Chloride, natrium en kalium: drie belangrijke mineralen

Chloride, natrium en kalium: drie belangrijke mineralen Om gezond te blijven heeft ons lichaam verschillende voedingstoffen nodig. Vitamines en mineralen ondersteunen de werking van verschillende organen en zorgen voor een goed werkend immuunsysteem. Zo ook de mineralen chloride, natrium en kalium. Deze drie mineralen zijn onderling verbonden met elkaar en hebben elkaar nodig bij de opname in het lichaam. De een werkt niet zonder de ander. Waarom hebben we deze drie mineralen nodig?

Inhoud


Mineralen in ons lichaam

Mineralen zijn belangrijke voedingsstoffen die we nodig hebben voor onze gezondheid. Ze zijn onmisbaar bij verschillende processen in ons lichaam en kunnen niet door de mensen zelf worden gemaakt. We moeten ze binnenkrijgen via onze voedingsstoffen. Ze worden door de planten vanuit de aarde opgenomen, ook wel de dode natuur genoemd. Er zijn twee soorten mineralen:
  • Macro mineralen: dit is een groep mineralen waar we veel van nodig hebben, zoals natrium, kalium en chloride.
  • Micro mineralen: dit is een groep mineralen waar we niet zoveel van nodig hebben, deze worden ook wel spoorelementen genoemd.

Chloride en zijn functie

Chloride is afkomstig van het scheikundige element chloor waarbij oxidatie is ontstaan door toevoeging van een andere stof. Hierdoor zijn chloridezouten ontstaan. De zouten van waterstofchloride worden ook chloriden genoemd. Een voorbeeld hiervan is keukenzout, ook wel natriumchloride genoemd. Doordat ons lichaam het nodig heeft als voedingstof wordt het een mineraal genoemd. Chloride is verbonden met de opname van natrium en kalium en samen hebben ze als functie om ons lichaamsvocht in balans te houden. Als onderdeel van het maagzuur is chloride ook nodig voor de vertering van eiwitten. De meeste hoeveelheden chloridezouten in ons lichaam zijn te vinden in ons hersenvocht en in het ruggenmerg.

Klachten bij te weinig of te veel chloride

Als je gebruiktmaakt van een zoutarm of zoutloos dieet, kan het gebeuren dat je weinig chloride binnenkrijgt. Gelukkig kunnen de nieren chloride uit de urine halen, vandaar dat een chloridetekort nauwelijks voorkomt. Wel kan chlorideverlies optreden als reactie op overmatig transpireren, diarree en overgeven. Bij een overschot aan chloride in het lichaam, wordt er vocht vastgehouden en kan dit oedeem veroorzaken, wat ook weer een hoge bloeddruk tot gevolg heeft.

Natrium en zijn functie

Natrium is van nature een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal en is net als chloride nodig voor de hoeveelheid vocht in ons lichaam. Het zorgt voor een evenwichtige balans van onze vochthuishouding, maar tegelijkertijd is natrium ook heel belangrijk voor het doorgeven van prikkels via de zenuwen en het bijeen trekken van onze spieren. Anderzijds is natrium in combinatie met kalium heel belangrijk voor de regulatie van de bloeddruk. In bijna al ons eten en drinken zit natrium, of het nou van nature erin zit of kunstmatig is toegevoegd als conserveermiddel.

Klachten bij te weinig of te veel natrium

Bijna al ons eten en drinken bevat natrium en daarom komt een tekort niet zoveel voor. Toch kan het gebeuren dat er te veel of te weinig natrium is. Dit kan gebeuren door overmatig overgeven of te veel transpireren. Grote hoeveelheden natrium verlaten dan het lichaam via het braaksel of het transpiratievocht en het wordt niet aangevuld. Als er dan geen nieuwe toevoer van zouten in ons lichaam komt, dan is er sprake van een natriumtekort. Bij te weinig natrium wordt er gesproken over hyponatriëmie en bij een overschot wordt het hypernatriëmie genoemd.
  • Hyponatriëmie: als de concentratie van natrium in ons bloedplasma lager is dan de geijkte waarde wordt er gesproken over hyponatriëmie, dat letterlijk betekent ‘te weinig natrium in het bloed’. Dit kan ontstaan doordat het lichaam een tekort heeft aan natrium of een teveel aan water. Klachten van tekort zijn: hoofdpijn, verwardheid, misselijkheid, algemene malaise, verlaagde bewustzijn met coma als gevolg.
  • Hypernatriëmie: als de concentratie van natrium in ons bloedplasma hoger is dan de geijkte waarde wordt er gesproken over hypernatriëmie, dat letterlijk betekent ‘te veel natrium in het bloed’. Dit kan ontstaan doordat het lichaam een overschot heeft aan natrium of een tekort aan water. Klachten van een overschot zijn: rusteloosheid, spierzwakte, sufheid, epileptische aanval (toeval, stuiptrekkingen, insult), kans op bewusteloosheid met eventueel coma als gevolg.

Keukenzout (natriumchloride)

De belangrijkste bron van zout in onze voedingsmiddelen is keukenzout, ook wel natriumchloride genoemd. In Nederland moet keukenzout voldoen aan strenge eisen. Zo moet ons keukenzout minimaal 95% natriumchloride bevatten. Een ander onderdeel van natrium is natriumnitriet en dit wordt gebruikt om vleessoorten, zoals ham, bacon en worst te beschermen, zodat deze niet bederven. Natriumnitriet wordt dus als conserveermiddel gebruikt in verschillende gerechten, maar mag alleen als zodanig gebruikt worden in combinatie met natriumchloride. Het remt de groei van een bacterie die botulisme veroorzaakt, een bepaalde vorm van voedselvergiftiging. Het E-nummer dat voor natriumnitriet wordt gebruikt is E-250.

Kalium en zijn functie

Kalium is van nature een metaal, maar vanwege zijn sterke vermogen om te reageren op andere stoffen, komt kalium in de natuur alleen voor in de vorm van zouten. Samen met natrium en chloride is kalium erg belangrijk voor onze vochtbalans, maar kalium speelt ook een belangrijke rol bij de bloeddruk en een goede bloeddoorstroming. En zonder kalium zouden onze cellen, spieren en zenuwen van ons lichaam ook niet goed kunnen werken. Dit mineraal is heel belangrijk voor het samentrekken van de spieren en het geleiden van prikkels via de zenuwen. Het chloridezout van kalium wordt kaliumchloride genoemd.

Kaliumchloride

Dit zout komt van nature voor in ons lichaam. Het wordt ook weleens als vervanger van natriumchloride (keukenzout) gebruikt en kan dus zonder problemen genuttigd worden. Dit zout speelt een belangrijke rol bij het normaal functioneren van de hartklopping. Ons lichaam is heel goed in staat om zelf de hoeveelheid kalium te regelen, maar soms gaat dit weleens mis. De nieren regelen een vaste hoeveelheid kalium. Hoeveel kalium er uit het lichaam verwijderd wordt, hangt samen met de hoeveelheid natrium in ons lichaam. Hoe meer natrium uitgescheiden wordt uit ons lichaam, des te meer is de uitscheiding van kalium. Andersom is het net zo. Bij mensen met slecht werkende nieren, is de werking van opname en uitscheiding ontregeld. Zo kan het gebeuren dat er meer kalium vastgehouden wordt in het lichaam dan nodig is. Ze moeten dan een dieet gebruiken dat arm is aan kalium. Bij te veel kalium in het lichaam is er sprake van hyperkaliëmie en bij een tekort is er sprake van hypokaliëmie.
  • Hyperkaliëmie betekent dat er een te hoge dosis kaliumchloride in het lichaam aanwezig is en dit heeft een ernstig gevolg, zoals het belemmeren van de samentrekking van de hartspier. Er kunnen ernstige hartkloppingen ontstaan en er is een kans op een hartstilstand.
  • Hypokaliëmie betekent een tekort aan kalium en het kan klachten geven, zoals lusteloosheid, spierzwakte, misselijkheid, en een trage hartslag.

ADH

De Gezondheidsraad heeft per voedingsstof een aanbeveling gegeven voor de hoeveelheid mineralen die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. Deze worden aangeduid als Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). Maar voor chloride, natrium en kalium heeft de gezondheidsraad geen ADH vastgesteld. Deze stoffen worden ook wel elektrolyten genoemd, dat betekent dat het een stof is die in water oplost. Er is eigenlijk nooit een tekort aan deze mineralen en ze komen praktisch in alle voedingsmiddelen voor. De behoefte aan deze mineralen hangt af van onze vochtbalans. Alleen bij veel vochtverlies, zoals overmatige diarree, zweten of bij nierproblemen, kan extra van deze mineralen nodig zijn. Als je volgens de Schijf van Vijf eet krijg je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid aan deze voedingsstoffen binnen.
© 2016 - 2024 Brubo, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Natrium Chloride, het nut en de gevaren ervanNatrium Chloride, het nut en de gevaren ervanNatrium Chloride wordt in de volksmond meestal keukenzout genoemd. Teveel Natrium Chloride kan zeer gevaarlijk zijn. Je…
Chloor (mineraal): symptomen van een tekort en functieChloor (mineraal): symptomen van een tekort en functieChloor of chloride is een mineraal dat vooral voorkomt in keukenzout (de triviale naam voor natriumchloride of NaCl). Sa…
Natrium: functie, te weinig of te veel natrium en gevolgenNatrium: functie, te weinig of te veel natrium en gevolgenNatrium is een mineraal. Natrium heeft als functie het regelen van de vochtbalans in het lichaam, het reguleren van de b…
Mineralen, voor de vitaliteit van je lichaamMineralen, voor de vitaliteit van je lichaamMineralen zijn net als vitamines erg belangrijk voor de vitaliteit van ons lichaam. Net als vitamines dienen ze om het l…

Operatie pyloroplastiek: Verbreden pylorus bij maagzwerenOperatie pyloroplastiek: Verbreden pylorus bij maagzwerenDe pylorus (maagklepje of poortwachter), een dik en musculair gebied, is de verbinding van de maag met het duodenum (twa…
Kokosolie, een wonderlijk middel uit de natuurKokosolie, een wonderlijk middel uit de natuurBij het woord kokos denken veel mensen aan tropische sferen en tropische alcoholische drankjes. Ook aan Aziatische gerec…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: LoggaWiggler, Pixabay
  • http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/chloor.aspx
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Chloride
  • http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/natrium.aspx
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Natriumchloride
  • http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/kalium.aspx
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Kalium
Brubo (102 artikelen)
Laatste update: 18-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.