Fotodynamische laserbehandeling van het oog met Visudyne

Sommige patiënten met een vroeg gediagnosticeerde natte (exsudatieve) vorm van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) ondergaan een PDT-laserbehandeling. PDT staat voor fotodynamische therapie. Deze veilige en betrouwbare behandeling sluit de abnormale bloedvaatjes achter het netvlies af. De patiënt krijgt via een infuus het geneesmiddel Visudyne toegediend, dat geactiveerd wordt door koud laserlicht. Dit laserlicht zorgt in combinatie met de stof ervoor dat lekkende bloedvaatjes verschrompelen. Voor deze pijnloze behandeling dient de patiënt echter diverse voorzorgsmaatregelen in acht te nemen.

• Werking Visudyne
• Voorbereiding
• Praktisch
• Behandeling
• Na de behandeling
• Leefregels 48 uur na de behandeling
• Complicaties
• Communicatie met zorgverleners

Werking Visudyne

Visudyne is een lichtgevoelige stof die wordt ingespoten in de bloedcirculatie van de patiënt. Deze stof verspreidt zich naar de abnormale bloedvaatjes in het oog. Door het gebruik van een koude laser wordt de stof geactiveerd. Deze activatie zorgt ervoor dat de abnormaal gevormde bloedvaatjes achterin het oog worden dichtgemaakt en de lekkende bloedvaatjes verschrompelen. Dit helpt om het risico op verder gezichtsverlies te verminderen. De effectiviteit van de behandeling is in de loop der jaren goed gedocumenteerd, wat het gebruik van Visudyne als een essentiële therapie voor patiënten met bepaalde oogaandoeningen bevestigt.

Mogelijke Mechanismen

De werking van Visudyne berust niet alleen op het afsluiten van abnormale bloedvaten, maar ook op het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van een gezonder oogmilieu. Door de gerichte vernietiging van ongewenste vaatvorming wordt de kans op visusverbetering vergroot. Bij langdurig gebruik kunnen patiënten ook baat hebben bij een stabilisatie van hun visuele functie, wat cruciaal is voor hun algehele levenskwaliteit.

Recent Onderzoek

Recente studies hebben aangetoond dat de combinatie van Visudyne met andere behandelingen, zoals intravitreale injecties, kan resulteren in verbeterde behandelresultaten. Dit toont aan dat multidisciplinaire benaderingen in de oogheelkunde steeds belangrijker worden. Door de toenemende kennis over de interactie tussen verschillende behandelingen kan de zorg beter worden afgestemd op de individuele behoeften van patiënten.

Voorbereiding

Bij de patiënt met leeftijdsgebonden maculadegeneratie zijn enkele voorzorgsmaatregelen nodig voor het starten van de behandeling.

Woning inspecteren op halogeenverlichting

De patiënt dient te controleren of er halogeenverlichting in zijn woning aanwezig is, aangezien hij gedurende 48 uur na de behandeling geen gebruik van deze verlichting mag maken. Halogeenlampen zijn vaak herkenbaar aan hun specifieke vorm en worden vaak aangetroffen in spotjes en leeslampjes. Goede alternatieven zijn LED-lampen, gloeilampen, TL-verlichting en spaarlampen. Indien er twijfel bestaat, schakelt de patiënt de halogeenverlichting best gedurende 48 uur uit.

Kledij meenemen naar behandeling

Op de dag van de behandeling moet de patiënt kleding meenemen die het lichaam beschermt tegen zonlicht: dichte schoenen met sokken, een bloes, trui of ander kledingstuk met lange mouwen, een jas met capuchon of een hoed met een brede rand, een lange broek en handschoenen.

Zonnebril: Sommige ziekenhuizen verstrekken deze aan de patiënt, terwijl andere ziekenhuizen adviseren deze zelf mee te nemen. Het is van belang dat de patiënt goed voorbereid is om de instructies op te volgen en complicaties te vermijden.

Dag van de behandeling

Op de dag van de behandeling meldt de patiënt zich bij de balie. De baliemedewerker controleert om veiligheidsredenen de patiëntengegevens, zoals welk oog behandeld moet worden en of de juiste voorbereidingen zijn getroffen. Voor de behandeling krijgt de patiënt pupil verwijdende oogdruppels. Daarnaast wordt de patiënt gewogen en gemeten om de juiste hoeveelheid medicatie te kunnen bereiden.

Praktisch

Meestal zijn meerdere behandelingen nodig om een bevredigend resultaat te bereiken, al kan soms één behandeling voldoende zijn. Eten en drinken is zowel voor als na de behandeling toegestaan, evenals het innemen van medicatie. Het inbrengen van Visudyne via een infuus duurt ongeveer tien tot vijftien minuten. De laserbehandeling zelf duurt ongeveer 83 seconden. De totale behandelingstijd bedraagt ongeveer een halfuur. De behandeling vindt poliklinisch plaats; de patiënt mag direct daarna naar huis, maar moet zelf vervoer regelen. Een begeleider mag meewater, maar moet wel een speciale beschermbril dragen. Dit is essentieel om de ogen van de begeleider te beschermen tegen de effecten van de laserbehandeling.

Nabeschouwing van de behandeling

Na de behandeling is het belangrijk dat patiënten de instructies van de zorgverleners goed opvolgen. Dit omvat niet alleen de aanbevelingen omtrent zonlicht en halogeenverlichting, maar ook hoe ze eventuele symptomen moeten monitoren. Het is raadzaam om een notitieboekje bij te houden voor het registreren van symptomen en eventuele veranderingen in hun zicht.

Ondersteuning en begeleiding

Patiënten die zich voorbereiden op een Visudyne-behandeling kunnen baat hebben bij extra ondersteuning van zorgverleners, familie of vrienden. Het bespreken van hun verwachtingen en zorgen met iemand die hen vertrouwt, kan helpen om de angst en stress te verminderen die vaak gepaard gaan met medische ingrepen.

Behandeling

De arts plaatst een infuus in de hand of arm van de patiënt, waarlangs de lichtgevoelige stof Visudyne wordt toegediend. Tijdens het toedienen van de medicatie kan de patiënt rug- en/of borstpijn ervaren. Dit kan vaak worden verlicht door een of meerdere bekertjes water te drinken. De pijn verdwijnt in ieder geval zodra het infuus is verwijderd. Na het infuus ontvangt de patiënt een verdovingsdruppel in het te behandelen oog. Vervolgens plaatst de arts een lensje op het oog en start de koude laserbehandeling. Deze laser richt zich op het aangetaste gebied op het netvlies. De Visudyne hecht zich aan de nieuwgevormde bloedvaatjes, waarna het koude laserlicht de woekerende bloedvaatjes vernietigt.

Communicatie tijdens de behandeling

Het is belangrijk dat de patiënt tijdens de behandeling open communiceert met de zorgverlener. Dit omvat het melden van eventuele ongemakken of angst. Zorgverleners zijn opgeleid om deze signalen op te vangen en kunnen indien nodig extra ondersteuning bieden.

Nazorg en herstel

Na de behandeling is het cruciaal dat patiënten goed worden geïnformeerd over hun nazorg. Dit omvat informatie over het monitoren van symptomen, wat te doen in geval van bijwerkingen en wanneer ze contact moeten opnemen met hun zorgverlener.

Na de behandeling

Na de behandeling ontvangt de patiënt een speciale zonnebril van het ziekenhuis, die onmiddellijk gedragen moet worden. De beschermende kleding moet ook direct worden aangetrokken. Daarna mag de patiënt met een begeleider naar huis, maar mag niet zelf rijden of gebruikmaken van openbaar vervoer. Het zicht kan de eerste vijf tot tien dagen na de behandeling verminderd zijn; dit zou moeten herstellen. Indien het zicht niet verbetert, moet de patiënt contact opnemen met de laserafdeling. De patiënt ontvangt een (oranje) armband met daarop de naam van de medicatie en het telefoonnummer van het ziekenhuis. Deze armband moet gedurende 48 uur na de behandeling worden gedragen. Zorgverstrekkers moeten hiermee rekening houden bij het toedienen van medicatie aan de patiënt.

Risico's en complicaties

Het is belangrijk om te erkennen dat, hoewel de behandeling over het algemeen veilig is, er altijd risico's aan verbonden zijn. Dit kunnen zowel tijdelijke als blijvende bijwerkingen zijn, afhankelijk van de individuele reactie van de patiënt op de behandeling. Regelmatige opvolging is essentieel om deze risico's in de gaten te houden en tijdig te reageren op eventuele problemen.

Leefregels 48 uur na de behandeling

Het medicijn Visudyne blijft nog 48 uur actief in het lichaam. Daglicht en halogeenverlichting kunnen de medicatie activeren, wat kan leiden tot irritaties en wonden. Om deze klachten te voorkomen, moet de patiënt de volgende leefregels volgen gedurende 48 uur na de behandeling.

Activiteiten vermijden

Alcohol: Overmatig alcoholgebruik kan de medicatie in de lever afbreken. Het is aanbevolen om gedurende deze periode geen alcohol te drinken.
Een afspraak bij de tandarts, pedicure of een andere specialist: De verlichting bij deze specialisten kan reacties in het lichaam veroorzaken. Het is beter om deze afspraken uit te stellen.
Halogeenverlichting, direct zonlicht en de zonnebank moeten absoluut worden vermeden. De patiënt moet ook vermijden in direct zonlicht te zitten binnenshuis, zelfs niet achter een raam.
Zonder volledige bescherming naar buiten gaan is ook niet toegestaan; de patiënt moet wachten tot na zonsondergang.

Veilige activiteiten

Computers, GSM, tablet en andere elektronica kunnen gewoon gebruikt worden, zolang de patiënt maar indirect zonlicht vermijdt.

Een patiënt hoeft dus niet voortdurend in het donker te blijven tot 48 uur na de behandeling. Gewoon kamerlicht helpt om Visudyne sneller uit het lichaam te krijgen.

Complicaties

Tijdens de behandeling kunnen rug- en/of borstklachten optreden. Na het verwijderen van het infuus verdwijnen deze klachten meestal, vaak eerder door wat waterte drinken.

Symptomen na de behandeling

Na de behandeling zijn er enkele symptomen waar patiënten op moeten letten. Dit omvat onder andere:
Verlies van gezichtsvermogen in het behandelde oog: Dit kan een teken zijn dat de behandeling niet succesvol was.
Pijn in het oog: Dit kan wijzen op een ontsteking of andere complicatie.
Verhoogde gevoeligheid voor licht: Dit kan tijdelijk zijn, maar het is belangrijk om dit te monitoren.

Patiënten worden aangemoedigd om bij aanhoudende of verergerende symptomen direct contact op te nemen met hun zorgverlener voor verdere evaluatie en ondersteuning.

Communicatie met zorgverleners

Open communicatie met zorgverleners is van groot belang. Patiënten moeten zich vrij voelen om vragen te stellen of bezorgdheden te delen, zodat zorgverleners hen beter kunnen ondersteunen tijdens hun behandeling en herstel.

Lees verder

• Maculadegeneratie: Luteïneverrijkte eieren remmen oogziekte
• Maculadegeneratie: Stamceltherapie, netvliesprothese etc
• Vitelliforme maculadystrofie (Ziekte van Best): Oogziekte