoelen onder de kraan, gebruik ook geen reinigingsmiddelen.
• Neemt contact op met een tandarts in de buurt van het 'ongeluk'.
• Ga naar de tandarts en neem het stukje mee.
• De tandarts zal beoordelen wat het beste is om te doen.
• Is er vuil in het wondje gekomen, breng dan na de tandarts een bezoek aan de huisarts. Deze kan kijken of een tetanusprik nodig is.
• Houd ook in de gaten of iemand geen hersenschudding heeft opgelopen bij het mondincident.

Oorzaken van het afbreken van een stukje tand of kies

• Op iets hards bijten tijdens het eten.
• Het kan gebeuren tijdens een valpartij.
• Door een ongelukje tijdens het sporten, spelen.
• Tijdens een ruzie als de mond geraakt wordt.
• Als een tand eerder gebroken of afgebroken is geweest, dan is deze tand kwetsbaarder.
• Het kan gebeuren als een gebit in zeer slechte staat is, dat er een stukje afbreekt.

Is het erg als er een stukje van een tand of kies is afgebroken?

Daar is geen eenduidig antwoord op te geven, het hangt er vanaf waarom er een stukje is afgebroken, in welke mate is er iets afgebroken en hoe snel is het stukje weer teruggezet.

• Als er een stukje is afgebroken dan kan dit zorgen voor scherpe punten aan het gedeelte wat nog in de mond zit. Kijk uit voor tongbeschadiging.
• Het gedeelte van de tand of kies wat nog in de mond aanwezig is, kan gevoelig worden.
• Het gebied kan ontstoken raken.
• Zit de tand of kies op een plaats die snel zichtbaar is, dan kan het een 'lelijk' gezicht zijn dat er een stukje ontbreekt.

Afgebroken tand van een kind of een volwassene: maakt het verschil?

Tot de leeftijd van een jaar of zes heeft een kind een melkgebit. Daarna, vanaf zes jaar tot de leeftijd van een jaar of twaalf maken de melktanden plaats voor het blijvend gebit. Als er iets afbreekt bij het gebit moet je altijd een tandarts raadplegen. Het kan zijn dat deze besluit dat er bij een melktand die is afgebroken niets wordt gedaan, maar het moet per 'geval' worden bekeken. Het is bijvoorbeeld belangrijk of de vaste tand die ervoor in de plaats moet komen ook daadwerkelijk is aangelegd. Mogelijk moet er een foto worden gemaakt. De tandarts kan kijken hoe goed de tand is. Scherpe randjes, puntjes kunnen bijgewerkt worden door de tandarts, verdere beschadiging van de mond moet worden voorkomen. Is de beschadigde tand geen melktand dan zal de tandarts de aanpak volgen die gebruikelijk is bij een volwassene.

Behandeling afgebroken tand of kies

Wat er precies moet gebeuren met het gebit als er iets is afgebroken zal de tandarts beoordelen. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• Gaat het om een afgebroken melktand dan kan de tandarts adviseren om te wachten tot de tand gewisseld wordt en er een 'vaste' tand voor in de plaats komt.
• Verlijming van het gedeelte wat afgebroken is. Dan moet het stukje wel aanwezig zijn en goed bewaard zijn.
• Er zijn verschillende mogelijkheden om de tand of kies weer netjes te krijgen, zoals met een kroon, een brug, farcing, frame of een plaatje.

Reparatie met kunststof (een van de mogelijkheden)

• De tand waar het stukje vanaf is gebroken wordt goed schoongemaakt door de tandarts.
• Etsen van het glazuur: opruwen, zodat het kunststof gemakkelijker aan de tand blijft zitten.
• Wegspoelen van de vloeistof die gebruikt is voor het etsen, daarna wordt het gebiedje drooggeblazen.
• Er wordt speciale lijm aangebracht en daarna beschenen met blauw licht zodat de laag hard wordt.
• Laagje voor laagje wordt de kunststof aangebracht en vervolgens ook hard gemaakt met blauw licht.
• Tot slot zal de tandarts ervoor zorgen dat er geen scherpe hoekjes en randjes achterblijven, er wordt geslepen en gepolijst.

Kosten behandeling afgebroken tand of kies

Informeer vooraf naar een indicatie van de kosten van reparatie bij de tandarts en vraag na bij de ziektekostenverzekeraar wat je vergoed krijgt zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Gebitsbeschermers

Beoefen je een sport waarbij je meer risico loopt om een beschadiging op te lopen aan je gebit dan is het misschien raadzaam om een gebitsbeschermer aan te schaffen. Je hebt verschillende soorten gebitsbeschermers: kant en klare, voorgevormde en beschermers die op maat worden gemaakt. De eerste twee kun je kopen in een sportzaak, de gebitsbeschermer die precies past, laat je maken bij de tandarts. Er wordt een afdruk gemaakt door de tandarts, de tandtechnicus maakt de gebitsbeschermer. Vraag de prijs vooraf na, maar ga uit van een euro of zeventig voor een exact passende beschermer.