Feiten en informatie over tepels

Tepels. Zowel mannen als vrouwen hebben ze. Bij vrouwen kan er zelfs melk uitkomen, terwijl ze bij mannen geen functie lijken te hebben. Dit is ongeveer de basiskennis over tepels. Maar er is veel meer te vertellen over dit deel van het menselijk lichaam. Met name de vrouwelijke tepel is tamelijk indrukwekkend. De vrouwelijke tepel is niet zomaar een uitsteeksel. Het is een gecompliceerd en verrassend deel van het menselijk lichaam.

Inhoudsopgave

• Wat is een tepel?
• Waarom hebben mannen tepels?
• Het ontstaan van mannelijke tepels
• Meer dan twee tepels
• Ingetrokken tepels
• Tepelhof
• Erogene zone en piercing
• Plastische chirurgie

Wat is een tepel?

Volgens de het woordenboek van Van Dalen is een tepel: “Uitmonding van de melkklier”. Op zich is dit juist, maar wel een beetje kort door de bocht. Een andere omschrijving zegt over tepels: “Een gepigmenteerd knopvormig uitsteeksel op de borst van de mens. Bij de vrouwen komt tijdens het zogen uit de tepels de melk voor de baby”. Deze omschrijving lijkt de lading wel te dekken. Het roept echter wel direct de vraag op waarom mannen eigenlijk tepels hebben.

Waarom hebben mannen tepels?

De tepels van de man hebben geen echte functie. Mannen hebben wel tepels, maar ze kunnen geen melk produceren. Het is dus een onderdeel zonder functie. In de medische wereld wordt zoiets “rudimentair” genoemd. Het stuitje of de verstandkies zijn ook voorbeelden van rudimentaire lichaamsdelen. Het is overigens niet zo dat de functie van de tepels in de loop der tijd verdwenen is. Mannen produceren geen melk en hebben dat vroeger ook niet gedaan.

Het ontstaan van mannelijke tepels

In de eerste periode na de bevruchting is de ontwikkeling van een jongetje en meisje gelijk. Na een week of drie ontstaan de tepels. Pas later in de ontwikkeling ontstaan de mannelijke en vrouwelijke kenmerken, maar de tepels zijn dan al gevormd. Op dat moment stopt de verdere ontwikkeling van de tepels bij de mannen. De mannelijke tepel is daardoor vaak een stuk kleiner dan de vrouwelijke tepel. De mannelijke tepel bevat echter wel alle onderdelen voor een functionerende tepel. Door een verstoorde hormoonhuishouding is het mogelijk dat het lichaam meer prolactine gaat produceren. Dit hormoon zorgt ervoor dat het lichaam melk aan maakt. Als gevolg hiervan kunnen de borstklieren van mannen alsnog melk gaan aanmaken.

Meer dan twee tepels

Normaal gesproken, heeft ieder mens twee tepels. Deze tepels bevinden zich bij man en vrouw op de borst. Het is echter mogelijk dat men meer tepels heeft. Dit noemt men “polythelie”. Eén extra tepel wordt ook wel “mamilla supplementaria” of “accessoire tepel” genoemd. Dit fenomeen komt zowel bij vrouwen als bij mannen voor. Vaak gaat het om één extra tepel die zich ergens op de borst, op de buik of in een oksel bevindt. In veel gevallen zijn dergelijke extra tepels een stuk kleiner dan normaal, waardoor ze veel lijken op een flinke moedervlek. Behandeling van zo’n extra tepel is niet noodzakelijk, maar het weghalen ervan is vaak slechts een kleine ingreep.

Ingetrokken tepels

In de meeste gevallen steekt de tepel naar buiten. Het komt echter ook voor dat de tepel ingetrokken is. In dat geval is de tepel naar binnen gericht. Vaak bestaat de ingetrokken tepels reeds sinds de geboorte en kan het weinig kwaad. Wel kan het geven van borstvoeding bij ingetrokken tepels wat lastiger zijn. Om dit probleem te verhelpen, zijn er allerlei hulpmiddelen op de markt zoals “borstschilden” en “tepelhoedjes”. Indien er overigens plotseling sprake is van een intrekkende tepel kan dat wijzen op borstkanker. In dat geval is nader onderzoek noodzakelijk.

Een ingetrokken tepel wordt veroorzaakt doordat de melkkanalen in de borst net iets te kort zijn. De melkkanalen trekken de tepel hierdoor naar binnen. Om de tepel weer naar buiten te laten keren, kunnen de melkkanalen door middel van een operatie verbroken worden. Het nadeel van een dergelijke operatie is wel dat borstvoeding niet meer mogelijk zal zijn. Hiernaast is het mogelijk dat de tepels na de operatie alsnog weer naar binnen keren.

Tepelhof

Rond de tepel bevindt zich een stukje pigmentkleurige huid. Dit stukje wordt areola of tepelhof genoemd. De tepelhof is meestal rond of enigszins ovaal en heeft een gemiddelde doorsnede van 25 millimeter bij mannen tot 40 tot 100 millimeter bij vrouwen. De tepelhof is niet zo maar een stukje huid. Er zitten speciale klieren in verstopt, namelijk talgklieren en de klieren van Montgomery. Deze laatstgenoemde klieren zijn te herkennen als kleine bultjes in de tepelhof. Uit deze kleine bultjes komt een olieachtig goedje. Deze substantie werkt ontsmettend en zorgt hiernaast voor een soepele huid. Tenslotte blijkt uit onderzoek dat de geur van deze substantie er voor zorgt dat de baby meer melk uit de borst drinkt.

Erogene zone en piercing

Aanraking van sommige plekken van het menselijk lichaam kan seksuele gevoelens opwekken. Deze plekken noemt men de erogene zone. Hoewel dit van mens tot mens verschilt, zijn tepels bij veel mensen ook onderdeel van deze erogene zone. Aanraking van de tepels kan een erotisch gevoel opwekken. Dit is voor sommige mensen ook een reden om hun tepels te laten piercen. Door het aanbrengen van een (metalen) voorwerp door een tepel zou de gevoeligheid van de tepel toenemen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, hoeft piercing geen nadelig effect te hebben op borstvoeding. Wel bestaat het risico dat een onjuist aangebrachte piercing de melkkanalen blokkeert. Ook littekenweefsel kan eventueel een obstakel zijn in de melkkanalen.

Plastische chirurgie

Bij de combinatie van chirurgie en borsten wordt vaak gedacht aan borstverkleining of borstvergroting. Er zijn echter tal van klinieken die zich alleen maar bezighouden met operaties aan tepels. Het kan hierbij gaan om het verkleinen van grote tepels, correctie van ongelijkheid tussen tepels, herstellen van ingetrokken tepels en het wijzigen van de tepelhof. Het is zelfs mogelijk om een tepelprothese te laten plaatsen. Een dergelijke prothese dient om het intrekken van de tepel te voorkomen.

Bij plastische chirurgie aan de tepel is er meestal geen medische noodzaak. De kosten van zo’n ingreep worden daarom niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar. De kosten kunnen behoorlijk oplopen. Voor het herstellen van een ingetrokken tepel moet je denken aan ongeveer € 800,- per borst. Voordat je besluit tot een dergelijk operatie is het raadzaam om de prijzen van de verschillende klinieken te vergelijken. Let echter niet alleen op de prijs, maar lees ook de ervaringen van de patiënten op internet.