Werkwijze intravitreale injectie tegen maculadegeneratie

Een mogelijke behandeling voor patiënten met oogklachten is een injectie in het oog, ook wel intravitreale injectie genoemd. Dit lijkt een enorm enge behandeling, maar door verdovende druppels is deze zo goed als pijnloos. Veelal gebruikt de oogarts het geneesmiddel Avastin of Lucentis, dat de vaatgroei en andere processen van de bloedvaten in het oog afremt. Doorgaans verkiest de oogarts Avastin, daar dit dertig keer goedkoper is dan Lucentis en beide geneesmiddelen toch dezelfde werking hebben, al is Lucentis wel mogelijk bij een overgevoeligheidsreactie.

• Doelgroep: Injectie tegen o.a. maculadegeneratie
• Voor de behandeling
• Praktisch
• Werkwijze intravitreale injectie tegen maculadegeneratie
• Na de behandeling
• Langdurige nazorg
• Levensstijl en dieet
• Effectiviteit van intravitreale injecties bij maculadegeneratie
• Vergelijking van Avastin en Lucentis
• Langdurige effecten van intravitreale injecties
• Risico’s van intravitreale injecties: Informatie voor patiënten
• Infecties als complicatie
• Verhoogde oogdruk en glaucoom
• Netvliesloslating of bloeding
• De rol van ooghygiëne bij intravitreale injecties
• Voorbereiding van het ooggebied voor injectie
• Nazorg en het vermijden van besmetting
• Psychologische impact van intravitreale injecties
• Angst en bezorgdheid voor de injectieprocedure
• Cognitieve en gedragsmatige therapieën voor angstvermindering
• Innovaties in de behandeling van maculadegeneratie
• Nieuwe medicatietechnologieën en behandelopties
• Onderzoek naar gentherapie
• Bijwerkingen
• Risico

Doelgroep: Injectie tegen o.a. maculadegeneratie

De oogarts geeft een intravitreale injectie aan patiënten met onder andere:

• diabetische retinopathie: Netvliesaandoening als gevolg van suikerziekte
• maculaoedeem: Vochtophoping in de gele vlek van het netvlies
• natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie (lekkende nieuwe bloedvaten in het oog)
• retinale trombose: Vaatafsluitingen in het netvlies

Voor de behandeling

De patiënt mag de dag van de ingreep geen make-up en (oog)cosmetica gebruiken. Hij hoeft niet te stoppen met bepaalde medicatie of bloedverdunners. Ook hoeft de patiënt niet nuchter te zijn en mag hij dus alles eten en drinken. De patiënt regelt best een begeleider, daar hij niet alleen mag reizen na de behandeling. Het is voorts voor de oogarts heel handig als de patiënt telkens een geüpdatet medicatielijst meeneemt. Daarnaast dient de patiënt eventueel andere specialisten op de hoogte te (laten) brengen van de injecties. In het ziekenhuis geeft de medewerker Poli OK de patiënt voor de behandeling eerst voorlichting waarbij de patiënt steeds vragen kan stellen. Tot slot is de patiënt steeds vrij om vragen te stellen voor de behandeling start.

Praktisch

Vaak krijgt een patiënt meermaals injecties in het oog toegediend. Hierbij werkt de oogarts veelal met tussenpozen van enkele weken of enkele maanden totdat een stabiel resultaat behaald is. De behandeling gebeurt op de dagbehandeling onder lokale verdoving. De patiënt krijgt hiervoor verdovende oogdruppels toegediend. De patiënt mag nadien dus weer naar huis (gebracht worden). De behandeling gebeurt steriel om de kans op infecties te beperken. Om die reden mag de begeleider niet mee de behandelkamer in. De behandeling zelf heeft een duurtijd van ongeveer tien minuten.

Werkwijze intravitreale injectie tegen maculadegeneratie

De patiënt meldt zich aan de balie waar een baliemedewerker zijn gegevens controleert, en hij neemt daarna plaats in de wachtruimte. Veelal controleert de medewerker in de wachtruimte volgende patiëntengegevens: naam, geboortedatum, het te behandelen oog, eventuele allergieën en relevante medische voorgeschiedenis. De patiënt dient wijzigingen in de algemene gezondheid of medicatie door te geven. Hij krijgt ter voorbereiding op de behandeling een aantal druppels toegediend. Eerst dient de arts pupil verwijdende oogdruppels toe waardoor de patiënt minder goed gaat zien. Daarna krijgt hij oogverdovingsdruppels en ontsmettende druppels (Betadine). De patiënt dient gedurende enkele minuten de traanbuis dicht te drukken. Sommige druppels prikken of branden; dit wijst niet op een allergie. De arts roept de patiënt binnen in de behandelkamer waar er opnieuw een controle van de patiëntengegevens gebeurt. De patiënt krijgt in deze ruimte nogmaals oogdruppels en de arts zet de behandelstoel in een liggende positie. De arts ontsmet het oog en de huid eromheen met jodium. Daarna mag de patiënt zijn gezicht niet meer aanraken. Vervolgens krijgt de patiënt een ooglidspreider tussen de oogleden waardoor zijn oog openblijft en hij niet meer kan knipperen. Sommige patiënten vinden dit een vervelend gevoel. De arts bepaalt de plaats van de injectie op het oogwit en daarna injecteert hij het medicijn in het oog. Doordat het oog verdoofd is, voelt de patiënt weinig of niets van de injectie. Wel kan de patiënt een wolk of vlek zien verschijnen in het gezichtsveld door de inspuiting van het medicijn. Dit verdwijnt meestal na enkele dagen.

Na de behandeling

Na de injectie krijgt de patiënt nog een druppel Betadine en een antibiotische zelf op het oog. Daarna plakt de oogarts het oog af met een oogpleister of oogverband. Een begeleider van de patiënt brengt hem naar huis; hij mag niet zelf met de auto rijden. Bij thuiskomst moet de patiënt de oogpleister of het oogverband voorzichtig verwijderen zodat er geen broeieffect ontstaat. De patiënt mag zeker niet in het oog wrijven. Na de behandeling gebruikt hij antibioticadruppels. Deze druppels dient de patiënt toe op de dag van de injectie (‘s avonds 1x) en daarna gedurende drie dagen 3x/dag. Deze oogdruppels mag hij in combinatie met andere oogdruppels gebruiken via correcte oogdruppelrichtlijnen. Wel moet er dan steeds minstens vijf minuten tussen zitten.

Langdurige nazorg

Voor een optimaal herstel is het belangrijk dat de patiënt zich aan de opvolgingsadviezen houdt en regelmatig terugkomt voor controle. Dit helpt om eventuele complicaties vroegtijdig op te sporen en de effectiviteit van de behandeling te monitoren.

Levensstijl en dieet

Na de behandeling moet de patiënt mogelijk enkele aanpassingen in levensstijl en dieet overwegen. Dit kan onder andere inhouden dat hij risicovolle activiteiten vermijdt en een gezond dieet aanhoudt om de algehele gezondheid te ondersteunen.

Effectiviteit van intravitreale injecties bij maculadegeneratie

Intravitreale injecties zijn een van de meest effectieve behandelingen voor maculadegeneratie, met aanzienlijke verbeteringen in het gezichtsvermogen voor veel patiënten. De effectiviteit kan echter variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening en het type maculadegeneratie.

Vergelijking van Avastin en Lucentis

Avastin en Lucentis zijn de twee belangrijkste geneesmiddelen die gebruikt worden voor intravitreale injecties bij maculadegeneratie. Hoewel ze beide dezelfde actieve stof bevatten, verschilt hun prijs aanzienlijk. Avastin is aanzienlijk goedkoper, maar wordt minder vaak gekozen bij patiënten die gevoelig zijn voor bepaalde bijwerkingen. Lucentis wordt soms als veiliger beschouwd voor langdurig gebruik, vooral bij patiënten met een voorgeschiedenis van allergische reacties.

Langdurige effecten van intravitreale injecties

Hoewel de meeste patiënten baat hebben bij intravitreale injecties op korte termijn, blijft de vraag of de effecten op lange termijn duurzaam zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat bijwerkingen zoals verhoogde oogdruk of cataract kunnen optreden bij langdurig gebruik. Het is essentieel om de voortgang van de behandeling regelmatig te monitoren en de effectiviteit te evalueren.

Risico’s van intravitreale injecties: Informatie voor patiënten

Hoewel intravitreale injecties als veilige behandelingsoptie worden beschouwd, zijn er risico's en complicaties die patiënten moeten begrijpen voordat ze ermee instemmen.

Infecties als complicatie

Een van de grootste risico’s van intravitreale injecties is infectie, met name endoftalmitis, een ernstige ooginfectie die het gezichtsvermogen snel kan verminderen. Patiënten moeten weten hoe ze symptomen van infectie kunnen herkennen, zoals roodheid, pijn of verminderd zicht, en onmiddellijk medische hulp zoeken.

Verhoogde oogdruk en glaucoom

Verhoogde oogdruk is een andere mogelijke complicatie van intravitreale injecties. Dit kan leiden tot glaucoom, een aandoening die de oogzenuw beschadigt en permanent gezichtsverlies kan veroorzaken. Regelmatige oogdrukmetingen zijn noodzakelijk om deze complicatie vroegtijdig te detecteren.

Netvliesloslating of bloeding

In zeldzame gevallen kan de injectie leiden tot netvliesloslating of bloeding in het oog, wat onmiddellijke medische interventie vereist om verder verlies van gezichtsvermogen te voorkomen.

De rol van ooghygiëne bij intravitreale injecties

Goede ooghygiëne speelt een cruciale rol bij het voorkomen van infecties en complicaties na intravitreale injecties. Zowel voor als na de procedure moeten patiënten hun ogen goed verzorgen om de kans op infecties te minimaliseren.

Voorbereiding van het ooggebied voor injectie

Het reinigen van het oog en het omliggende huidgebied is een belangrijke stap in de voorbereiding op de injectie. Patiënten kunnen instructies krijgen over het reinigen van de ogen met steriele middelen voordat ze naar de kliniek gaan.

Nazorg en het vermijden van besmetting

Na de injectie kunnen patiënten speciale nazorginstructies ontvangen, zoals het vermijden van direct contact met de ogen en het gebruik van antibacteriële oogdruppels om infecties te voorkomen. Het dragen van een oogverband of het vermijden van aanraking van het behandelde oog kan ook helpen.

Psychologische impact van intravitreale injecties

Veel patiënten ervaren angst of stress bij het idee van een injectie in het oog. Dit kan invloed hebben op hun bereidheid om de behandeling te ondergaan en hun herstelproces.

Angst en bezorgdheid voor de injectieprocedure

De gedachte aan een injectie in het oog kan angstaanjagend zijn voor veel patiënten. Het is belangrijk dat artsen en zorgverleners actief werken aan het verminderen van deze angst door patiënten vooraf goed voor te lichten over de procedure en hen gerust te stellen over de veiligheid en effectiviteit van de behandeling.

Cognitieve en gedragsmatige therapieën voor angstvermindering

Voor sommige patiënten kunnen cognitieve gedragstherapie en andere psychologische technieken nuttig zijn om hun angst voor de injectieprocedure te verminderen. Dit kan helpen bij het verbeteren van de algehele ervaring en het bevorderen van de naleving van de behandelingsplanning.

Innovaties in de behandeling van maculadegeneratie

Er wordt voortdurend onderzoek gedaan naar nieuwe en verbeterde behandelingsmethoden voor maculadegeneratie. Innovaties kunnen de effectiviteit van intravitreale injecties verbeteren en mogelijk de noodzaak van frequente injecties verminderen.

Nieuwe medicatietechnologieën en behandelopties

Onderzoekers onderzoeken voortdurend nieuwe geneesmiddelen die mogelijk effectiever kunnen zijn dan de huidige intravitreale injecties. Er zijn ook nieuwe technieken in de ontwikkeling die het toedienen van injecties minder invasief kunnen maken.

Onderzoek naar gentherapie

Gentherapie biedt een veelbelovende nieuwe benadering voor de behandeling van maculadegeneratie. Door genetische materiaal in het oog in te brengen, kan de behandeling mogelijk de onderliggende oorzaken van de aandoening aanpakken en de progressie van het gezichtsverlies stoppen of omkeren.

Bijwerkingen

Een mogelijke bijwerking is een gesprongen bloedvaatje. Dit resulteert in een bloeduitstorting op het ooglid bij de patiënt. Dit ziet er soms naar uit maar is niet verontrustend. Ook het zien van balletjes, gekleurde kringen of vliegjes die in het oog bewegen, kan geen kwaad. Andere bijwerkingen zijn o.a. bloedingen in het oog, glaucoom (verhoogde oogboldruk, wat de oogarts meet via een tonometrie), glasvochttroebelingen, hypotonie (verlaagde oogboldruk), netvliesloslating, overgevoeligheidsreacties, schade aan het hoornvlies of het netvlies en staarvorming.

Risico

Een patiënt ontwikkelt mogelijk door de injectie in het oog een ernstige ooginfectie (endophthalmitis). Hierdoor daalt het gezichtsvermogen van de patiënt snel in combinatie met pijn en lichtgevoeligheid. Dit komt zelden voor. Indien de patiënt ernstige pijn, toenemende roodheid van het oog of een sterk verminderd zicht heeft, dient hij meteen contact op te nemen met de dienst Oogheelkunde of de eerste hulp van het ziekenhuis. Dit geldt ook voor de “andere bijwerkingen”.

Lees verder

• Injectie in het oog: Voorbereiding en behandeling
• Maculadegeneratie: Stamceltherapie, netvliesprothese etc
• Droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie: Oogziekte
• Maculadegeneratie: Luteïneverrijkte eieren remmen oogziekte
• Symfony-lens: Multifocale implantlens bij leesproblemen